De Tien Geboden Afzonderlijk

X. Het Zesde Gebod

We zagen dus, dat een rechtvaardige oorlog niet tegen het zesde gebod ingaat, maar er zijn bevestiging in vindt. Daaruit volgt voorts, dat evenals een overheidsambt bekleden geoorloofd is, het zo ook geoorloofd is op zichzelf bezien, om de militaire loopbaan te kiezen. Alleen is het vanzelfsprekend niet geoorloofd ooit deel te nemen aan een oorlog tegen de ware religie.

Voorts is het volgens Vo? tius moreel niet ongeoorloofd een overeenkomst van hulp in oorlog aan te gaan en hulp van bondgenoten te aanvaarden, ook al zijn zij ongelovigen, haeretipi en afgodendienaars, als het gaat om een rechtvaardige zaak, de religie uitgesloten kan zijn en de oorlog ook niet direct of indirect om of wegens de religie geschiedt.

Als reden hiervoor wordt aangevoerd het voorbeeld van Abraham, Gen. 14; Izaak, Gen. 26 : 28; David; Salomo, e.a.; en dat men soms gebruik maakt van hun hulp en dienst, en dit dus ook bij wijze van een soort bondgenootschap kan geschieden.

Bij dreiging van een opstand en zo di^s ook als een inval van vijanden dreigt, kan de overheid tijdelijk verdachte personen doen bewaken, niet uit persoonlijke wraak, doch wegens het publieke welzijn van de staat.

Is de oorlog beëindigd en de overwinning verkregen, dan moet naar de aard van het zesde gebod, volgens onze oude theologen, jegens de overwonnen vijand gematigdheid betracht ten aanzien van leven, vrijheid en goederen, al is het voeren in krijgsgevangenschap moreel geoorloofd. Hierbij geldt dan de regel, dat een rechtvaardige oorlog, eigenlijk en direct gevoerd wordt tegen schuldigen en misdadigers, dus tegen hen, die oorzaak en schuldige zijn, waarom de oorlog wordt gevoerd. Want zonder voorafgaande schuld kan niemand de straf als uitvoering der gerechtigheid worden opgelegd. Zo mogelijk moet het overwonnen volk als zelfstandige staat met de eigen vorst of overheid blijven bestaan op belofte; van trouw. Kan dit niet, dan miag het overwonnen volk als schatplichtig onderworpen worden, of verder het land tot wingewest gemaakt, worden, of, al naar de aard van de schuld, het land tot een wingewest gemaakt worden. Vrouwen, kinderen en niet-strijdende burgers moeten echter zoveel mogelijk tijdens en na de oorlog gespaard worden. Ook zij, die gedwongen of verleid waren om de wapenen op te nemen, inzonderheid als de overwinning verkregen is en de zaak buiten gevaar gebracht is, in leven en goederen clement bejegend worden. Beslist schuldigen mogen gestraft worden, al\naar de variëteit van het. delict, soms met levensberoving, of met beroving van goederen, of met gevangenschap.

Op het terrein van de oorlogvoering betrekt zich ook de vraag naar het al of niet geoorloofde gebruik van bepaalde oorlogsmiddelen. Vroeger bepaalde men zich dan daarbij tot het gebruik van. dieren, maar in onze moderne oorlogvoering kan de vraag gewettigd zijn ten opzichte bijv. van gebruikmaking van gas en atoomwapens. Een andere vraag is of spionnen of verspieders benut mogen worden. Waar de Heere er Zelf gebruik van heeft laten maken door het oude Israël, blijkens Num. 13 : 12, is dit op zichzelf niet ongeoorloofd. Ook het leggen van lagen en krijgslisten, zijn op zichzelf niet ongeoorloofd, blijkens Jos. 8 : 20; Richt. 7:10 enz. En evenzo mogen repressailles aangewend worden, in zover zij niet met-de wet Gods strijdig zijn, waar zij dienen, hoewel offensief van vorm, als middelen van noodzakelijke tegenweer. Kaperij echter, zo door vreemden als burgers der strijdende partijen, worden door onze oude theologen, als beslist ongeoorloofd beschouwd. Ook mogen de oorlogvoerende mogendheden geen gebruik maken van moordenaars om koningen of vorsten, met wie de oorlog gevoerd wordt, uit de weg te ruimen, welke immoraliteit begaan werd ten opzichte van Prins Willem van Oranje.

Ongeoorloofd is voorts steden met al hare inwoners door brand en dergelijke middelen te verwoesten en om te brengen, waaronder niet valt het vey: bannen op Gods last door Israël, bijv. bij de verovering van Kanaan. Ook armen-, voogdij-, kerkelijke en dergelijke goederen, soldaten of andere hebzuchtigen als buit en roof doen toevallen is in-

gaand tegen het zesde gebod. Eii absoluut ongeooruoofd is de zonde tegen het zevende gebod jegens vrouwen en het doden van kinderen, zwakken en niet gestreden hebbende burgers.

Van de oorlog moet onderscheiden worden oproer en rebeHie tegen het wettig gezag, die altijd zondig zijn, en dus door het zesde gebod veroordeeld worden, wijl zij plaatsgrijpen door een groep ontevreden particulieren. Opstand en afwerping van het juk van een tyrannieke hogere overheid door de lagere in het geval van uiterste noodzaak is .rechtmatige bescherming en verdediging van het gemeenschappelijk landsbelang tegen de gemeenschappelijke vijand, zoals het geval was in de 80-jarige oorlog tegen de koning van Spanje. Dit is een rechtvaardige verdedigingsoorlog, die eindigen mag met totale onderwerping of uitstoting der tegenpartij. Door dezelfde beginselen als bij de rechtvaardige oorlog, namelijk handhaving van het recht en noodzakelijke bescherming verdediging van leven en bestaan, met het temperament van de algemene naastenliefde, moeten ook wapenstilstand en het sluiten van vrede beheerst worden. Daarom kan soms voortzetting van de oorlog meer veiligheid waarborgen dan een twijfelachtige vrede en alzo rechtmatige eis zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen