John Knox - pagina 11

sindsdien is d e R o o m s e h i ë r a r c h i e v e r d e r n a a r h e t N o o r d e n v o o r t g e d r o n g e n en h e e f t geleidelijk h a a r m a c h t in S c h o t l a n d gevestigd. D e C u l d e ë r s w e r d e n m e e r en m e e r opzij g e d r o n g e n en tenslotte als ketters v e r o o r d e e l d . O . a . in een brief v a n p a u s J o h a n n e s X X I I a a n k o n i n g R o b e r t (1324). M e n h o o r t s e d e r t d e 14e e e u w niet m e e r v a n h e n , m a a r h e t v e r m o e d e n ligt v o o r d e h a n d , d a t d e l a t e r e Lollards, d i e ook d o o r d e p r e l a t e n vervolgd w e r d e n , slechts d e n a k o m e l i n g e n zijn v a n d e o u d e C u l d e ë r s . H e t w a r e n i m m e r s d e z e l f d e s t r e k e n v a n S c h o t l a n d , n.1. d e g r a a f s c h a p p e n K y l e , C a r r i c k en C u n n i n g h a m , w a a r deze L o l l a r d s o p t r a d e n . D e L o l l a r d s s c h i j n e n in d e Westelijke d e l e n v a n S c h o t l a n d in h e t v e r b o r g e n e te h e b b e n v o o r t g e w e r k t en zo h e t volk op d e t o e k o m s t i g e r e f o r m a t i e d e r kerk te h e b b e n v o o r b e r e i d . L o l l a r d s u i t h e t g r a a f s c h a p Fife k o e s t e r d e n p l a n n e n o m d e eerste m a r t e l a a r d e r Schotse r e f o r m a t i e , Patrick Hamilton, uit d e h a n d e n v a n zijn vervolgers te b e v r i j d e n . I n h e t j a a r 1494 w e r d e n 30 p e r s o n e n voor h e t gericht g e b r a c h t , a f k o m s t i g uit h e t g r a a f s c h a p K y l e ; zij w e r d e n a a n g e k l a a g d , d a t zij Lollards w a r e n . M a a r d e v e r d e d i g i n g v a n h e n d o o r een j o n g e m a n , David Reid, w a a r o p d e p r e l a a t niets wist te a n t w o o r d e n w a s o o r z a a k d a t d e K o n i n g ze w e e r losliet. H i e r b i j k w a m e n d a n n o g d e i n v l o e d e n , d i e J o h n W y c l i f f e d o o r enige v a n zijn discipelen o p h e t Schotse volk h e e f t u i t g e o e f e n d . O o k w o r d t v a n een Boh e m e r (een Hussiet) m e t n a m e Paul Craw vertelt, die r e f o r m a t o r i s c h w e r k z a a m is geweest in S c h o t l a n d . M a a r Resby (volgeling v a n J o h n Wicliffe) w e r d zowel als Craw v e r v o l g d en v e r b r a n d . D e l a a t s t e in St. A n d r e w s in h e t j a a r 1432. G e h e e l z o n d e r invloed is dit alles niet geweest. H e t p a r l e m e n t s b e s l u i t v a n 1525, d a t d e L u t h e r s e ketterij v e r b o o d , is een bewijs, h o e b e g e r i g h e t volk d e t i j d i n g v a n w a t o p h e t v a s t e l a n d v a n E u r o p a geschiedde, h e e f t a a n g e n o m e n . T e m e e r d a a r h e t p a r l e m e n t t w e e j a r e n later d i t besluit in n o g s c h e r p e r t a a l moest h e r h a l e n en n u ook d u i d e l i j k d e ingeb o r e n e n des l a n d s v e r m e l d d e . E e n teken, d a t h e t g o e d e z a a d een t o e b e r e i d e bodem gevonden had.

De eerste reformatorische bewegingen in Schotland H e t is niet mogelijk een n a u w k e u r i g beeld te geven v a n d e b e w e g i n g in S c h o t l a n d t e w e e g g e b r a c h t d o o r L u t h e r s o p t r e d e n . M a a r ze was er. H e t v u u r s m e u l d e in ' t v e r b o r g e n e . E r o n t s t o n d niet direct een r e f o r m a t o r i s c h e p a r t i j , m a a r e n k e l i n g e n k w a m e n voor d e d a g als v e r d e d i g e r s d e r h e r v o r m i n g . Z e m o e s t e n e c h t e r h u n heil in d e v l u c h t zoeken of soms h u n leven geven. H e t eerste offer was een j o n g e m a n v a n koninklijken b l o e d e Patrick Hamilton, die zelfs in d u b b e l e zin m e t de S t u a r t s v e r w a n d was. Z i j n v a d e r was een zoon v a n L o r d H a m i l t o n , die een zuster v a n k o n i n g J a k o b u s I I I h u w d e . Z i j n m o e d e r w a s een d o c h t e r v a n h e r t o g J o h n of A l b a n y , een b r o e r v a n dezelfde k o n i n g . H i j w a s g e b o r e n in 1504 en reeds als k i n d b e n o e m d tot abt van Ferne. M a a r hij koos voor d e z a a k d e r r e f o r m a t i e , gaf openlijk v a n zijn g e z i n d h e i d blijk en n o e m d e d e g e b r e k e n d e r K e r k bij h u n r e c h t e n a a m . D i t b r a c h t h e m in verd e n k i n g bij d e p r i m a a t v a n S c h o t l a n d , d e aartsbisschop J a k o b Beaton v a n

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen