Zegengroet

Votum

Om deze vraag volledig te kunnen beantwoorden, beginnen we bij het zogenaamde votum. Vanaf de Reformatie is het gebruik geworden zo’n korte formulering, een votum, als eerste in de eredienst uit te spreken. Dit Latijnse woord wil zoiets zeggen als ’toewijden’. Het uitspreken ervan bedoelt direct besef te wekken voor de ‘presentia Dei’, de tegenwoordigheid van God in de samenkomst van de gemeente. Calvijn sprak in de gemeente van Straatsburg de woorden ‘Onze hulpe zij in de Naam des Heeren, die hemel en aarde gemaakt heeft’. Met enige variatie is onder ons meest gebruikelijk drie aan-één-geschakelde Bijbelgedeelten uit te spreken: ‘Onze hulp is in de naam des HEEREN, Die hemel en aarde gemaakt heeft’ (Psalm 124 vers 8), ‘Die trouwe houdt in der eeuwigheid’ (Psalm 146 vers 6b) en ‘laat niet varen de werken Uwer handen’ (Psalm 138 vers 8). Deze letterlijke woorden uit Gods Woord zijn de eerste woorden waarmee onze eredienst begint. Namens de gemeente spreekt de dienaar van het Woord daarmee de afhankelijkheid en kleinheid van gemeente en ambtsdragers uit. Tegelijk spreekt er verwachting uit van de getrouwe Verbondsgod. De naam ‘HEERE’ wijst immers op de ‘Ik zal zijn, Die Ik zijn zal’? Dat is Die God, Die woont in het midden van de brandende braambos, dat daarom niet wordt verteerd.

Zegengroet

Vervolgens is de predikant de mond van God in de zegengroet aan Zijn Gemeente. Zij krijgt als het ware antwoord op haar belijdenis, dat haar hulp alleen van de HEERE is. Met opgeheven handen wordt dan de ‘benedictie’ of zegenspreuk uitgesproken. Onder ons zijn twee formuleringen gebruikelijk. Allereerst de zegenspreuk die Paulus vrijwel altijd aan het begin van zijn brieven gebruikt: ‘Genade zij u en vrede van God onze Vader en de Heere Jezus Christus’ (Romeinen 1 vers 7b). Omdat in het votum de Drie-enige Verbondsgod is aangeroepen, volgt de aanvulling ‘door de Heilige Geest’.
De vraagsteller doelt op de ‘langere’ zegenspreuk uit Openbaring 1 vers 4b en 5a: ‘Genade zij u en vrede van Hem Die is, en Die was, en Die komen zal; en van de zeven Geesten Die voor Zijn troon zijn; en van Jezus Christus, Die de getrouwe Getuige is, de Eerstgeborene uit de doden, en de Overste van de koningen der aarde’. Indrukwekkend is het vervolg uit vers 5b en 6: ‘Hem Die ons heeft liefgehad en ons van onze zonden gewassen heeft in Zijn bloed, en Die ons gemaakt heeft tot koningen en priesters Gode en Zijn Vader; Hem, zeg ik, zij de heerlijkheid en de kracht in alle eeuwigheid. Amen’. Maar het antwoord op de vraag is eenvoudig: de zegengroet is het woord dat de HEERE spreekt door de mond van de predikant. Het laatste gedeelte is de belijdenis van een ‘gekochte met bloed’, die God gaat verheerlijken. Dat is in deze zegengroet niet passend als we het liturgische doel bezien: de zegengroet van de drie-enige God voor de Bruidsgemeente. Graag voegen we er nog dit aan toe: uit eerbied voor de Heilige Schrift is het niet nodig om allerlei woorden toe te voegen aan votum of zegengroet! Tegelijk blijft er wat ruimte voor variatie. De groet die de apostel Paulus gebruikt, is vrijwel nergens volkomen gelijk.
De belangrijkste vraag die nog rest, is deze: wat zegt het votum en de zegengroet ons? Bracht het eerste ons werkelijk op die lage plaats, die we behoren in te nemen voor de hoge God? En heeft het tweede ons weleens verbroken, als de allereerste boodschap voor mensen ‘van nature onder de vloek’ spreekt van Gods genade?

VRAAG?

Heb jij/hebt u ook een vraag? Mogelijke vragen over onderwerpen binnen de doelstelling van De Saambinder kun jij/kunt u mailen naar ds. B. Labee of hem per post toezenden (zie colofon). Er volgt -zo mogelijk- altijd een reactie.
Echter alleen als de redactie het waardevol acht voor de lezers, volgt een antwoord op jouw/uw vraag in een nummer van De Saambinder.
Graag wel wat geduld. Er liggen nog tientallen vragen op een reactie te wachten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen