De gereformeerde belijdenisgeschriften een belemmering?

COMMENTAAR

Prof dr. C. Graafland heeft heel wat reacties opgeroepen met zijn uitspraak dat de belijdenisgeschriften een belemmering vormen voor de eenheid in de gereformeerde gezindte en een sta in de weg zijn voor de bloei en de vernieuwing van de gereformeerde theo-

logie. De achteruitgang van de gereformeerde theologie is volgens hem niet te keren door bovenop de belijdenis te gaan zitten. De gereformeerde theologie moet vernieuwd worden, anders zullen de kerken van gereformeerde origine de boot missen en geen enkele greep meer hebben op de moderne mens. Deze vernieuwing kan alleen tot stand komen door van de gereformeerde belijdenis terug te keren tot de Schrift. Wij moeten de strakke belijdenis loslaten en terug gaan tot de Bijbel. Prof. Graafland ziet dit als de enige weg om het hoofd te bieden aan de achteruitgang van de gereformeerde gezindte. We moeten vanuit de Schrift terug naar een praktische vormgeving en vernieuwing van de gereformeerde theologie. De gereformeerde belijdenis is daarbij, volgens dr. Graafland, toch min of meer een blok aan het been. De kerk moet de moderne mens zien te bereiken. De gereformeerde theologie moet nieuw leven worden ingeblazen. De gereformeerde belijdenis moet vernieuwd en herschreven worden. Dit zijn vooral de gronden van de bezwaren, die dr Graafland heeft tegen de strakke handhaving van de gereformeerde belijdenis.

In een eerste reactie schrik je van zulke opmerkingen over de gereformeerde belijdenisgeschriften. Velen hebben geconstateerd dat dr Graafland steeds verder opschuift en na zijn kritiek op Calvijn en de Dordtse Leerregels nu zo ver is, dat de gereformeerde belijdenis aan de kant moet worden gezet. Wel klinkt in zijn reactie op prof. Velema in het Reformatorisch Dagblad van 1 juli j.l. nog iets anders door dan alleen maar kritiek op de belijdenis. Hij laat in dat artikel zien, dat zijn uitgangspunt gelegen is in een stuk zorg en verontrusting over de neergang van de kracht van de gereformeerde theologie. Dr. Graafland schrijft dan: 'In heel veel gemeenten gaat het kerkbezoek achteruit en gaat de jeugd steeds meer ontbreken, ontstaan en bloeien evangelische gemeenten, heerst er polarisatie, die soms zelfs tot scheuring leidt binnen dezelfde modaliteit, zijn vele mensen op zoek naar alternatieven, omdat zij het in de eigen kerk niet meer kunnen vinden (25 procent van de studenten die behoren tot de Gereformeerde Gemeenten kerkt niet in de eigen kerk), en waar de traditie van trouwe opkomsten in de rechterflank nog schijnbaar intact is, is er kortsluiting tussen de zondag en het dagelijkse bestaan, en heerst er veel geloofsonzekerheid. Er is een toenemende kerkelijke en geestelijke nood onder ons'. We moeten de feiten, die hier door dr. Graafland verwoord worden, wel serieus nemen. Wat hij signaleert is vooral de praktijk in de Nederlandse Hervormde Kerk, de Christelijke Gereformeerde Kerken en de Vrijgemaakt Gereformeerde kerk, maar de statistiek onder de studenten doet vermoeden dat de problemen die nu in deze kerken zijn, zich weldra kunnen aandienen in onze gemeenten. De studenten zijn daarin slechts de voorlopers. Hoe bereiken wij de jeugd met de gereformeerde prediking? Hoe overbruggen wij de kloof tussen de zondag en door de week? Vooral op de catechisaties merk je steeds sterker de kloof tussen de gereformeerde leer en de denkwereld van vele (niet alle) jongeren. Hun leefwereld staat ver weg van wat er zondags in de kerk gebeurt en van de kansel wordt gepreekt. Het gevolg is dat velen het elders zoeken, anderen afhaken en een groot aantal jongeren in twee werelden leeft en van twee walletjes eet. Dit is inderdaad een grote zorg.

Maar is de oplossing die Graafland aandraagt de goede oplossing? Moeten wij om de kloof met de jeugd te overbruggen, de zuigkracht van de Evangelische beweging te stoppen en de grote geloofsonzekerheid weg te nemen de gereformeerde belijdenisgeschriften loslaten? Zit daar nu écht het probleem? Zeker, onze gereformeerde belijdenisgeschriften dragen het karakter van de tijd waarin zij zijn ontstaan. Zaken, die nu voor velen actueel zijn, zoals de plaats van de vrouw, de toekomst van Israël, de charismatische gaven e.a. ontbreken in de belijdenisgeschriften. Maar moet je daarom een nieuwe belijdenis ontwerpen? Die zaken kunnen toch gewoon aan de orde worden gesteld in de prediking en op de catechisaties? Ik vind het ook niet juist om een tegenstelling te maken tussen de Schrift en de belijdenis. De kerk van de Reformatie heeft in haar belijdenis immers niet anders gedaan dan naspreken wat God in Zijn Woord leert. In die belijdenis staat recht overeind dat geen menselijke geschriften, en ook geen belijdenis, boven de Heilige Schriften gesteld mogen worden. De weg van een veranderen van de gereformeerde belijdenisgeschriften moeten wij niet op. Er is kracht genoeg in de gereformeerde belijdenis om de confrontatie met andersdenkenden, ongelovigen en andere godsdiensten aan te gaan. Alleen wij moeten die kracht ontdekken. Daarom moeten wij, juist ook in onze tijd, naar de duidelijke taal van onze gereformeerde belijdenis luisteren en de bijbelse waarheden preken, die daarin aan de orde komen. Het is onze taak om de gereformeerde belijdenis voor onze jonge mensen begrijpelijk te maken. Laat ons vooral Christus preken. Hij is en blijft de hoofdsom van de prediking. Evenzeer als in de zeventiende eeuw heeft de wereld nodig, dat haar een Zaligmaker en de weg tot Hem verkondigd wordt. Dit grote thema van de Reformatie heeft nog niets aan waarde ingeboet. De schuld van de kilheid, de acheruitgang, het verminderde kerkbezoek, de geloofsonzekerheid, de kloof tussen de werkelijkheid van ons bestaan en de boodschap van de kerk ligt niet bij de gereformeerde belijdenis. De schuld ligt bij ons. Hoe dragen wij dit gereformeerd belijden uit? De gereformeerde belijdenis is het belijden van de Schrift. De grote zaak, die de Schrift altijd weer opnieuw aan de orde stelt, is onze verhouding met God. Daar gaat het om in de Schrift, in de belijdenis en in ons leven. Het gereformeerd belijden geeft antwoord op de diepste vragen van het menselijk bestaan. Die diepste vraag is en blijft toch: 'Hoe krijg ik een genadig God? '. Velen hebben deze vraag als ouderwets en als behorend bij de zestiende eeuw afgeschreven. Zij stellen nu andere vragen aan hun hoorders. Het gaat nu over: 'Waar is God? Wat zie ik van Hem in de wereld? Wat ervaar ik van God in de kerk? Hoe kan ik een blij christen worden? ' Zou de afnemende belangstelling voor de gereformeerde belijdenis soms samenhangen met het feit, dat de vraag: 'Mijn ziel, doorziet gij uw lot, hoe zult gij rechtvaardig verschijnen voor God? ' in de kerk niet meer aan de orde komt? Het hedonisme, de genotzucht heeft de wereld in zijn greep. Het genieten staat voorop. Gods boodschap staat haaks op de gevoelens en de redeneringen van de gevallen mens. Dat was zo in de tijd van de profeten, dat was zo in de dagen van Jezus en de apostelen, dat was de werkelijkheid in de dagen van de Reformatie en dat is de praktijk vandaag. Maar wij behoeven daarom niet moedeloos te worden. Het Evangelie is immers een kracht Gods tot zaligheid! Of geloven wij dat niet meer? Is dat de grootste haper?

Temeuzen,

ds. C. Harinck.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen