Het primaat van de paus - pagina 43

Toen deze laatste zijn sympathie voor de protestanten uitte werd hij door de vaders van het spreekgestoelte weggejouwd. 6 3 ) Zoiets is nu niet meer denkbaar. In de eerste tijd na de 16e eeuw stond men zeer antithetisch tegenover de reformatie, en men heeft in die tijd het pauselijk primaat ook heel sterk verdedigd. Maar toch bleef er ook binnen de rik. kerk veel verzet tegen de centrale leiding van de paus. Hoe men het ook wendt of keert, het conciliarisme had op het concilie van Constanz een zekere steun gekregen en zo bleef er een conciliaire stroming in de kerk doorwerken. En de eeuwen door is vooral van de zijde der franse bisschoppen verzet gepleegd tegen het absolute primaat van de paus. Dit gallicanisme stak ook in de 17e en 18e eeuw weer de kop op. Maar ook de paus had vurige verdedigers. De strijdbare spaanse theoloog Banez ( f 1604) zeide b.v. dat het roekeloos was en aanstotelijk en aanleiding voor veel ketterijen, te verzekeren dat het concilie boven de paus stond. En een godgeleerde van groot gezag (Suarez, 1548-1617) oordeelde dat het leergezag niet is gegeven aan de paus afhankelijk van het concilie, maar aan het concilie afhankelijk van de paus. Dit was volgens hem geloofswaarheid. Zo zouden nog meer getuigenissen aangevoerd kunnen worden. 64) Wel waren er meerderen, die de autoriteit van de paus verdedigden, maar het een morele plicht van hem achtten dat hij voor een beslissing van belang enige geleerde mensen consulteerde. Dit was dus geen absolute eis. Zo dacht b.v. Pighius er over, die overigens toch weer sterk de nadruk wilde leggen op het feit dat zulk een klein concilie dat de paus zou bijstaan, noch door zichzelf noch door eigen privilege enige waarborg had van rechtzinnigheid, maar alleen Petrus was het hoofd van de kerkelijke hiërarchie, voor wie Christus alleen verkreeg, dat zijn geloof niet zou bezwijken. 65 ) Overigens werd Pighius de later ook van de grote theoloog Bellarminus bijval ontving, bestreden door M. Cano, die verklaarde dat de paus als privé leraar wel degelijk dwalen kan. En als er ketterij is, kunnen

6 3 ) Zie B u t l e r - L a n g : G e s c h i c h t e des I. V a t i k K o n z i l s . 6 4 ) Zie D i c t i o n n a i r e de T h é o l o g i e catholique, Paris V I I , pag. 1688 vv. 6 5 ) a.w. V I I , 1 6 9 1 . H e t idee v a n Pighius is in de laatste tijd weer «.ctueel geworden. V o o r a l K a r l R a h n e r (maar o o k b.v. p a t r i a r c h M a x i m o s I V van A n t i o chië en bisschop H e l d e r Possoa C a m a r a van B r a z i l i ë ) hebben weer een lans geb r o k e n v o o r een min o f meer permanent college van bisschoppen, dat de paus zou moeten bijstaan en adviseren. W e l moet één alleen het laatste w o o r d hebben, m a a r de paus kan alleen goed geïnformeerd blijven over de wereldsituatie als er een leidend team is, een soort braintrust, die voortdurend kan informeren en adviseren. In zulk een college moeten dan volgens R a h n e r niet alleen gewone bisschoppen zitting hebben, m a a r b.v. ook rectoren van bekende universiteiten (zie K . R a h ner continuiteit en verandering, 1 9 6 4 , in de serie pastorale cahiers). Sindsdien is er ook t o t instelling van zulk een bisschoppensynode besloten. En Paulus V I h e e f t in zijn reeds genoemde rede van 18 n o v e m b e r 1965 b e l o o f d dat deze synode in 1967 zou worden bijeengeroepen (zie K a t h o l i e k A r c h i e f , 1 8 / 2 5 - 2 - 1 9 6 6 , kol. 2 3 8 v ) . H i e r is dus wel een verschil met Pius X I I , die gezegd zou hebben, dat hij geen medewerkers, m a a r uitvoerders wenste (zie P . J . M a a n in( D e paus van R o m e : S p a n n i n g in de persoon, pag. 109).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen