De directeur en zijn positie bij ontslag

door mr. J. Verhoeven

De vennootschap wordt bestuurd en vertegenwoordigd door 'het bestuur' van de vennootschap. Het bestuur kan worden gevormd door één of meer directeuren. Hun benoeming wordt in het Handelsregister bij de Kamer van Koophandel ingeschreven.

Niet iedere werknemer met de titel directeur is ook bestuurder. Uitsluitend die directeur die als bestuurder door de algemene vergadering van aandeelhouders als zodanig is benoemd, is bestuurder in de zin van de wet. Slechts op hem zijn de afwijkende regels van het arbeidsrecht van toepassing.

Ruime bevoegdheid

De directeur is belast met het besturen van de vennootschap. Daarbij heeft hij een ruime bevoegdheid. Uiteraard is deze niet onbegrensd. Zo zal ook de directeur zich moeten houden aan beperkingen die hem bij statuten en directeurscontract zijn opgelegd.

Keerzijde van deze nogal ruime bevoegdheid is dat de directeur 'te allen tijde', zoals de wet dat zegt, kan worden geschorst of ontslagen door de aandeelhouders. De directeur staat aan de top van de functionele organisatie, maar de uiteindelijke zeggenschap in de vennootschap berust bij de aandeelhouders. Bestaat onvrede bij de aandeelhouders over het functioneren van de onderneming of over de resultaten van de onderneming (die worden toegerekend aan het functioneren van de directeur), dan kan de directeur zondermeer de laan uit worden gestuurd.

Ontslag van werknemer

De bijzondere positie van de directeur bij ontslag blijkt het duidelijkst bij vergelijking van de veel sterkere positie van de 'gewone' werknemer.

Voor het ontslag van een werknemer is vereist dat de Regionaal Directeur voor de Arbeidsvoorziening toestemming heeft verleend het dienstverband te beëindigen. Er vindt een preventieve toetsing plaats van het door de werkgever gewenste ontslag. De toestemming tot de beëindiging van het dienstverband zal worden geweigerd als de Regionaal Directeur van mening is dat er geen goede gronden zijn om het dienstverband te beëindigen. Zelfs als de ontslagtoestemming is verleend kan het dienstverband niet worden opgezegd wanneer de werknemer ziek is. De wetgever heeft voor dit verbod om op te zeggen tijdens ziekte gekozen om daarmee de zieke werknemer niet nog verder te treffen door tijdens zijn arbeidsongeschiktheid hem op te zadelen met spanningen die in de regel het gevolg zijn van een opzegging van het dienstverband. In een opmerkelijke uitspraak van 13 november 1992 heeft de Hoge Raad - het hoogste rechtscollege in Nederland - beslist dat ook de directeur beschermd wordt door dit verbod om het dienstverband tijdens ziekte op te zeggen. De betekenis van deze uitspraak is dat ook de zieke directeur na zijn ontslag als directeur nog wel werknemer is van de vennootschap en aanspraak heeft op doorbetaling van salaris, hoewel hij de overeengekomen arbeidsprestatie (als directeur) niet meer kan leveren.

De werknemer die meent ten onrechte ontslagen te zijn kan aan de kantonrechter verzoeken om de werkgever te verplichten hem zijn functie weer te laten vervullen. In de praktijk wordt een dergelijk verzoek tot tewerkstelling nog al eens gehonoreerd.

De rechter kan een verzoek van de directeur tot herstel van de dienstbetrekking niet honoreren. Wel heeft de directeur de mogelijkheid schadeloosstelling te vorderen op grond van onredelijk ontslag.

Aanbevelingen voor de directeur

Op het moment van benoeming van de directeur door de aan­ deelhouders bestaat er - uiteraard - over en weer voldoende vertrouwen. Met de mogelijkheid dat dit vertrouwen in de toekomst kan verminderen of zelfs kan omslaan, waardoor geen enkele samenwerking meer mogelijk is, wordt geen rekening gehouden. Opzijn best is er vaak slechts een aanstellingsbrief waarin enkele hoofdlijnen zijn geregeld.

De zwakke rechtspositie van de directeur kan aanmerkelijk worden versterkt door bij het aanvaarden van de benoeming een aantal zaken schriftelijk vast te leggen. In zo'n directeurscontract kunnen de zaken geregeld worden die van belang zijn tijdens de functievervulling (salaris, tantième, pensioenregeling, etc). Daarnaast kunnen regelingen worden getroffen voor het geval de directeur wordt ontslagen. Zo kan dan worden geregeld dat er een opzegtermijn in acht wordt genomen, dat er een minimumvergoeding wordt betaald (bijvoorbeeld gerelateerd aan de periode waarin de directeur in functie is geweest), of dat er op andere wijze een afvloeiingsregeling zal worden getroffen bij ontslag. Door het treffen van deze preventieve maatregelen kunnen conflicterende procedures veelal worden voorkomen. Partijen weten waaraan zij toe zijn. Voor de ontslagen directeur zal het een zorg minder zijn indien hij weet dat in ieder geval de materiële gevolgen van het ontslag naar behoren zijn geregeld. Veel spanningen en onzekerheden kunnen daarmee worden voorkomen. Ook hier geldt: voorkomen is beter dan genezen. Mr.J. Verhoeven is advocaat en

procureur te Alptien aan den Rijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen