OP ZOEK NAAR GEDREVEN SCHOOLLEIDERS

Het vak van schoolleider is in de afgelopen vijfentwintig jaar flink veranderd. Er wordt steeds meer van schoolleiders verwacht. Voor zittende directeuren kan dit moeilijk zijn. Zij zijn ooit aan die functie begonnen met een heel duidelijk takenpakket én konden zelf nog een of meerdere dagen voor de klas staan. Tegenwoordig is een directeur in het onderwijs manager en conciërge tegelijk.

Breed takenpakket

‘Het werk van een directeur is niet in een paar woorden of zinnen te vangen’, vindt Rens Rottier. ‘Een van de taken is erg organisatorisch van aard. De directeur moet er in eerste instantie voor zorgen dat de hele schoolmachine kan draaien. Dat kan soms te maken hebben met kleine dingen, zoals het papier dat besteld moet worden voor het kopieerapparaat, maar ook het regelen van vervanging als er een leerkracht ziek is. De tweede taak heeft vooral een beleidsmatig karakter. Die taak is de laatste jaren steeds belangrijker geworden. Denk bijvoorbeeld aan het schoolplan. Voordat een team het schoolplan in handen krijgt, heeft de directeur er al heel wat uren aan gewerkt. En natuurlijk zijn er ook veel zaken die geregeld moeten worden omdat het ministerie en de onderwijsinspectie dat van een school verwachten.’
De laatste tijd krijgen directeuren te maken met nog een taak. Een taak die niet zo makkelijk uit handen gegeven kan worden, maar die ook niet zo makkelijk onder één noemer is te vangen. Rottier: ‘Het leiderschap ten opzichte van het team is ook belangrijk. Het klimaat dat op een school heerst wordt deels beïnvloed door de directeur. Als je als schoolleider je werk niet goed uitvoert, levert dat problemen op in het team. Maar als er goed wordt leidinggegeven, dan doen andere mensen hun werk ook met plezier. Een directeur moet problemen oplossen, moet collega’s positief stimuleren en oplossen, maar ook collega’s aanspreken die niet goed functioneren. Het werk van een schooldirecteur is met al deze taken complex te noemen.’

Zandloper

Volgens Pieter Moens zijn er ook allerlei omgevingsfactoren die een rol spelen bij de zwaarte van directeurschap. ‘Er is regelmatig overleg met andere scholen waar ze bij moeten zijn. Ook zijn er gesprekken met gemeentes, kerkenraden en andere instanties waar hun inbreng is vereist. Er zijn mensen die jaren geleden directeur zijn geworden en inmiddels die taak hebben overgedragen aan een nieuwe generatie. Maar er zijn gelukkig ook schoolleiders die zich steeds verder ontwikkeld hebben en nog steeds goed functioneren.’ Moens vergelijkt een school graag met een zandloper. ‘De onderkant van de zandloper is de school met de leerkrachten, de leerlingen en ouders. In de bovenkant vind je de bestuurders, toezichthouders en allerlei andere instanties die bij de school zijn betrokken. Het dunne halsje tussen de onder- en bovenkant is de directeur. Vrijwel alles gaat via de directeur. Die is dus eigenlijk onmisbaar. Maar het is ook een heel kwetsbare positie.’

Jonge directeuren

Directeuren worden soms geconfronteerd met een hoge werkdruk en stress. Overspannenheid of een burnout liggen op de loer. Juist bij jonge en startende directeuren is het belangrijk dat besturen hen goed in de gaten houden. Lopen ze niet te hard van stapel? Kunnen ze alle taken die ze toebedeeld krijgen goed uitvoeren? Moens: ‘De VGS probeert hierin zowel de directeuren als de besturen te begeleiden. Het is niet erg als een directeur een fout maakt. Van die fouten kun je leren, maar dan moeten ze wel begeleid worden.’

Meer jongens in het onderwijs

‘Belangrijk in de discussie rondom het directeurentekort is ook de vraag in hoeverre het belang van het onderwijs leeft binnen de christelijke en reformatorische kring’, zegt Moens. ‘Hoeveel aandacht is er überhaupt voor het tekort aan meesters op de basisschool? Ook kerken hebben daar een taak in, bijvoorbeeld op huisbezoek en catechisatie. Het is daarbij goed om in de gaten te houden dat niet elke man directeur wil worden. Sommige mannen kiezen er bewust voor om leerkracht te blijven. Dat is ook heel mooi. En je hebt toch juffen én meesters voor de klas nodig.’

Profiteren van studenten

‘Binnen onze pabo hebben we de minor Jong Management’, vertelt Rottier. ‘Daar zijn altijd veel aanmeldingen voor. We hebben ook gekeken of we die studenten kunnen volgen zodra ze een baan hebben. We willen graag weten hoe ze hun werk doen, maar ook waar ze tegen aanlopen en hoe we kunnen helpen. Ze hebben tijdens hun studie en stages een portfolio aangelegd en daar kunnen scholen van profiteren, bijvoorbeeld als er een nieuwe bouwcoördinator of directeur moet komen.’
Moens: ‘De VGS heeft hierin ook een aanjaagfunctie. We willen graag dat scholen nadenken over hun toekomst en mensen klaarstomen om toekomstige vacatures te vervullen.’

Zij-instromers

Driestar educatief en de VGS hebben een nieuwe potentiële groep schoolleiders ontdekt. Moens: ‘We hebben samen twee bijeenkomsten voor zij-instromers belegd. Er was veel belangstelling van mensen die werkzaam zijn in allerlei sectoren. Zo waren er directeuren van bedrijven, zelfstandigen, maar ook bestuursleden. Ook waren er belangstellenden die nog helemaal geen binding hebben met het onderwijs. Wat deze mensen echter samenbond was de drijfveer. Dienend bezig willen zijn en werken voor en met kinderen.’ Rottier: ‘Dat is als het goed is de drijfveer van alle schoolleiders. Naar zulke gedreven mensen zijn we naarstig op zoek!’

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen