Naamgeving

Er is de laatste jaren al heel wat te doen geweest over het geven van namen bij huwelijkssluiting en geboorteaangifte. Als onliberaal en ongeëmancipeerd zijn ook in dat opzicht al vele zaken geslecht die nog herinneren aan de christelijke wortels van ons land. Het was immers gewoon dat vanuit de bijbelse visie dat de man het hoofd is van het gezin, de vrouw bij het huwelijk als eerste de naam van haar man ging dragen. Haar eigen naam kwam op de tweede plaats. Zo was het ook gewoon dat kinderen die uit dat huwelijk geboren werden, de naam gingen dragen van de vader. Deze gang van zaken is niet alleen bijbels gezien de goede gang van zaken, maar geeft ook in de praktijk duidelijkheid.

Verwarring

Dat de gehuwde vrouw de geslachtsnaam van de man voert, is sinds de invoering van het nieuwe Burgerlijk Wetboek niet meer vanzelfsprekend. De gehuwde vrouw mag de geslachtsnaam van haar man voeren. Het is niet verplicht. Ook de gehuwde man mag de geslachtsnaam van zijn vrouw gaan voeren. Ook dat is niet verplicht. Allerlei combinaties zijn dus mogelijk. De eigen geslachtsnaam blijft wel de officiële naam, die ook in officiële stukken wordt gebruikt. Men kan echter verzoeken om de naam die men in het maatschappelijke verkeer draagt ook in officiële stukken te gebruiken. Al deze dingen hebben een plaats in het gelijkheidsstreven, dat zijn duizenden verslaat en alleen maar tot verwarring leidt.

Ook als het om de naamgeving van kinderen gaat blijkt dat gelijkheidsstreven. Sinds de wetswijziging van 1997 is aan echtgenoten de gelegenheid geboden om bij de aangifte van de geboorte van hun eerste kind voor de geslachtsnaam van dit en de volgende kinderen te kiezen tussen de naam van de vader en die van de moeder. Indien geen keuze wordt gemaakt dan krijgen de kinderen de geslachtsnaam van de vader. Het gaat de emancipatielobby echter nog niet ver genoeg.

Keuzevrijheid

Het inmiddels meer beruchte dan bekende Clara Wichman Instituut voor vrouw en recht heeft een rapport het licht doen zien waarin wordt gesteld dat het Nederlandse naamrecht strijdig is met het VN-vrouwenverdrag en het Europees Verdrag voor de Rechten van de mens. Volgens het rapport moeten ouders ervoor kunnen kiezen om hun kind de naam van de vader én de moeder te geven, met een maximum van twee achternamen in totaal. Direct grijpt mevr. L. van der Laan van D66 dit rapport aan om te pleiten voor wijziging van de wet. Alle ouders, ook die van gelijk geslacht, moeten voortaan zelf kunnen kiezen welke achternaam hun kind bij de geboorte of adoptie gaat dragen; de naam van één van de ouders of een combinatie van beide namen. Als ouders geen keuze willen maken of als er onenigheid ontstaat over de keuze (kennelijk is men daar toch wel bevreesd voor), zullen beide achternamen worden gebruikt in alfabetische volgorde. Kennelijk moet dan de ambtenaar van de burgerlijke stand als scheidsrechter een vooraf in de wet bepaald soort Salomo's oordeel vellen. Daar zullen zij niet op zitten te wachten. Maar - los van dit soort problemen en van de verwarring die in het maatschappelijke verkeer het gevolg zal zijn van al deze keuzemogelijkheden, is het voor ons van belang om na te gaan hoe we daar in het licht van Gods Woord mee om moeten gaan. Want dat is het enige richtsnoer voor ons leven. Gelukkig is er in de wet nog geen verplichting opgenomen om een bepaalde naam te kiezen.

De norm

Jonge mensen die gaan trouwen mogen nog gewoon in de naamgeving tot uitdrukking brengen dat de man het hoofd is van de vrouw en van het gezin. Dat mag best blijken uit de naam van de vrouw na het huwelijk: de geslachtsnaam van haar man als eerste, daarna die van zichzelf En dat de man het hoofd is van het gezin mag ook in de geslachtsnaam van de kinderen zichtbaar zijn. Dat de man het hoofd is van de vrouw en van het gezin staat echter steeds meer onder druk. Niet alleen buiten de kerk, ook in de kerk. Kritiek op het aloude huwelijksformulier, waarin dat schriftuurlijke beginsel tot uitdrukking is gebracht, heeft er toe geleid dat in vele kerken dit formulier helaas niet meer wordt gebruikt. De kritiek richt zich echter niet alleen op het huwelijksformulier, maar ten diepste ook op het Woord van God. Het huwelijksformulier spreekt eenvoudig het Woord na. De Heere vraagt van ons om aan dat Woord vast te houden, als de regel voor ons leven. Een goede regel, aan het onderhouden waarvan de Heere ook Zijn zegen wil verbinden. Steeds moeten we weer naar het Woord terug, opdat de verwoestende gevolgen van het loslaten van het Woord in de kerk en in de samenleving ook ons niet doen vervreemden van de leer en het leven in overeenstemming met Gods onveranderlijk Woord.

Vasthouden

Nu zal ik hier geen beschouwing geven over de plaats van man en vrouw in het huwelijk. Daarover is in ander verband al het nodige geschreven. Maar in verband met de naamgeving van gehuwden en van hun kinderen lijkt het niet overbodig deze schriftuurlijke verhouding te benadrukken. Laten we ondanks de druk van de tijdgeest, die ons niet onberoerd laat, vasthouden aan de door God ingestelde orde. Dat de vrouw de geslachtsnaam van de man gaat dragen is niet omdat die vrouw minder zou zijn of minderwaardig is. Het is een openbare bevestiging dat zij de plaats die de Heere haar heeft gegeven, op hoge prijs stelt. Hulpe van de man te zijn. Om samen de scheppingsopdracht te vervullen. Om samen één vlees te zijn en te vermenigvuldigen. Om kinderen voort te brengen tot Gods eer. Het drievoudige opvoedingsdoel in het huwelijksformulier bevestigt dit, als het in het slotgebed van de Heere vraagt of de kinderen die in het huwelijk geboren mogen worden, mogen worden opgevoed tot Gods eer, tot stichting van de gemeente en tot uitbreiding van heilig Evangelie.

Dat de eerste naam van de vrouw de geslachtsnaam van haar echtgenoot is, betekent niet dat hij over haar heersen kan of over haar de baas kan spelen, maar dat de vrouw haar man erkent als zijnde haar van God gegeven om leiding te geven, de eerste verantwoordelijkheid te dragen en voor haar te staan. Aan de man is een profetische, priesterlijke en koninklijke taak gegeven in het huwelijk. Hij moet onderwijzen, troosten en beschermen. Bovendien zijn vrouw liefhebben als zijn eigen lichaam. Haar liefhebben zoals Christus Zijn gemeente heeft liefgehad. En de vrouw tegenover de man als zijn hulp, zich spiegelend aan de bruid van Christus in dienen en gehoorzamen. Als de apostel Paulus deze schriftuurlijke verhouding van man en vrouw in het huwelijk heeft uiteengezet, roept hij in verwondering uit: "Deze verborgenheid is groot; doch ik zeg dit, ziende op Christus en op de gemeente". Deze totale en geestelijke eenheid van man en vrouw naar het bijbels getuigenis heeft niets te maken met een of andere vorm van discriminatie, maar is door de Heere Zelf ingesteld tot welzijn van huwelijk en gezin en daarmee ook van de gehele samenleving. De Heere wil daar Zijn zegen aan verbinden.

Laat het voor ons ook een erezaak zijn en blijven om wat de naamgeving betreft vast te houden aan de bijbelse grondbeginselen. Het christenzijn in een seculiere samenleving roept spanning op, maar als we met overtuiging en met vrijwilligheid de weg mogen gaan die de Heere ons wijst, dan zal dat ook naar buiten toe respect kunnen afdwingen. Niet dat we dat nodig hebben, de gunst des Heeren moet ons meer waard zijn, maar om de ander te laten zien dat waar we vrijwillig en met overtuiging voor kiezen, we daar ook wel bij varen.

Waakzaam

De naamgeving bij de huwelijkssluiting zal in de regel geen problemen opleveren. We hoeven op voorhand ook niet bevreesd te zijn dat ons in dat opzicht iets zal worden opgedrongen waardoor we in een gewetensconflict terecht komen. De bedoeling van dit artikel is om op te roepen waakzaam te zijn en om zich niet te laten overrompelen met vergaande consequenties. Ook voor onze jonge mensen die in het huwelijk willen treden. Ook voor ouders bij het aangeven van de geboorte van hun kind. En voor ons allen met het oog op toekomstige ontwikkelingen. Want D66 moge er dan in de peilingen voor de verkiezingen niet best voor staan, het gedachtegoed van D66 is niet dood. Het vrij willen zijn en zich niet willen laten gezeggen beheerst van nature ons aller hart. Daarvoor hoeven we niet bij D66 te zijn.

Capelle aan den IJssel, ds. W Silhout

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen