Isaac Da Costa's Bezwaren tegen de geest der eeuw - pagina 45

I n d e z e G r o n d w e t w e r d in artikel 2 2 7 d e v r i j h e i d v a n

drukpers

u i t d r u k k e l i j k u i t g e s p r o k e n . S i n d s 1 8 4 8 l u i d t d e d e s b e t r e f f e n d e bep a l i n g in o n z e G r o n d w e t : N i e m a n d h e e f t v o o r a f g a a n d verlof nod i g , o m d o o r d e d r u k p e r s g e d a c h t e n of g e v o e l e n s te o p e n b a r e n , b e h o u d e n s ieders v e r a n t w o o r d e l i j k h e i d v o l g e n s d e wet, A r t i k e l 7. D e G r o n d w e t v e r b i e d t d u s alleen d e c e n s u u r . T o c h is er g e e n onbeperkte

drukpersvrijheid:

de w e t k a n

zoveel

beperkingen

vast

stellen als zij w i l z o n d e r m e t d e G r o n d w e t in strijd te k o m e n .

39

.

H e t k o m t mij v o o r dat D a C o s t a d e v r i j h e i d v a n d r u k p e r s te veel h e e f t g e z i e n als een v r u c h t v a n d e V e r l i c h t i n g e n v a n d e R e v o l u t i e in d e 18e e e u w , e n dat hij, t o e n hij dit s c h r e e f , te w e i n i g o o g h e e f t gehad voor de grote waarde van deze

vrijheid

als

één

van

de

g r o n d r e c h t e n in een n i e t - d i c t a t o r i a a l m a a r d e m o c r a t i s c h g e r e g e e r d l a n d . T e r e c h t h e e f t o.i. A . F. de S a v o r n i n L o h m a n later g e z e g d : Geen protestantsch land kan het op den duur zonder haar uithouden"

40

. D a Costa zelf h e e f t van d e z e d r u k p e r s v r i j h e i d

geprofi-

teerd. H a d zij in o n s l a n d niet bestaan d a n zou een g e s c h r i f t als B e z w a r e n t e g e n d e n G e e s t d e r E e u w n o o i t zijn v e r s c h e n e n ! D a a r o m h a d D a Costa a l l e e n m o e t e n w i j z e n o p het s c h a n d e l i j k bruik

dat v a n d e v r i j h e i d v a n d r u k p e r s w e r d g e m a a k t —

mismaar

m i s s c h i e n w a s dat ook alleen m a a r zijn b e d o e l i n g ! H o e het zij, terecht k l a a g t hij dat het zedelijk peil d e r v o l k e n d o o r d e v e r s p r e i d i n g v a n vele d e n k b e e l d e n , d o o r de V e r l i c h t i n g g e p r e d i k t , g e d a a l d is. A l s een psychische b e s m e t t i n g h e b b e n deze d e n k b e e l d e n o m zich h e e n g e g r e p e n m e t als g e v o l g dat het zedenb e d e r f , dat v r o e g e r vrijwel alleen bij de h o g e r e s t a n d e n niet slechts g e d u l d d o c h z e l f s a a n g e m o e d i g d en g e p r e z e n w e r d , n u tot alle l a g e n d e r b e v o l k i n g , vooral in d e g r o t e s t e d e n v a n E u r o p a , d o o r d r o n g . D e z e b e v o l k i n g s c e n t r a zijn nooit v e r d o r v e n e r g e w e e s t d a n n u , is D a Costa's o o r d e e l . " D a g e l i j k s wisselen zy m e t e l k a n d e r uitv i n d i n g e n van weelde, e n v e r f i j n i n g e n v a n wellust, zy m o e d i g e n e l k a n d e r aan e n d a g e n e l k a n d e r uit in de b u i t e n s p o r i g h e d e n

van

het Z e d e n b e d e r f , e n w e d i j v e r e n m e t e l k a n d e r , w i e o n d e r d e m e n i g te der b i n n e n h a r e m u r e n jaarlijksch g e b o r e n e n o p het g r o o t s t e getal o n e c h t e n zich b e r o e m e n k a n " . In een v e r k l a r e n d e n o o t zegt 39

P. A. Diepenhorst, Onze Staatsinrichting, 8e dr., Zutphen 1946, 58. A. F. de Savornin Lohman, Onze Constitutie, tweede uitg., Utrecht 1907, 342; verg. J. T. Buijs, De Grondwet. Toelichting en Kritiek, Eerste deel, Arnhem 1883, 56 v.v.

40

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen