Sektie Handel en Dienstverlening

Collectieve Arbeidsovereenkomsten (C.A.O's)

In dit artikel probeer ik door enkele korte schetsen wat meer duidelijkheid in de CA.O - materie te scheppen.

Wat is nu eigenlijk een C.A.O.? De Wet op de Collectieve Arbeidsovereenkomst geeft de volgende (door mij verkorte en aangepaste) definitie: 'Onder collectieve arbeidsovereenkomst wordt verstaan de overeenkomst, aangegaan door een of meer werkgevers of een of meer verenigingen van werkgevers enerzijds en een of meer verenigingen van werknemers anderzijds, waarbij voornamelijk of uitsluitend worden geregeld arbeidsvoorwaarden bij arbeidsovereenkomst in acht te nemen'.

Deze CA.O.'s nu, die dus in feite regelen wat bij de arbeidsovereenkomst tussen werkgever en werknemer in acht moet worden genomen, kunnen alleen door een vereniging, zoals boven genoemd, worden afgesloten, indien dit in de Statuten van die vereniging is vermeld.

Het zijn o.m. deze bepalingen die ertoe hebben geleid dat recent het hoofdbestuur van de RMU heeft besloten tot een wijziging van de Statuten (inmiddels vastgesteld door de algemene ledenvergadering). Nu is immers echt sprake van een vereniging van werknemers, juridisch onafhankelijk van een vereniging van werkgevers, die volgens artikel 3 kunnen deelnemen aan het afsluiten van C.A.O's.

Het belangrijkste juridische gevolg van een CA.O. is wat genoemd wordt de normatieve werking. Kort gezegd betekent dit dat elke clausule die opgenomen is in de CA.O. doorwerkt in de arbeidsovereenkomst die is gesloten tussen de georganiseerde werkgever en de georganiseerde werknemer.

De onderstreepte woorden 'georganiseerd' geven al aan dat in principe de normatieve werking alleen geldt voor die werknemers en werkgevers die middels hun vereniging bij de onderhandelingen en vaststelling van de CA.O. betrokken waren.

Toch is in artikel 14 van de Wet op de Collectieve Arbeidsovereenkomst bepaald dat de CA.O. ook op de nietgeorganiseerde werknemer effekt heeft.

Er wordt aldaar namelijk verplicht dat de door een CA.O. gebonden werkgever de bepalingen nakomt t.a.v. ongeorganiseerde werknemers die bij hem in dienst zijn, tenzij in de CA.O. anders bepaald wordt.

In de praktijk is het inderdaad meestal zo dat werknemers, al dan niet georganiseerd, op dezelfde wijze, d.w.z. conform de CA.O., behandeld worden.

Indien in de arbeidsovereenkomst de toepasselijkheid van de CA.O. uitdrukkelijk is opgenomen, is het overduidelijk dat de bepalingen voor werkgever en werknemer gelden.

Collectieve Arbeidsovereenkomsten worden afgesloten op ondernemingsniveau, alsmede op bedrijf s- takniveau.

CA.O.'s op bedrijfstakniveau treffen we in overgrote meerderheid aan. •Vaak lezen we dat een bepaalde CA.O. algemeen verbindend is verklaard. Wat houdt dit in?

Het is mogelijk dat de Minister van Sociale Zaken, op verzoek van een of meer partijen, bepalingen van en CA.O. die reeds gelden voor een naar zijn oordeel belangrijke meerderheid van de in een bedrijfstak werkzame personen, verbindend verklaart voor alle werkgevers en werknemers in die bedrijfstak.

•Van het verzoek, gericht door een of meer van de CAO. partijen, tot verbindend verklaring, wordt in de Staatscourant mededeling gedaan. waarbij een termijn bepaald wordt binnen welke eventuele bezwaren kunnen worden ingediend.

De beschikking tot verbindendverklaring wordt ook in de Staatscourant gepubliceerd.

Op deze manier kunnen bepalingen die aanvankelijk alleen golden voor een (grote) onderneming, op den duur gelden voor een gehele bedrijfstak.

Uiteraard is ook de tegenpool, onverbindendverklaring, mogelijk.

Bovenstaand is in vogelvlucht iets gezegd over de CA.O. en het eventueel algemeen verbindend verklaren daarvan.

Duideliijk is dat de Collectieve Arbeidsovereenkomst een steeds grotere plaats in het arbeidsrecht is gaan innemen en wellicht nog verder in zal gaan nemen.

Dat velen van ons, die als niet-georganiseerd in de zin van de Wet op de Collectieve Arbeidsovereenkomst, gebruik maken van de afspraken tussen de CA.O.partners is een vaststaand gegeven.

Inmiddels is in de Statuten van de RMU de basis gelegd voor mogelijke deelname aan CA.O.-overleg.

Deze deelname kan misschien een positieve bijdrage leveren aan de inhoud van af te sluiten arbeidsovereenkomsten.

Mr. J. Wielaart

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen