‘Op welke manier maak je effectief gebruik van een beloningssysteem in de klas?’

U kent de situatie vast wel uit uw eigen praktijk. Tijdens de rekeninstructie loopt Joan vier keer van zijn stoel. Dagelijks stimuleert u hem op een positieve manier te blijven zitten tijdens instructiemomenten, maar er blijft sprake van ongewenst gedrag. U geeft veelvuldig complimenten wanneer Joan blijft zitten, u beloont effectief, maar het helpt niet. Vervolgens besluit u om het systematischer aan te pakken en daarom bent u gestart met een beloningssysteem. Zou Joan hier wel op reageren? Een beloningssysteem hanteren is herkenbaar voor zowel de oudere als de jongere leerkracht. Het krijgen van een cadeautje bij vijf ‘kroontjes’, het schrijven met de ‘groene pen’, een extra voorleesuurtje, een grote sticker in het schrift of het uitzoeken van een mooie grote kaart is voor elk schoolgaand kind een vertrouwd gebeuren.

Systematische aanpak
Van belang is dat je bij een beloningssysteem gebruikmaakt van een systematische aanpak. Er is sprake van ongewenst gedrag dat afgeleerd moet worden en nieuw gedrag dat aangeleerd moet worden. Bij deze aanpak wordt gebruikgemaakt van de principes van gedragstheorie. Wanneer het gedrag onacceptabel blijkt, ook al heeft u veelvuldig beloond voor goed gedrag, dan kunt u gerichter kijken naar welke gevolgen het kind prettig vindt. Niet voor ieder kind is namelijk de bekende ‘aai over de bol’ een goede beloning.

Het is raadzaam vijf stappen systematisch door te lopen bij het gebruik van een beloningssysteem.
1. Maak een overzicht van de situatie, het probleemgedrag en de gevolgen. U krijgt daarmee inzicht in wat er gebeurt.
2. Beschrijf het doelgedrag. Dat wil zeggen: het gedrag dat u wenst te zien.
3. Maak door te observeren inzichtelijk hoe vaak het kind het doelgedrag al vertoont.
4. Bepaal een gevolg (beloning) dat het doelgedrag versterkt.
5. Blijf na het invoeren van het belonen observeren of het beter gaat.
Deze aanpak zal ervoor zorgen dat het beloningssysteem effectief is, maar maakt ook inzichtelijk dat het ‘zomaar’ invoeren van een beloningssysteem niet altijd zal werken.

Intrinsiek gemotiveerd
Zorgvuldig invoeren van een beloningssysteem is aan te raden. Gelukkig dat het beloningssysteem niet zo ‘snel’ werkt, want het gewenste gedrag van de kinderen dat je wilt zien is toch het intrinsiek gemotiveerde gedrag. Dat is geen gedrag dat afhankelijk is van cadeautjes of beloningen. En als het beloningssysteem overbodig is (geworden), dan verdient het kind de positieve stimulans om het gedrag dat het nu laat zien.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen