Wilhelmus à Brakel 4

Op 23' juni 1683 werd Ds. a Brakel beroepen te Rotterdam. Het was voor de tweede maal, dat er een roepstem kwam van de gemeente Rotterdam, maar hij had nog geen losmaking van de gemeente Leeuwarden. Op 11 januari 1683 was Ds. Franciscus Ridderus te Rotterdam overleden en in diens vakature werd dus Ds. Brakel beroepen. Hij had de tweede maal geen vrijmoedigheid om voor het beroep te bedanken. En door zijn verhuizing naar de belangrijke stad Rotterdam kwam Brakel in een heel andere omgeving. Hij werd op 21 november te Rotterdam bevestigd door Ds. Peter Tilanus met de woorden uit Jesaja 52 : 7. Op zondag 28 november deed hij zijn intreepreek uit 2 Korinthe 5 : 20.

De staatkundige gebeurtenissen van 1689 en volgende jaren en de Spaanse successiekrijg maakten de dagen van Ds. Brakels verblijf te Rotterdam tot een belangrijke tijd voor ons vaderland. En de onmenselijkheden van de koning van Frankrijk werkten zijdelings dit goede uit, dat zij de geloofsijver onzer voorouders krachtig opwekten tot een ware christelijke liefdadigheid.

Want ter ere Gods en onze vaderen niet tot beschaming mag wel worden vermeld, dat b.v. de bidstonden, die sedert 29 mei 1692 elke woensdag werden gehouden, reeds twee weken later niet in één, maar in drie kerken moesten gehouden worden. Was het gebed in die vervlogen dagen wellicht het geheim der liefde? In diezelfde tijd hield men kollekten in de kerken voor de noodlijdenden in Frankrijk en Schotland. Ds. Brakel onderhield briefwisseling met de vervolgden in het geheim, die op de galeien vertoefden.

Zo verzond de kerkeraad van Rotterdam in 1708 aan de lang verdrukte broeders op de galeien f 300, -. De kerkeraadsleden gaven in dit opzicht een loffelijk voorbeeld. In de notulen van 24 febr. 1694 staat geschreven: , , De kollekte voor de ellendige broeders in Vrankrijk op de Galeijen gebannen in dese vergaderinge door D. Preses met een sakje geschiet, , , heeft opgebracht" de summa van hundert acht en vijftich guld en negentien stuivers".

Zo mocht Ds. Brakel ook te Rotterdam met veel zegen arbeiden. In Rotterdam vond hij als zijn kollega's de predikanten Wilhelmus Eversdijk, Abraham Hellenbroek, Petrus Dinant en Jacobus Fruytier. De gemeente Rotterdam had in die dagen vier kerken, de St. Laurens kerk of Grote kerk, de Prinsenkerk, de Zuiderkerk, en de Oosterkerk.

Behalve zijn gewone werkzaamheden begon Ds. Brakel ook te Rotterdam de bekende gezelschappen te houden, waar hij met Gods volk sprak over de geestelijke wegen des Heeren met Zijn volk.

Was hij in Leeuwarden in konflikt gekomen met de overheid, ook in Rotterdam heeft dit plaats gevonden. Op 8 januari 1688 was Ds. Joh. Ursinus te Rotterdam overleden. Na enige tijd werd op de gebruikelijke wijze tot de keus van een opvolger overgegaan. Ds. David Combrugge van Utrecht wilde men beroepen. Maar de magistraat weigerde om deze predikant te beroepen. Een man als Ds. Brakel kon echter niet zo lijdelijk in het onrecht berusten. Toen hij zondagmorgen 25 juli 1688 in de grote kerk-de kansel beklom, las hij als tekst af Psalm 2 : 6: , , Ik toch heb Mijn Koning gezalfd over Sion, de berg Mijner heiligheid". Hij deed de vraag of de overheden als overheden een recht toekomt, een leraar, die wettig van Gods gemeente verkozen is, zonder redenen aan de gemeente te geven af te keuren en de beroeping te vernietigen. Ds. Brakel antwoordde ontkennend. Hij staafde zijn overtuiging door het Woord van God, de Gereformeerde Confessies enz., en de beroemde leraars van zijn tijd te doen spreken. De volgende dag deelde hij zijn bezwaar tegen de remonstranten aan de kerkeraad mee. Ook vertelde hij, dat hij van de overheid opdracht gekregen had de volgende dag zijn preek op schrift in te leveren. Reeds had de overheid een commissie van onderzoek benoemd over de preek van Ds. Brakel. En nu kregen ze ook de preek zelf in handen. De vluchtige inzage van de preek, en de informatie bij enige personen, deed de commissie adviseren Ds. Brakel tot nader onderzoek de kansel te ontzeggen en het stadstraktement in te houden.

Gelijk Ds. Brakel te Leeuwarden als geschorst predikant gepreekt heeft, is hij op woensdag 28 juli, ondanks het verbod van de overheid, voor de gemeente opgetreden. In de toelichting van zijn preek verklaarde hij met nadruk, dat hij niet uit stijfhoofdigheid, maar uit gehoorzaamheid preekte.

Inmiddels werd in de vroedschapvergadering van 9 augustus door de commissie van onderzoek een uitvoerig rapport uitgebracht. Het was hoogst ongunstig voor Ds. Brakel. De commissie oordeelde de stof van de preek zeer ontijdig. De manier van spreken noemde zij hoogst hatelijk, ja kwetsend en tekortdoende aan het gezag van de overheid. Zij stelde voor, dat Ds, Brakel binnen vier weken aan de stadsregering behoorüjk voldoening zou hebben te geven, en dat hij bij onthouden daarvan „soude werden gehouden voor een onwaerdigh burger, ende poorter deser stad, ende bescherming, ende inwoninge deser stede zijn ontseyd". Hiertoe werd besloten. Het zag er niet best uit voor Ds. Brakel. In een volgend artikel hopen wij na te gaan hoe deze strijd tot een einde kwam.

T.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen