Matthew Henry, Vast en onverbroken; 29 preken over het genadeverbond. Den Hertog, Houten, 2002; ISBN 90 331 1630 8; 326 blz.; € 27,50

Matthew Henry is onder ons bekend door de waardevolle bijbelverklaring waaraan zijn naam verbonden is. Minder bekend zijn de preken die hij heeft nagelaten. Zo hield hij in de jaren 1691 en 1692 een groot aantal preken over het genadeverbond, die voor een deel bewaard zijn gebleven en thans in druk verschenen. In sommige van zijn preken, vertaald door mevr. G.H.C.Pas-Donker, gaat het over vergeving van zonden. Het is de eerste grote weldaad van het genadeverbond. Matthew Henry geeft er ook een omschrijving van: "Samenvattend kunnen we dus zeggen dat vergeving van zonde een daad van Gods vrije genade is, waardoor een berouwvolle en gelovige zondaan Om Christus wil' en op grond van Zijn gerechtigheid, niet langer gestraft hoeft te worden vanwege de zondigheid van hart en leven. Het is een genadige daad van God waardoor de zondaar, door de belofte of toezegging van het Evangelie, verlost wordt van de straf op grond van de beschouwing van de voldoening die door Christus is aangebracht, door de zondaar is aanvaard en door God als pleitgrond is voorgesteld" (pag. 16). Ik heb, eerlijk gezegd, wat moeite met de woorden "op grond van beschouwing". Is ons beschouwen van Christus' werk de grond voor Gods verlossend handelen? Wordt zo aan het geloof niet een te grote plaats toegekend? Jammer dat Matthew Henry zich hier baseert op een definitie van Richard Baxter, een Engelse schrijver die erg algemeen kon spreken over de verzoening in Christus. Persoonlijk voel ik me meer aangetrokken tot de aanduiding van het geloof zoals de Nederlandse Geloofsbelijdenis die geeft: niet meer dan een middel en nooit de grond! De lege hand van de bedelaar kan slechts aannemen wat er in gelegd wordt.

Het viel me bovendien op dat Matthew Henry nogal eens spreekt over de voorwaarden van het verbond: geloof en bekering. Hij erkent dat deze voorwaarden door de Heilige Geest moeten worden vervuld, maar - zegt hij - we hebben te maken met Gods geopenbaarde wil. Wij moeten aan de voorwaarden voldoen. Enerzijds zijn deze voorwaarden heel gemakkelijk en redelijk. Anderzijds gaat het niet zo eenvoudig, zo blijkt uit deze preken. Een mens moet nogal wat doen voordat hij vergeving verkrijgt en daarvan zeker kan zijn. Wie het woordje "moeten" op pag. 40-45 telt, zou er moe van worden.

Veel nadruk ligt op de plicht van de mens om te geloven. "Het verbond der genade", zo zegt de schrijver in een terugblik op bladzij 306, "is de openbaring in het Evangelie van de wil van God met betrekking tot de plicht van de mens." De bedoeling van Henry is ongetwijfeld om mensen van hun onzekerheid te verlossen (zie het slot van pag. 84). Hij zegt ook zeker dingen die de moeite waard zijn. Toch blijf ik met een wat dubbel gevoel zitten na kennisneming van dit boek. In de Engelse traditie heeft de Heere veel moois en goeds geschonken. In onze Nederlandse traditie niet minder. We hoeven ons daar echt niet voor te schamen. Laten we onze winst ermee doen. En laten we in ieder geval de Engelsen niet in mindering brengen op onze oude schrijvers zoals Comrie, Smijtegelt en Van der Groe.

Veenendaal, ds. C. Sonnevelt

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen