DE BAKENS ZIJN VERZET

Toen de oma's en opa's van nu schoolkinderen waren, stond de school niet zo in het brandpunt van bdangstdling als nu. Vooral niet op het platteland. De school was voor velen een noodzakelijk kwaad en als er geen leerplichtwet was geweest, zouden verscheidene kinderen niet meer dan drie klassen hebben doorlopen. Dit laatste was toch nog wd eens het geval als er met de wet de hand werd gdicht. De kinderen konden zo goed gebruikt worden bij de arbdd. Dat was hard nodig, want alles op het land moest met de hand gebeuren, dus was er steeds vraag naar werkkrachten. Bovendien konden de zorgen van het gezin ids worden verlicht, als dé kinderen 's zaterdags een kldnighddje thuis brachten. Een gulden was toen een groot stuk gdd en enkde guldens meer in de week voor de huismoeder waren in staat om een naddig saldo te voorkomen of weg te werken. Het móést wd. Er werd in vde gezinnen bittere armoe gdeden, vooral als de kinderen nog niets thms konden brengen.

Wij mogen die ouders van toen niet beschtüdigen van liefddooshdd. Als wij in hun situatie hadden verkeerd, zouden we hetzdfde hebben gedaan. Maar van leren kwam nid ved. In de winter kwamen de jongens weer eens op school kijken. Wat er de vorige winter was gdeerd, was uit hun hoofden gewaaid op het land en achter de koeien. Arme meesters, die deze jongens op peil moesten brengen. Aan schooldiscipline waren ze niet gewoon, en daardoor kwam het voor dat de opgeschoten jongens, die door het werken al stevige knuisten hadden gekregen, tegen de onderwijzers durfden opstaan. Bij hun werk op het land in de lente en de hde zomer door hadden ze een mes bij zich gedragen, in een lange zak aan de zijkant van de bombazijnen broek. Dat mes ging ook mee naar school. Dat hoorde bij hun uitrusting voor het landwerk. Het ging er soms bar naar toe.

Nee, de school stond bij de meesten nid in zo'n goede reuk. Als de mdsjes en jongens maar wat konden lezen, schrijven en rekenen, was hd ruim voldoenda Deze dingen zouden desnoods thuis nog wdaangdeerdkunnen worden door de vader of een oudere broer of zuster. Daar had je dgenlijk de school niet voor nodig. Uit die tijd stammen ook die rijmpjes, waarin de meesters en de schoolgebouwen er niet zo best afkomen^ Ved kinderen hebben wd gewenst dat de school maar zou afbranden. Dat gebeurde bijna nooit md een school; wd md een boerenhofstede.

Hoe zijn nu de rollen omgekeerd! Het getij is verlopen en de bakens worden verzet. Nu is er wèl bdangstelling voor de school en voor de vorderingen van de kinderen. Men weet dat de tijd zó is, dat men papiertjes op tafd moet leggen om ergens tussen te komen. Zonder diploma's gaat het nid meer. De verdiensten van de kinderen heeft men nid meer nodig, want de lonen zijn van die aard, dat vader alleen er wd voor op kan draaien. De kinderen moeten vooruit in de wereld. Zij zullen hd beter moeten hebben dan hun ouders. , , Ikheb dekans nid gekregen — zegt de vader — maar anders had ik het wd geweten. Zorg maar dat je het verder brengt dan ik. Je mag nu leren en dan zou ik het maar doen ook".

In de tijd toen de oma's en opa's van nu schoolkinderen waren, mochten alleen die kinderen verder leren, die uitblonken in de klas. Het waren de vluggerds, de pienteren, de bollebozen. En dat ging, want die jongens (inzonderhdd jongens, want bijna nid één mdsje studeerde toen) hadden aanleg en leerden in den regd graag. Men had er, wat het leren betreft, geen kind aan. Het is nu wd anders: aUes mod leren, want wat kun je anders berdken? En zodoende, leert nu rijp en groen, kunnen of nid kunnen. Geen wonder dat er ongdukken gebeuren.

Kinderen, die geen aanleg hebben en geen lust om te studeren, moeten toch hun hersens pijnigen om de vde weetjes er in te krijgen. Hoe meer parate kennis hoe bder de kansen staan om hd begeerde diploma te verkrijgen. Als los zand hangen vedal de „wetenswaardigheden" aan elkaar, want men is klaargestoomd voor het examen, dat (mits goed afgdegd) toegang geeft tot de een of andere baan.

Nauwgezet worden de cijfers van de rapporten door de ouders bekeken. Er is voor dit vak een punt minder en het andere vak is ook achteniit gegaan! Hoe kan dit gebeuren? Zoonlid zat toch alsmaar in de boeken en leerde tot laat in de avond. Jamaar, was zoonlid wd geschikt om aUes van school te verwerken? Er zal ids anders achter zitten, denkt de vader. Zou deze of die leraar wel voldoende zorg aan mijn kindhebbenbesteed? Is die onderwijzeres of deze onderwijzer wd de rechte vrouw of man op de goede plaats? En zo komen de kritieken, want die jongen mod hd nu eenmaal verd"^r brengen dan zijn vader en dan moeten de cijfers zeer behoorlijk zijn. Die onderwijzers of leraars (hoejeze ook wil noemen) móéten in staat zijn om mijn kind op te Idden tot...ja, als het kon tot deuniversitdt! Daar zijn ze onderwijzers voor.

Maar de kinderen zijn nid allemaal geschikt voor die hoge gdeerdhdd. Daar zijn het nu eenmaal geen kinder en voor om zo'n studie te kunnen volgen. Dan maar naar een andere school, waar ze van mijn jongen wd wat terecht kunnen brengen. Nee, zo gaat hd gelukkig haast nooit op onze scholen. Hetbeginsdis toch nog wel een beetje rem, maar anders...! Hd kind móét vooruit. Van de school wordt alles verwacht. Mijn zoon of dochter moet wat groots worden in de maatschappij. De bakens zijn wd aardig verzet! Zouden zulke ouders ook wd eens informeren wat er is blijven hangen van het godsdienstig onderricht op school? Zou er wel eens navraag gedaan worden wat er uit Gods Woord is behanddd die dag? En zou er wd eens over worden nagepraat?

Als het enkd gaat over de vakken, die in verband staan met het examen, is dat wd zeer droevig. Wij hebben onze dgen scholen toch niet zonder betekenis?

M.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen