Marnix van St. Aldegonde: 'Tolk der bybeltaal'; Kerklied en kerk bij Marnix - pagina 23

Gezien dit samenspel van factoren is het niet terecht alle schuld van de overgave op de schouders van één man te leggen, Marnix dus. Maar de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat er nog één belangrijke factor bij kwam: Marnix was geen bezielend leider, hij was als militair bevelhebber geen portuur voor Parma - de fouten die hij maakte zijn duidelijk aanwijsbaar - en hij bezat niet het doorzettingsvermogen van Oranje, de goede en wijze stuurman - 'un bon et sage pilote' 23 , aldus Marnix in een brief na de overgave -, wiens inspirerende kracht node werd gemist. Niet alleen militair was hij verre de mindere van zijn Spaanse tegenstander, maar ook persoonlijk liet hij zich in de onderhandelingen 'inpakken door Parma'. 24 Hij heeft zich zeker ingespannen om zo gunstig mogelijke condities te bedingen, maar moest van zijn aanvankelijke voorwaarden veel laten schieten. Wel is het hem gelukt te bedingen dat ieder die dat wenste de stad mocht verlaten en dat calvinisten vier jaar de tijd kregen om hun zaken te regelen. Al met al een tragische afloop, ook voor Marnix zelf. De overgave had een verpletterende uitwerking, met name op de bevolking van Holland en Zeeland: het laatste grote calvinistische bolwerk in het Zuiden, het economisch centrum en de grootste en rijkste stad der Nederlanden, was in handen van de vijand. Marnix zagen velen als een verrader, een visie die begon bij de calvinische predikanten in Antwerpen. Hij had ook de schijn tegen: vóór de openlijke onderhandelingen reeds voerde hij geheim overleg met Parma, hij bleek nogal gevoelig voor diens eerbewijzen, hij bedong voor zichzelf dat geen beslag zou worden gelegd op zijn eigen bezittingen en hij heeft tijdens de onderhandelingen zelfs nadrukkelijk de mogelijkheid tot verzoening met Spanje ingebracht, een veel te optimistische taxatie. Ontgoocheld en gekrenkt verliet Marnix na de overgave Antwerpen. Begin november 1585 landde hij met zijn gezin in het geheim bij het fort Rammekens op Walcheren en nam hij zijn intrek in zijn kasteel WestSouburg, dit tegen de wil van de Staten van Zeeland en helemaal tegen de wil van de Staten van Holland die hem zelfs gevangen wilden nemen. In zekere zin was hij opnieuw balling, nu op eigen grondgebied. Balling in West-Souburg In West-Souburg leidde Marnix vijf jaar lang een eenzaam bestaan. De Staten van Zeeland lieten hem aanvankelijk officieel weten dat hij was 'geordonneerd in syn huys op Souburg te blijven en met niemand te spreeken tot nader ordre' 2 ', maar daarna kreeg hij wel wat meer vrijheid. Hij

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen