De man in de schaduw; Heinrich Bullinger en zijn Tweede Helvetische Confessie - pagina 8

050172 WdZ binnenw 05-01.qxp

06-06-2005

10:03

Pagina 7

1. HET ONTSTAAN VAN DE CONFESSIE

Gevaar voor Frederik III Wanneer in 1563 na eindeloos vergaderen de synode van Trente haar deuren sluit, klinkt de echo van de banvloeken over Luther, Zwingli en Calvijn overal in de kerkelijke wereld na. De Lutherse gebieden hebben weinig te vrezen. Keizer Maximiliaan (1527-1576) is niet van plan de pauselijke oproep om de anathema’s politieke gevolgen te geven tegenover Luthers aanhangers uit te voeren. Hij heeft altijd al wat sympathie gehad voor het Lutherse gedachtegoed. En bovendien is de politieke wereld zo instabiel dat hij er geen kerkelijke oorlog bij kan hebben. In een tijd waarin de Turken nog steeds een grote dreiging vormen, heeft hij er alle belang bij de moeizaam verworven Augsburgse religievrede (1555) te handhaven. Veel moeilijker ligt het voor de ‘sacramentariërs’ (Calvinisten en Zwinglianen) die de keizer graag over één kam scheert met de sektarische Anabaptisten. Hierdoor dreigen er grote moeilijkheden voor de tweede man in het rijk, de invloedrijke keurvorst van de Palts, Frederik III. Door de uitgave van de Heidelbergse Catechismus juist in datzelfde jaar 1563 heeft hij duidelijk gemaakt het Lutherse kamp te verlaten en voor de gereformeerde religie te kiezen. Dat leverde hem direct een officiële waarschuwing op, zodat hij zich genoodzaakt zag de hulp in te roepen van een Zwitserse theoloog. De decaan van de predikanten in Zürich, Heinrich Bullinger, diende hem met een apologie van dit leerboek, waaruit moest blijken dat de gereformeerden geen nieuwe leer verkondigden. Maar het resultaat was onvoldoende. En de Lutherse vorsten steunden de keizer graag in zijn bestrijding van de gereformeerde sekte. Ergens hoopten ze dat Maximiliaan op de rijksdag, die hij in het hun zo vertrouwde Augsburg tegen 14 januari 1566 had uitgeschreven, de gereformeerde religie officieel zou uitsluiten van de godsdienstvrede en de keurvorst in de ban zou doen. Bullinger te hulp geroepen In deze benarde situatie doet Frederik opnieuw een beroep op zijn Züricher vriend. Heinrich Bullinger moet hem helpen aan een confessietekst waaruit blijkt dat de gereformeerde religie de religie der vaderen is, en in de kern ook overeenstemt met de Augsburgse Confessie van 1530.

7

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen