Al wat Hij ooit beloofd heeft…

Het zesde deel van de Studiebijbel van het Centrum voor Bijbelonderzoek gaat over de boeken Ezra, Nehemia, Esther en Job. De eerste drie verplaatsen de lezers naar het Perzische rijk. In bijna 900 bladzijden tekst krijgt de lezer heel veel informatie over deze bijbelboeken en hun historische achtergrond. Dit gebeurt door heldere inleidingen, talloze voetnoten en opstellen over diverse onderwerpen. Daardoor gaat de tijd na de ballingschap meer voor ons leven en is helder te zien dat de Heere dwars door de wereldgeschiedenis heen Zijn raad volvoert.

Kores
Het boek Ezra begint met een eenvoudige tijdsaanduiding: In het eerste jaar nu van Kores, koning van Perzië. Ondertussen hebben deze woorden een diepe betekenis. Kores was al langer koning over het rijk van de Meden. In het jaar 539 voor Christus maakten zijn legers een einde aan het Babylonische rijk, onder koning Belsazar. Daarmee zijn we gekomen in Daniël 5, de laatste nacht van de koning, toen een hand zulke aangrijpende woorden schreef op de wand van het koninklijk paleis. God had het rijk van Belsazar voleindigd, zo legde de oude profeet Daniël uit. Belsazar was in de weegschaal van Gods majesteit te licht bevonden; zijn koninkrijk zou aan de Meden en de Perzen gegeven worden. In diezelfde nacht nog ging de profetie in vervulling. Belsazar werd gedood, het Babylonische rijk ging ten onder en de Perzische koning Kores werd de machtigste man in de toenmalige wereld. Niet alleen de profetie van Daniël werd vervuld, ook de woorden van Jeremia, zo lezen we in Ezra 1:1. Kores mocht dan aan het hoofd staan van machtige legers, hij was ook maar een nietig instrument in Gods hand, om Gods raad uit te voeren. Lange tijd daarvoor had Jesaja al gesproken over Kores als een herder en een gezalfde van God (Jes. 44:28 en 45:1). Hij zal volken overwinnen, steden innemen, zo profeteerde Jesaja. Met welk doel? De vergroting van zijn rijk? O zeker, dat was Kores’ doel. Maar de Heere had een ander doel: Om Jakobs, Mijns knechts wil, en Israëls, Mijns uitverkorenen, zo lezen we in Jesaja 45:4. Kores werd gebruikt als een middel om het volk van Juda terug te doen keren uit ballingschap. Ezra 1:1 bevat dus een rijke geschiedenis!

Tempelbouw
Ongeveer 50.000 ballingen keren in 539 voor Christus terug naar Jeruzalem, onder leiding van Zerubbabel en Jozua de hogepriester. Er wordt een begin gemaakt met de herbouw van stad en tempel. Dit stuit echter op grote tegenstand, in het bijzonder van de zijde van de Samaritanen. ‘Toen hield het werk op van het huis Gods, Die te Jeruzalem woont’, zo luidt het treurige slot van Ezra 4. Over de Samaritanen kunnen we lezen in een afzonderlijk opstel in de Studiebijbel Jarenlang ligt de bouw stil. Dan is het de Heere Die twee profeten zendt, van wie we de bijbelboeken kennen: Haggaï en Zacharia. Ze roepen het volk op om te volharden en door te gaan met het bouwen van de tempel. Uiteindelijk wordt de nieuwe tempel in het jaar 516 voor Christus plechtig ingewijd. Daarmee eindigt het eerste gedeelte van het boek Ezra, dat dus niet over Ezra zelf gaat. Pas 56 jaar na de inwijding van de tempel zal hij naar Jeruzalem gaan. Nehemia volgt nog weer 13 jaar later. In die tussentijd moeten we het bijbelboek Esther plaatsen. Het is dan de tijd van de Perzische koning Ahasveros, de opvolger van Darius onder wiens regering de tempelbouw werd hervat en voltooid. De opvolger van Ahasveros is Arthasastha. Hij is de koning onder wie Nehemia schenker was en onder wiens regering de muren van Jeruzalem werden herbouwd. In Ezra 4:5-7 worden deze drie opeenvolgende koningen genoemd. Als Nehemia naar Jeruzalem gaat, is het inmiddels 140 jaar geleden dat Jeruzalem verwoest was door de Babyloniërs! In dat licht is het gebed uit Nehemia 1 zo ontroerend. Daar horen we Nehemia bidden: ‘En ik doe belijdenis over de zonden der kinderen Israëls, die wij tegen U gezondigd hebben; ook ik en mijns vaders huis, wij hebben gezondigd. Wij hebben het ganselijk tegen U verdorven…’. Zou het in onze gedachten opkomen om de schuld te belijden van anderhalve eeuw geleden? Nehemia heeft door genade die schuld mogen eigenen.

Eenheid
De Studiebijbel gaat er op goede gronden van uit dat de boeken Ezra en Nehemia oorspronkelijk een eenheid vormden. Ons treft bijvoorbeeld de overeenkomst tussen de namenlijst uit Ezra 2 en Nehemia 7. Uiteindelijk gaat het in beide boeken om het herstel van stad en tempel, beter gezegd, om het herstel van het verbondsvolk rond de tempeldienst en de wet des Heeren. Opvallend in dit verband is de grote hoeveelheid overheidscorrespondentie die we in het boek Ezra aantreffen. We treffen er brieven en antwoorden aan van Perzische koningen (4:11- 22; 5:7-17) een officieel decreet van Darius (6:3-5) en opnieuw brieven van koning Darius (6:6-12; 7:12-26). Deze brieven zijn in het Aramees geschreven, de officiële voertaal in het Perzische rijk. Dat is ook de oorzaak dat het Oude Testament in twee talen is geschreven: het overgrote deel in het Hebreeuws en stukken in het Aramees.

Taak
Ezra en Nehemia hebben geen eenvoudige taak gehad. Er waren veel vijanden tegen de herbouw van stad en tempel. Vooral Nehemia had te maken met veel tegenstand. De Samaritanen bijvoorbeeld waren woedend toen Jeruzalem weer echt een stad met muren werd. Konden ze het nog steeds niet verkroppen dat hun voorstel om mee te helpen met de bouw van de tempel was afgewezen? (Ezra 4:1-3) Verschillende wapens werden in deze strijd ingezet. Een machtig wapen was de spot (Neh. 4:1-3). Maar ook werd een plan voor een verrassingsaanval uitgebroed (Neh. 4:8), ja uiteindelijk was het te doen om de dood van Nehemia (Neh. 4:2). Toen Nehemia deze list door bleek te hebben, gooiden de tegenstanders het over een andere boeg en probeerden ze Nehemia te verleiden tot het ontheiligen van het huis des Heeren (Neh. 6:10-13). Steeds kreeg Nehemia van de Heere licht om de listen te doorzien. Tegen de achtergrond van alle verzet klinkt Nehemia 6:15 als een wonder van de Allerhoogste: ‘De muur nu werd volbracht op den vijf en twintigsten van Elul, in twee en vijftig dagen’. Nog schadelijker dan het verzet van buitenaf was de uitholling van binnenuit. Vooral het probleem van de gemengde huwelijken heeft Ezra en Nehemia slapeloze nachten bezorgd. Kernachtig, aangrijpend en leerzaam voor ons lezen we in de Studiebijbel: ‘Het volk raakt misschien wel zwakker en meer verwaterd dan in Babylon’. Zowel Ezra als Nehemia hebben zeer krachtig hiertegen opgetreden (Ezra 9:3; 10:3-4; Neh. 13:13-27).

Haman
Tussen de eerste terugkeer uit ballingschap onder leiding van Zerubbabel en de tweede onder leiding van Ezra gebeurde in het Perzische rijk iets aangrijpends. Haman bedacht het gruwelijke plan dat alle Joden in het rijk moesten worden omgebracht. Dit brengt ons bij het bijbelboek Esther. De naam van God wordt er niet in genoemd, maar de hand van God is er des te meer in te zien. In deze geschiedenis staat de Perzische koning Ahasveros centraal. Het bijzondere is wel dat deze naam buiten de Bijbel niet voorkomt, terwijl alle namen van Perzische koningen bekend zijn. De Studiebijbel legt uitvoerig en helder uit dat met Ahasveros bedoeld wordt koning Xerxes I, die ruim twintig jaar over het Perzische rijk regeerde. Uit het boek Esther blijkt duidelijk dat het Haman niet alleen om Mordechai ging, maar om het Joodse volk als geheel. In huidige termen was Haman een volbloed antisemiet. Hij wordt wel gezien als een voorloper van Hitler. Ten tijde van de geschiedenissen van Esther werd koning Ahasveros in beslag genomen door zijn plannen om Griekenland aan te vallen, zo lezen we in de Studiebijbel. Zijn vader Darius had al eens een nederlaag tegen de Grieken geleden. Uit Esther 1 weten we dat Ahasveros een geweldige maaltijd aanrichtte voor zijn vorsten. Het is heel goed mogelijk dat de koning deze gelegenheid benutte om topoverleg te voeren over de voorgenomen oorlog. Uiteindelijk zouden deze voorbereidingen nog vier jaar in beslag nemen.

Gods raad
Deze geschiedenissen worden in het boek Esther niet verteld. Wat wereldgeschiedenis is, hoeft niet in Gods Woord te komen. De Heilige Geest laat het licht schijnen op het volk waarmee God oudtijds een verbond had opgericht. Dat waren niet de Grieken, maar de Joden. Had Haman zijn zin gekregen, dan waren Ezra en Nehemia nooit teruggekeerd naar Juda om daar de belangen van het volk te behartigen. Ja, ook in Juda hadden de Joden uitgeroeid moeten worden. Zonder dat ze het wisten lagen de plannen gereed. Zonder dat ze het wisten werden ze verijdeld. Zullen Ezra en Nehemia dat later hebben verteld? We weten het niet. Wat we weten is dat God Zijn raad volvoerde. Uit het Joodse volk moest de Zaligmaker geboren worden. Dat had God Zelf beloofd. Dat is ook de troost uit het boek Esther. Want, al wat Hij ooit beloofd heeft, zal bestaan.

N.a.v. M.J. Paul, G. van den Brink, J.C. Bette (red.); ”Ezra – Nehemia – Ester – Job1” in de serie: Studiebijbel Oude Testament; Uitg. Centrum voor Bijbelonderzoek, Veenendaal; 893 blz.; ISBN 90 77 651 06 3; € 65,- per deel; bij intekening op de hele serie € 58,50 per deel; www.studiebijbel.nl

(slot)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen