Zegen ons met Uw licht - pagina 40

De soberheid van de calvinistische traditie moet gezien worden tegen de achtergrond van een praktijk waarin bijkomende rituele handelingen de aandacht opeisen en een eigen extra betekenis bieden. Zo werd het kruisteken afgewezen, omdat het als symbolische handeling iets zou uitwerken zoals het beschermen tegen boze machten. Een andere opmerking wil ik maken ten aanzien van het terugtreden van de onderwijzing ten bate van het vierend karakter. De onderwijzing is bedoeld om de gemeente waarvan de dopeling, kind of volwassene, en de doopouders van het kind deel uitmaken, opnieuw te bepalen bij de rijke inhoud van het verbond en het teken en zegel ervan. Ze fungeert ook als doopherinnering. Er zit het element in van wat de eredienst eveneens is: godsdienstoefening. Niet voor niets legde de Reformatie sterke nadruk op de onderwijzing. We kunnen ons afvragen: hebben we die in onze tijd juist niet weer erg nodig? In de protestantse traditie is het onderwijzend karakter een wezenlijk kenmerk van de kerkdienst. Er wordt hierin niet alleen gevierd, maar tevens onderwezen. De kerkdienst is de ruimte van gebed en lofprijzing, maar is ook een leerschool. Dit wordt in het oude woord ‘godsdienstoefening’ uitgedrukt. b. Bij de uitvaart In dagen van rouw mogen gemeenteleden rekenen op de bijstand van de gemeente en haar dienaren. Dat wordt geboden in de pastorale zorg voor en na de uitvaart en in het leiden van de uitvaartdienst. Er is de afgelopen decennia wat dit betreft veel veranderd. De bezinning op rouwverwerking en op het pastoraal begeleiden van mensen in dagen van rouw en nabestaan heeft veel behulpzaam studiemateriaal gebracht. Bovendien is het besef gegroeid dat de kerk een opdracht heeft bij de uitvaart. De Protestantse Kerkorde rekent dan ook ‘het leiden van…diensten van rouwdragen en gedenken’ tot de taak van de predikant (Ord. 3-9). Ook de toegenomen aandacht voor liturgische en rituele vormgeving behoort tot die verandering. We kunnen dit gemakkelijk constateren als we het dienstboek van 1955 en dat van 2004 naast elkaar leggen. Anders dan in het eerstgenoemde dienstboek neemt het onderdeel ‘Uitvaart en rouw’ in het nieuwe dienstboek II een veel grotere plaats in. De dragende teneur hierin is het zich bewust zijn van de samenhang tussen pastoraat en liturgie. Pastoraat roept liturgie op en liturgie is zelf ook pastoraat: de woorden en de handelingen van de uitgeleide troosten en bevestigen Gods trouw over de grenzen van de dood heen.24 Om het kerkelijk handelen bij de uitvaart

39

100011 W.deZwijger vd Meulen.indd

39

woensdag03-maart-2010

11:51

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen