De ondergang van de Armada - pagina 34

van eigen h a n d geeft B r o u w e r verder het w o o r d u i t s l u i t e n d a a n de S p a n j a a r d e n . In brieven van de a d m i r a a l M e d i n a S i d o n i a , in d a g b o e k e n en reisverslagen v a n a n d e r e o p v a r e n d e n stelt h i j o n s i n s t a a t d e t o c h t r e c h t s t r e e k s m e e te b e l e v e n . W i e w i l w e t e n h o e h e t j a a r 1588 b e l e e f d is i n d e N o o r d e l i j k e e n in d e Z u i d e l i j k e N e d e r l a n d e n , k a n t e r e c h t b i j t w e e zeer u i t v o e r i g e b i o g r a f i e ë n . V o o r d e N o o r d e l i j k e N e d e r l a n d e n b e t r e f t d a t J a n d e n T e x , Oldenbarnevelt. I. Opgang 15471588 (1960). D e n T e x h e e f t veel te m e l d e n over d e E n g e l s - N e d e r l a n d s e s a m e n w e r k i n g , en over de troebelen van het Leicesterse tijdvak. Over de a r m a d a veel m i n d e r , o m d a t h e t N e d e r l a n d s e a a n d e e l i n d e s t r i j d n u e e n m a a l b e p e r k t is g e b l e v e n . G e h e e l a n d e r s l i g t d a t m e t d e b i o g r a f i e , d i e d e B e l g i s c h e h i s t o r i c u s L é o n v a n d e r E s s e n g e w i j d h e e f t a a n d e S p a a n s e l a n d v o o g d in d e Z u i d e l i j k e N e d e r l a n d e n : Alexandre Farnese, prince de Parme, V (1585-1592) (1937). V a n der Essen schrijft niet alleen over P a r m a ' s v l o o t u i t r u s t i n g , over het beleg van S l u i s e n over d e v r e d e s o n d e r h a n d e l i n g e n , m a a r h i j citeert o o k u i t v o e r i g u i t d e b r i e v e n , d i e F i l i p s II e n P a r m a o v e r d e a r m a d a h e b b e n u i t g e w i s s e l d . V a n d e r E s s e n schreef i n h e t F r a n s , en e e n N e d e r l a n d s e v e r t a l i n g v a n z i j n g r o t e b o e k b e s t a a t n i e t . W e l is er e e n N e d e r l a n d s e v e r t a l i n g v a n M o t i e y ' s g e s c h i e d e n i s v a n d e o p s t a n d t e g e n S p a n j e : J . L . M o t l e y , De opkomst van de Nederlandsche Republiek (over d e a r m a d a deel III v a n d e t w e e d e a f d e l i n g , 1862). M o t l e y heeft evenals V a n der Essen d r u k g e b r u i k g e m a a k t van de c o r r e s p o n d e n t i e t u s s e n P a r m a e n F i l i p s II, e n h i j l a a t h e n b e i d e n d i k w i j l s r e c h t s t r e e k s a a n h e t w o o r d . M o t i e y ' s g e s c h i e d e n i s b l i j f t b e l a n g r i j k , o m d a t h i j veel o n g e d r u k t e b r o n n e n citeert. O o k o v e r t r e f t h i j in z e g g i n g s k r a c h t e n b e e l d e n d v e r m o g e n alle a n d e r e n die over de a r m a d a h e b b e n geschreven, M a t t i n g l e y niet uitgez o n d e r d . M a a r n a t u u r l i j k is z i j n v o o r s t e l l i n g v a n zaken n a 125 j a a r l a n g n i e t i n a l l e o p z i c h t e n h o u d b a a r e n b r u i k b a a r , zoals ieder k a n zien die M o t l e y e n M a t t i n g l y in b i j z o n d e r h e d e n m e t e l k a a r v e r g e l i j k t . V o o r F i l i p s II e n d e S p a n j a a r d e n h a d M o t l e y n i e t veel s y m p a t h i e of b e g r i p . Eerder het tegendeel k a n m e n zeggen van G e o f f r e y Parker, die de geschiedenis van de o p s t a n d vooral met b e h u l p van S p a a n s e b r o n n e n heeft beschreven in The Dutch Revolt (1977, i n N e d e r l a n d s e v e r t a l i n g v e r s c h e n e n in 1978, o n d e r d e titel Van beeldenstorm tot bestand). D a a r i n k o m t u i l de aard der zaak o o k d e a r m a d a ter s p r a k e , d o c h s i n d s d i e n h e e f t P a r k e r d a a r n o g e e n a f z o n d e r l i j k a r t i k e l a a n g e w i j d , d a t o n d e r d e titel 'If t h e A r m a d a h a d l a n d e d ' is o p g e n o m e n i n z i j n Spain and the Netherlands 1559-1659. Ten Studies (1979). Ik n o e m d a t h i e r s p e c i a a l , o m d a t h e t g e d e e l t e l i j k g e b a s e e r d is o p a r c h e o l o g i s c h m a t e r i a a l : S p a a n s e s c h e e p s w r a k k e n , die l a n g s d e Ierse k u s t z i j n a a n g e t r o f f e n . G e o r f f e y P a r k e r h e e f t o o k e e n b i o g r a f i e v a n d e S p a a n s e k o n i n g g e s c h r e v e n : Philip II. A Biography (1978, in N e d e r l a n d s e v e r t a l i n g v e r s c h e n e n in 1981). O n d e r d e b i o g r a f i e ë n v a n z i j n E n g e l s e t e g e n s p e e l s t e r zijn d e b e k e n d s t e die v a n J . E . N e a l e , Queen Elizabeth (1934, e n s i n d s d i e n e n k e l e m a l e n h e r d r u k t , tegenw o o r d i g o n d e r d e titel Queen Elizabeth 1) e n v a n N e v i l l e W i l l i a m s , Elizabeth the First, Queen of England (1968).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen