Constantijn Huygens; Schets van het veelzijdige leven en werk van een opmerkelijk man uit de zeventiende eeuw - pagina 20

zijn land. W i j treffen bij h e m inderdaad een uitgesproken antir o o m s e h o u d i n g a a n . ' I n o p e n b a r e p a r t i j s c h a p p tegens de R o o m sche g e s i n t h e i t ben ick, G o d lof, geboren, gevoedt ende getucht, ende h o p e daerin dit leven te e i n d i g e n ten i n g a n g h van een beter', zo s c h r i j f t h i j in zijn v e r h a n d e l i n g over het g e b r u i k van het orgel in de kerkdiensten. D i e h o u d i n g is tweezijdig geaard. Enerzijds ziet h i j het agressieve in dit g e l o o f , dat zich m e t geweld wil h a n d h a v e n en alles o p alles zet o m de 'ketterij' van C a l v i j n te g r o n d e te werpen. Anderzijds heeft h i j een a f s c h u w van de r o o m s - k a t h o l i e k e leer, die h i j o p tal van wijzen hekelt en verwerpt. V o o r d a t dit in den brede wordt a a n g e t o o n d , lijkt het raadzaam te wijzen o p een voorbeeld dat H u y g e n s o n g e t w i j f e l d voor ogen stond. Dat was M a r n i x van St. Aldegonde, huisvriend van O r a n j e , verdediger van het c a l v i n i s m e en bestrijder van het r o o m s - k a t h o lieke geloof. In verschillende opzichten heeft H u y g e n s gesteund o p het werk van M a r n i x , die h i j zag als ' G o d s k r i j g h s m a n n in het veld, te huys syn waerheits wreker'. In z i j n ' T r a i c t é du S a c r a m e n t de la S a i n c t e C ê n e du S e i g n e u r ' ( 1 5 9 9 ) bestrijdt M a r n i x de r o o m s - k a t h o l i e k e leer van het s a c r a m e n t en geeft h i j een uiteenzetting van de gereformeerde zienswijze o p het a v o n d m a a l . H i j stelt dat een m e n s slechts in J e z u s C h r i s t u s v e r g e v i n g van zonden kan vinden. N i e m a n d kan de genade verk r i j g e n dan d o o r het g e l o o f Jezus C h r i s t u s te omhelzen. Eerst als de m e n s dat kent, is er sprake van ware ' c o m m u n i e ' . Aldegonde plaatst zijn b e w e r i n g in een a l g e m e e n kader. In dit geschrift bespreekt h i j de s a m e n h a n g van de mis met de r o o m s - k a t h o l i e k e kerkleer en de h i s t o r i s c h e wortels ervan. H i j is in deze b e s p r e k i n g eerst thetisch en e i n d i g t met de leer van de transsubstantiatie, waarvan h i j het o n b i j b e l s e en o n r e d e l i j k e p o o g t aan te tonen. 1 2 O p s c h o l e n in U t r e c h t g e b r u i k t e m e n in de eerste helft van de zeventiende eeuw het zogenaamde ' V r a a g b o e k j e van Aldegonde' dat c i r c a tweehonderd vragen en a n t w o o r d e n bevat, en met klem w a a r s c h u w t tegen de r o o m s - k a t h o l i e k e leer. W a t is dan de paus? Den Antichrist. W o o n t G o d dan in u herte? J a e hy. Hoe? Met s i j n e n heylighen Geest. W i e w o o n t dan in de P a p e n kercke?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen