Een mijlpaal in Kortgene

Het was op 23 oktober 1988 driekwart eeuw geleden dat onder leiding van ds. G.H. Kersten een vergadering van acht mannen bijeen was om een drietal ambtsdragers te kiezen voor het nog kleine groepje, dat in een woning aan de Torendijk te Kortgene rond een oude schrijver samenkwam. Enkele weken later, op 7 november, institueerde ds. Kersten in dit Noordbevelandse stadje een Gereformeerde Gemeente. Het vijfenzeventigjarig bestaan van de gemeente was voor de kerkeraad aanleiding een gedenkboekje te laten verschijnen. Samensteller daarvan is de heer A.G. Eggebeen. We lezen in 36 pagina's het wel en wee van deze kleine gemeente. Vervolgens treffen we een lijst met namen en data van ambtsdragers aan en tenslotte is de herdenkingspredikatie van consulent ds. N.W. Schreuder opgenomen.

In dit boekje wordt niet alleen over de wederwaardigheden van Kortgene geschreven, maar ook over Kamperland en Colijnsplaat. Het boekje vangt aan met de ontstaansgeschiedenis van Kortgene. Vervolgens wordt het plaatselijke kerkelijke leven beschreven, waarin aandacht wordt besteed aan de bouw van een eigen kerkje dat in 1914 in gebruik werd genomen. Twaalf jaar later reeds bleek dit kerkje te klein en in 1927 werd een nieuw kerkgebouw betrokken. Hierna komt Colijnsplaat aan bod, gevolgd door Kamperland, waarna weer wordt teruggekeerd naar de watersnoodramp en de gevolgen voor de kerk te Kortgene. Herstel bleek noodzakelijk. De hiermee gemoeide kosten bedroegen ongeveer een halve ton, voor een betrekkelijk kleine gemeente in die tijd bepaald geen gering bedrag! De aanschaf van een pijporgel in 1962, gevolgd door een restauratie in 1981, krijgen eveneens aandacht in dit boekje en tevens wordt de restauratie van de kerk en de bouw van een verenigingslokaliteit beschreven. In een "in memoriam" treffen we over een periode van 1973-1987 gegevens aan over ambtsdragers die de weg van alle vlees zijn gegaan.

Laten we het vooropstellen dat we het niet genoeg kunnen waarderen als er gedenkboekjes verschijnen die de werken des Heeren in de geschiedenis van plaatselijke gemeenten beschrijven en zodoende aan de vergetelheid ontrukken. Het is een Bijbelse opdracht! Dat ook Kortgene kon worden toegevoegd aan de groeiende rij van gedenkboeken stemt tot blijdschap. De eerlijkheid gebiedt echter om, naast waardering, ook aan teleurstelling uiting te geven. We konden ons niet aan de indruk onttrekken dat dit boekje in grote haast is samengesteld. Zo lezen we op het omslag de jaartallen 1913-1988. Bij de ISBN-gegevens op blz. 2 staan de jaartallen 1914-1989. De eerste jaartallen zijn correct, de andere niet. Na een aantal pagina's over Kortgene wordt over de instituering van Colijnsplaat geschreven. Aansluitend - we zijn dan aangeland in 1989 - wordt ons de opheffing van deze gemeente meegedeeld. Direkt daarna lezen we "Enkele jaren later, op 15 augustus 1935", en dan volgt de beschrijving van de gemeente Kamperland vanaf het begin als afdeling tot de instituering in 1960 en de ingebruikneming van een orgel. Deze wijze van beschrijven maakt het boekje enigszins rommelig. We moeten echter bedenken dat het boekje grotendeels is samengesteld uit berichten, die eerder verschenen zijn in Kerkelijk Nieuws en in De Saambinder. En deze berichten zijn min of meer in chronologische volgorde geplaatst. Speciale kerkdiensten, zoals bij ingebruikname van kerkgebouw of orgel, alsmede herdenkingspreken, zijn vrij uitvoerig beschreven. Een vermelding van het feit dat de gemeente is overgegaan op de Psalmberijming van 1773 hebben we niet kunnen vinden. Wie waren voorzangers tot 1953, toen een harmonium hun dienst overnam? Was er niets te vinden over de kosters?

En was het niet mogelijk om wat levensbijzonderheden te achterhalen van de ambtsdragers uit het verleden? Vaak blonk het eenvoudige werk des Heeren zo uit in de eenvoudige ambtsdragers uit vroeger tijden. We lezen er niets over gedurende de eerste zestig jaren van de geschiedenis van de Kortgeense kerk. Dit soort zaken maken gedenkboekjes vaak zo waardevol, en zonder dat er in mensen wordt ge­ ëindigd kunnen deze levensbijzonderheden zo tot weemoed en tot jaloersheid stemmen. We hebben er vergeefs naar gezocht in deze bundel. Overigens is de opgave van ambtsdragers met zorg samengesteld. We lazen zelfs van een kerkeraadslid dat twaalfmaal gekozen werd, achtmaal bedankte, zesmaal in het ambt bevestigd werd, eenmaal niet herkozen werd en tenslotte wegens ouderdom het ambt neerlegde. Van een groot aantal ambtsdragers is een foto opgenomen, echter niet van de mannen van het eerste uur. Mogelijk waren van hen geen portretten meer te achterhalen. Zij hadden in dit boekje beter gepast dan een portret van Jacoba van Beijeren. Nog een enkele opmerking: het meervoud van timmerman is timmerlieden (blz. 15), en het ware completer geweest te schrijven "De Saambinder van 8 oktober 1931" dan "De Saambinder van 1931". Een dergelijke exacte datum is zonder veel moeite te achterhalen.

Ondanks dit commentaar kunnen we dit boekje bij u aanbevelen. Geïnteresseerden in de historie van onze gemeenten zullen deze uitgave zeker weten te waarderen. De schriftuurlijk-bevindelijke herdenkingspredikatie van ds. Schreuder over Exodus 15:13 heeft de waarde van dit boekje verhoogd.

J. Mastenbroek.

N.a.v. 75 jaar Gereformeerde Gemeente te Kortgene. 75 blz., gebonden in fraaie band met goudtitel. Pnjs f20, 00. Besteladres: Hoofdstraat 23 te Kortgene. (tel. 01108-1413).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen