Vieren van heilsfeiten: hoe geef je er vorm en aandacht aan?

Op de Revius viert elke klas het kerstfeest samen met de mentor. Volgens Braaksma is dat een bewuste keuze. ‘Op onze school is de mentor de spil in de leerlingbegeleiding. Hij of zij wordt geacht een band op te bouwen met de groep als geheel, maar ook met de individuele leerlingen. Die band krijgt concreet gestalte door aan het einde van de tweede periode met de klas het kerstfeest te vieren.’

Handleidingen
De mentor mag, samen met de leerlingen, de kerstviering naar eigen inzicht invullen. Hij of zij kent de klas en weet immers het beste wat bij de leerlingen past. De mentor dient daarbij wel gebruik te maken van een database met handleidingen die in de afgelopen vijftien jaar zijn verzameld. Braaksma: ‘Elke handleiding heeft een bepaald thema, bijvoorbeeld “Er was geen plaats”, “Save My Soul” (sms) of “Haastige spoed is…?” De handleiding begint met een meditatie over het thema. Meestal is dat een bestaande meditatie die inhoudelijk aansluiting vindt bij de leerlingen. Verder staat er een aantal liederen en gedichten waaruit een keuze kan worden gemaakt. De handleiding eindigt met een verhaal. Soms houdt dat verhaal verband met het thema, soms is dat niet het geval.’

Belang
Waarom is het belangrijk om op school het kerstfeest en andere heilsfeiten te vieren? Braaksma: ‘Ook op school willen wij een christelijke gemeenschap vormen. Ons werk en ons leren hier staat in het kader van de opdracht die wij hebben: leven tot Gods eer en tot heil van onze naasten. Dat is alleen mogelijk omdat God ons die genade geeft in de Heere Jezus, Die als God mens werd om de gemeenschap tussen God en mens te herstellen. Daaraan moeten wij gestalte geven en dat gebeurt ook in de viering van de heilsfeiten.’

Paasviering
Het kerstfeest is niet het enige heilsfeit dat wordt gevierd. Verderop in het schooljaar wordt tijdens de paasviering stilgestaan bij het lijden, sterven en de opstanding van de Heere Jezus. Die vieringen vinden in de aula plaats. Braaksma: ‘Al heel lang worden de paasvieringen gemeenschappelijk gevierd. De locatiedirecteur leidt de bijeenkomst en houdt een meditatie. De laatste jaren is er, naast de gebruikelijke samenzang, ook een gelegenheidskoor en -orkest. Het gebruik van andere muziekinstrumenten is iets waar we goed over nadenken. We moeten immers rekening houden met de achtergronden van onze leerlingen. Dat doen we trouwens tijdens alle vieringen.’

Gemeenschap
Maar hoe houd je rekening met de achtergronden en verschillen tussen leerlingen? Braaksma: ‘We proberen de initiatieven rondom muziekinstrumenten zo goed mogelijk te begeleiden. We willen ruimte geven aan leerlingen, maar wel op zo’n manier dat we iedereen mee krijgen. Ik heb zelf een bijdrage geleverd aan de handleidingen en daarbij het gemeenschappelijke karakter van de vieringen voor ogen gehad: we vieren de heilsfeiten samen. Ik vind het dus belangrijk dat de viering herkenning oproept en geen vervreemding. Als dat laatste het geval is, schiet je volgens mij het doel van de viering voorbij. Ik probeer die gemeenschap op te zoeken in de psalmen en liederen, maar ook in de theologie. Elementen als zonde en genade dienen volgens mij een plek te krijgen, omdat dit wezenlijke kenmerken van het christelijk geloof zijn.’

Bij dat gemeenschappelijke karakter horen docent en leerlingen bij elkaar, volgens Braaksma. ‘Ik vind het heel belangrijk om leerlingen er actief bij te betrekken, want we vieren iets met elkaar. We geloven niet alleen, maar in een gemeenschap en samen sta je voor Gods aangezicht. Met elkaar ben je daar verantwoordelijk voor. Ik hoop dat de leerlingen zelf die verantwoordelijkheid merken: het gaat ergens over en ik heb daarmee te maken. Het zijn vaak dezelfde leerlingen die een bijdrage leveren, maar soms zie je onverwachte dingen. Een aantal jaar geleden was er een leerling die kon mondfluiten. Hij speelde mee tijdens de samenzang. Dat was prachtig. Deze leerling leverde op zijn eigen manier een waardevolle bijdrage aan de paasviering.’

Eenrichtingsverkeer
Op de vraag of er iets veranderd zou moeten worden aan de vieringen, antwoordt Braaksma voorzichtig. ‘Hoewel we proberen om leerlingen erbij te betrekken, heeft de liturgie soms toch de ingrediënten van een zondagse viering. De docent heeft de regie en de leerlingen leveren hun bijdrage. Het gevaar is dat het eenrichtingsverkeer wordt. We maken gebruik van bestaande woorden die we naar elkaar toe geven. De beweging terug is er minder. Het gevaar bestaat dat het een jaarlijkse gewoonte wordt. Misschien is het noodzakelijk dat we leren om er meer met elkaar over te spreken. Wat doen wij met de boodschap? Voor veel docenten en leerlingen is dat iets wat je voor jezelf houdt, maar we leven in een samenleving waarin er steeds meer van ons verwacht wordt dat we onze keuzes beargumenteren. Ik zou op dat gebied wel iets willen veranderen, maar ik vind het lastig hoe daar concreet gestalte aan kan worden gegeven.’

Waarom vieren?

1 Vieren doe je omdat God een wonder heeft gedaan.

2 Vieren roept herkenning op.

3 Vieren is gestalte geven aan de christelijke gemeenschap op school.

Wim Braaksma werkt als docent godsdienst en wiskunde op het Wartburg College, locatie Revius

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen