Tekst met tekst vergeleken (6)

De mensen achter de Herziene Statenvertaling hebben geprobeerd hier iets aan te doen. Daarbij hadden zij niet alleen het oog op jonge mensen, maar ook op ouderen en buitenkerkelijken. Toch hebben zij vooral gedacht aan de jeugd. Speciaal voor hen hebben zij ook een “Jongerenbijbel” geproduceerd. Deze Bijbel werd op 7 oktober 2013 gepresenteerd.

Jongerenbijbel
In dit artikel willen we aandacht geven aan deze uitgave. Het is niet de eerste keer dat dit gebeurt in een kerkelijk blad. In de Daniël van 31 oktober 2013 schreef ds. G.W.S. Mulder een artikel over de HSV-Jongerenbijbel onder de titel “De Bijbel goed verstaan”. Graag verwijs ik naar dit heldere en goed leesbare verhaal.
Het is niet mijn bedoeling te herhalen wat broeder Mulder daar heeft opgemerkt. Hij richtte zich met name op de kaderteksten bij gedeelten zoals Johannes 3 (over wedergeboorte en geloof), op “sleutelwoorden” achterin deze Jongerenbijbel (bijvoorbeeld over verzoening in Christus Die - zoals men steeds schrijft - ‘voor onze zonden is gestorven’), en op de soms bedenkelijke manier waarop de Catechismus wordt weergegeven.

Zelf wil ik enkele andere dingen naar voren brengen. Ik doe dat niet om onnodig kritisch te zijn. We zoeken werkelijk geen spijkers op laag water. Er kunnen ook positieve dingen gezegd worden over deze jongereneditie. Alleen al die gebruiksvriendelijke layout en die prachtige foto’s die erin staan! Wat dat betreft heeft de HSV een product op de markt gebracht dat er aantrekkelijk uitziet. Dat neemt echter niet weg dat we ook bezwaren hebben, ernstige bezwaren zelfs. Die bezwaren betreffen vooral de inhoud van de verklarende aantekeningen in deze Bijbeluitgave. Ik wil er enkele noemen.

Uitverkiezing
Naast de tekst van Romeinen 9 staat een stukje over “Jakob”. In het genoemde hoofdstuk worstelt Paulus met het raadsel van Israëls ongeloof.
Slechts een klein deel van zijn volk was tot het geloof in de Messias gekomen. De meesten verhardden zich en gingen verloren. Hoe kwam dat nu? Het antwoord vond de apostel in Gods verkiezend welbehagen. Jazeker, de mens is en blijft verantwoordelijk, maar de Heere maakt onderscheid waar het niet is. En dan legt Hij vaak de hand op de minste en de slechtste. Dat was al gebleken in het Oude Testament. Niet Ismaël maar Izak mocht het kind der belofte zijn. En van Izaks zonen gold reeds vóór hun geboorte: ‘Jakob heb Ik liefgehad, en Ezau heb Ik gehaat’ (Rom. 9:13).
Vanuit de context is het duidelijk dat Paulus hier schrijft over Gods eeuwige verkiezing en verwerping. Maar wat doet nu de schrijver van dat kader? Hij neemt ons mee naar Genesis 25 en zegt dat de Heere ‘Jakob boven Ezau verkiest’. Let op: niet in de plaats van Ezau, maar boven Ezau. Volgens hem betekent “haten” hier niet ‘dat de Heere een hekel heeft aan Ezau, maar dat Ezau op de tweede plaats komt’.
Immers, ‘ook voor Ezau heeft de Heere gezorgd’.

Ik vind dit - eerlijk gezegd - een verwarrend en misleidend stukje. Natuurlijk is het waar dat de Heere ook voor Ezau heeft gezorgd. Hij heeft dat gedaan in Zijn algemene genade.
Maar Paulus spreekt hier over Gods bijzondere genade. En die genade valt niet iedereen ten deel. We kunnen ons daaraan ergeren - uit onszelf doen we dat allemaal! - maar we moeten daarmee niet gaan schipperen. Dan halen we de ergernis uit het Evangelie en blijft er ook van het wonder niets meer over. We moeten elkaar - inclusief onze jonge mensen - eerlijk behandelen. De praktijk leert dat veel jongeren het eigenlijk ook niet anders willen. Trouwens, juist wanneer alles van de mens wordt afgesneden, komt er ruimte voor albedervers. Dankzij Gods vrije genade in Christus. Laat onze jongeren dat maar horen!

Hoofdbedekking
In de tweede plaats wil ik wijzen op de aantekening bij 1 Korinthe 11:2- 16. ‘Wat moet er op je hoofd?’ zo staat er boven een kadertekst in de Jongerenbijbel. Ik citeer: ‘Paulus richt zich tot de vrouwen in Korinthe. Als een vrouw in de eredienst bidt of profeteert, moet ze haar hoofd bedekken.
Daarmee erkent ze dat de man het hoofd is van de vrouw, zoals Christus het hoofd is van de man. In die tijd trok je een soort omslagdoek over je hoofd. Heel simpel. En toch eerbiedig. Een mooi gebaar. Maar als je hierom ruzie zoekt, ben je bij Paulus aan het verkeerde adres’.
Ik heb dit stukje met verbazing gelezen. Als je verklarende opmerkingen schrijft in de Bijbel, moet je toch eerst je huiswerk doen. Uit onderzoek is vast komen staan dat de vrouwen in Korinthe helemaal niet gesluierd liepen of omslagdoeken om hun hoofd deden. Mensen die dat zeggen, willen doorgaans betogen dat dit een lokale, culturele gewoonte was en dat de hoofdbedekking in de gemeente dus een tijdgebonden zaak was.
Mocht dit al het geval zijn op andere plaatsen in het Romeinse rijk, in Korinthe was het voor een vrouw echt geen schande of teken van zedeloosheid om blootshoofds in het openbaar te verschijnen. Daar komt bij dat de kaderschrijver vers 14 op een heel merkwaardige manier uitlegt. Paulus zou als het ware zeggen: ‘Ik heb wel geschreven dat een hoofdbedekking geboden is, maar vooruit, als mensen daarover gaan discussiëren, geef ik het graag gewonnen’. Nee maar...!
Zou de apostel - geleid door de Heilige Geest - niet minder dan veertien verzen besteden aan dit onderwerp om dan vervolgens zijn eigen betoog te ondergraven?
Hier wordt trouwens een stevige exegetische fout gemaakt. Het woord “gewoonte” in vers 14 slaat immers niet op een gewoonte om ruzie te maken, maar op de gewoonte om het hoofd te bedekken. Wie zich tegen die gewoonte verzette, ging daarmee in tegen de praktijk van alle gemeenten.
Laten we dat vasthouden, ook vandaag. Het is niet moeilijk de Bijbel te laten buikspreken. Daarmee komen we misschien bepaalde mensen (ook jonge mensen) in het gevlei, maar dan zijn we toch niet goed bezig.

Seksualiteit
Ten slotte nog dit. Als je denkt dat het goed is een speciale Jongerenbijbel te maken - ook daar kun je verschillend over denken! - moet je lastige kwesties niet omzeilen. In je verklarende opmerkingen moet je dan in ieder geval proberen zo actueel mogelijk te zijn en tegelijk schriftuurlijk onderwijs geven.
Eén van de brandende zaken die jongeren vandaag bezighoudt is seksualiteit. Allerlei vragen dringen zich aan hen op. Eén daarvan betreft relaties tussen mensen van hetzelfde geslacht. Wat moet je doen als je “anders” bent? Mag je daaraan toegeven? Mag je een relatie aangaan en je gevoelens praktiseren?
Ik besef dat dit tere zaken zijn, maar ik had graag gezien dat er op dit punt meer leiding zou uitgaan van deze Jongerenbijbel. Wie de kaderteksten leest bij Bijbelgedeelten als Genesis 19, Richteren 9 en Romeinen 1, ontkomt niet aan een gevoel van teleurstelling. Er wordt (soms) wel iets gezegd, maar echt klare wijn wordt er niet geschonken. Waarom niet? Was men bang voor moralisme? Wilde men voorkomen dat deze Bijbeluitgave bij voorbaat opzij gelegd wordt door sommige jongeren? Of is het onbewust gebeurd?
Hoe dan ook, hier is sprake van een gemiste kans. Als jonge mensen ooit duidelijkheid nodig hebben, dan is het nu. Laten we biddend om hen heen staan, maar tegelijk duidelijk zijn. Ook op dit gebied!

(wordt vervolgd)

Krabbendijke, ds. C. Sonnevelt

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen