‘VOLG NIET KLAKKELOOS EEN SECULIERE LESMETHODE’

Jan Troost stond al 25 jaar voor de klas toen hij de kans kreeg om via een beurs zijn master aardrijkskunde te halen, de vroegere eerstegraads opleiding. Hij greep die kans met beide handen en verdiepte zich in de ‘neutrale’ methodes waar al jaren les uit wordt gegeven. ‘Ik heb er echt een casestudie van gemaakt. Van de methode Wereldwijs voor havo 4 heb ik het hoofdstuk over migratie van Mexico naar Amerika gepakt. Dat ben ik gaan fileren. De opvallendste conclusie was dat het hoofdstuk bijna uitsluitend gaat over het economisch perspectief van migratie: dat mensen verhuizen om het economisch beter te krijgen en welke gevolgen dat heeft voor het ontvangende land. Maar er is geen aandacht voor het feit dat mensen bijvoorbeeld ook vanwege geloofsvervolging migreren of dat een land misschien ook een morele plicht heeft om vluchtelingen op te vangen en niet alleen vanwege mogelijk economisch voordeel. Bijna altijd wordt de materialistische visie uitgedragen; als het rendement oplevert, is het goed.’

‘De jonge collega’s zitten op seculiere opleidingen en daar worden ze helemaal meegenomen in het moderne denken’

Jan Troost

Kritiekloos

Na deze analyse begon het wat Troost betreft pas echt. ‘De spannende vervolgvraag is wat we als christendocenten doen met de aanpak van deze lesmethode. Volgen we die klakkeloos of brengen we onze eigen perspectieven in? Als ik eerlijk ben, heb ik in het verleden te vaak de lesmethode gevolgd. Mijn masterstudie heeft me de ogen ervoor geopend dat reformatorische docenten dat te veel doen. Ik maak me daar zorgen over. Zijn we zo vergiftigd dat we dit niet meer in de gaten hebben? En als ik kijk naar jonge docenten, volgen ze soms kritiekloos de methode of datgene wat ze op internet vinden.’

De vraag hoe dat komt, vindt Troost lastig te beantwoorden. Voorzichtig doet hij enkele suggesties. ‘De jonge collega’s zitten op seculiere opleidingen en daar worden ze helemaal meegenomen in het moderne denken. Anderzijds zitten collega’s soms van jongs af aan in de reformatorische zuil en dat stimuleert ook niet om kritisch te kijken naar de wereld om je heen. Dat is dan namelijk niet nodig, want je komt er niet mee in aanraking. Daarnaast hebben velen de Tweede Fase en de Basisvorming meegemaakt en hebben ze sowieso minder kennis.’

Pro-Palestijns

Troost geeft een frappant voorbeeld van hoe sommige docenten met bronnen omgaan. ‘Een collega was bezig een werkboek te maken over het land Israël. Hij had daarvoor informatie van internet gehaald. Hij kwam met stapels informatie aan waarvan heel duidelijk was dat het zeer pro-Palestijns en anti-Israël was. Dat had hij helemaal niet door. Het is belangrijk dat er meer gelezen wordt, vooral boeken of het Reformatorische Dagblad, zodat docenten bepaalde nieuwsitems evenwichtiger gaan benaderen.’

Ds. Golverdingen

Is er niet eerder al nagedacht over identiteit in het vak? ‘In de jaren 80 is er door Vogelaar en Bregman in hun bundels een goede aanzet gedaan. Daar is jammer genoeg te weinig op doorgegaan. Maar gelukkig heeft vooral ds. Golverdingen heel waardevolle gedachten op papier gezet, ook over lesmethodes. “Welke visie je ook hebt”, zegt hij, “hij is altijd normatief.” Als je dat bedenkt, word je alert en kritisch op seculiere methodes. Als je kijkt naar het niveau van christelijk onderwijs dan is de mate van doordenking op vakniveau slecht. We moeten veel scherper onze eigen Bijbelse visie formuleren. Neem bijvoorbeeld het onderwerp Bildung. We zijn daar enthousiast over, maar het heeft ook iets egocentrisch. We kunnen daar wel iets mee, maar het moet niet alleen gericht zijn op zelfontplooiing. Die doordenking moet meer plaatsvinden.’

Rijkdom

Uit zijn masterscriptie blijkt dat het reformatorisch voortgezet onderwijs goed is in algemene vorming en het aanbrengen van een leerhouding bij kinderen. Minder goed is de christelijke vorming in het vak. Troost somt op: ‘Je als docent kunnen spiegelen aan de Bijbel en dat aan je leerlingen laten zien. De Bijbel als richtsnoer voor ons staan in de maatschappij. Zachtmoedigheid, zelfbeheersing, broederlijke liefde. Verwondering over Gods Schepping. Vanuit de rijkdom van Gods Woord mag je zeggen wie Hij voor ons wil zijn, tegenover de zwartheid van onze zonde. Gods eist dat van ons, christendocenten. Dat blijkt voor velen een moeilijke stap.’

Houvast

Pleit deze analyse niet voor meer eigen lesmethodes waarin de christelijke wereldbeschouwing een plaats krijgt? Troost aarzelt: ‘Dat weet ik niet goed. Voor jonge docenten kan een stevige methode een goede houvast zijn, zeker de eerste jaren van het lesgeven, maar ik vind het nog belangrijker dat we als meer ervaren docenten de jonge docenten goed begeleiden en scholen. We moeten elkaar bij de hand nemen en samen proberen de identiteit een plaats te geven in het onderwijs. Je leert elkaar om kritisch met de methode om te gaan. Dat is nog belangrijker dan het ontwikkelen van eigen methodes, hoewel het een goed hulpmiddel kan zijn.’

‘Als ik eerlijk ben, heb ik in het verleden te vaak de lesmethode gevolgd’

Jan Troost

Leerplannen

Inmiddels draagt Troost zijn nieuwe inzichten actief uit binnen de Guido de Brès. ‘Op de bezinningsdag van onze school heb ik er een workshop over gegeven. Aan de leerplannen wordt inmiddels bij alle vakken een identiteitsparagraaf toegevoegd. We moeten ermee aan de slag zodat alle docenten zich er bewust van gaan worden.’

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen