SPORT, SPORT EN NOG EENS SPORT!

Inleiding

Grote sportfestijnen eisen deze zomer de aandacht op van miljoenen Nederlanders. Het EK (Europees Kampioenschap voetbal), de Tour de France, de Olympische Spelen boeien hen zodanig dat zij vele avonden er voor vrijhouden om, gekluisterd aan de buis, de prestaties van de sporters, in het bijzonder van 'onze' sporters, met eigen ogen te kunnen volgen. De volgende morgen vertelt men dan enthousiast op het werk of elders hoe goed Pietje toch wel was, terwijl men Jantje om zijn ietwat onhandige manoeuvre 'de grond inboort'. De barmhartigheden van de goddelozen zijn ook in dezen wreed! Het is vaak: opgaan, even als ster blinken en dan weer verzinken ofwel vertrapt worden. Het sportgebeuren beheerst de gedachten, het beheerst de gesprekken, het beheerst de invulling van de vrije tijd, het beheerst soms ook het straatbeeld, de kleding en wat al niet meer; we behoeven de kleur oranje maar te noemen en dan weet iedereen wat we bedoelen. Kortom, velen verkeren in de ban van koning 'Sport'. Niet alleen in de wereld, maar ook in onze gezindte. Zijn dienst lijkt zo aangenaam, zo spannend, zo aantrekkelijk, vooral voor onze jongeren. Het wordt hun zo mooi voorgehouden; men zegt: 'Het kijken naar een mooie wedstrijd is voor mij een stuk ontspanning. Nee, mensenverering, daar doe ik niet aan mee, ik geniet van het spel! Daar zit toch geen kwaad in? ' Daarmee komen onze jongeren thuis en zij verlangen dan van vader en/of moeder een antwoord. Daarom zullen we in dit artikel een aantal bezwaren noemen, zonder overigens volledig te willen zijn. De bezwaren tegen die grootschalige sportevenementen zijn ook zo talrijk!

Een jagen naar eigen eer en roem!

In de eerste plaats willen we wijzen op hetgeen de apostel Paulus ons voorhoudt in 1 Korinthe 10 vers 31: Hetzij dan dat gijlieden eet, hetzij dat gij drinkt, hetzij dat gij iets anders doet, doet het al ter ere Gods. Doen de sporters dat? Hebben zij de ere Gods op het oog? Nee, alleen maar hun eigen eer en roem! Hun lichaam tot het uiterste dwingend, jagen zij ernaar om de eerste, de beste te worden. Zij zetten alles op alles om zelf een ereplaats te verkrijgen. Daarvoor sloven ze zich uit! Zij handelen dus in flagrante strijd met dit Schriftwoord. En wij evenzeer, als wij in hun prestaties vermaak scheppen!

Ongezond en tijd verkwistend

Topsport, zoals onder meer bedreven tijdens de genoemde drie grootschalige sportevenementen van deze zomer, is niet gezond. Topsport pleegt roofbouw op het menselijk lichaam. Records moeten verbroken worden. Daarvoor traint men maandenlang keihard. Niet zelden grijpt men zelfs daarbij naar stimulerende middelen. Van een Bijbels verantwoorde zorg voor ons lichaam is zo geen sprake meer! Integendeel!

Behalve voor het lichaam is topsport ook zeer 'ongezond' voor de ziel. Door het langdurig en intensief trainen verkwist men veel kostbare genadetijd en de geestelijke en eeuwige belangen worden er voortdurend door naar de achtergrond gedrongen. Om het éne nodige bekommert men zich niet; men leeft voor de sport en de sportvreugde! De in De Banier van 25 mei 1928 geplaatste waarschuwing tegen het sportgebeuren is dan ook thans nog volledig van toepassing:

"Ouders houdt uw kinderen het sportgevaar voor oogen. De sport is de Godin des tijds. Op het sportveld wordt de heilige ernst, en de eerbied voor God en Zijn Woord bij menigeen weggetrapt; ook al sport men 'Christelijk'. De ernst des levens vereenigt zich met de sportvreugde niet".

Sporter en supporter verdoen hun tijd met wat in het licht van de tijd én de eeuwigheid ijdelheid is. IJdelheid der ijdelheden, zegt de Prediker, het is al ijdelheid. Sport verzadigt niet. Het sportvermaak laat de mens leeg en ontredderd achter; de sportreligie biedt hem geen uitkomst en geen toekomst!

Mensverheerlijking en mensvergoding

De sporters die winnen worden met overdadige loftuitingen overgoten. Zij worden als helden, ja als afgoden (idolen) vereerd. En de prestaties van hun lichamen worden uitbundig geprezen. Wat is dit anders dan mens verheerlijking en mensvergoding? Men pleegt zo de reinste afgoderij met een mens als persoon en met zijn lichaam. Men geeft zo de eer die God alleen toebehoort en ontvangen mag, aan een mens, terwijl de Heere ons in Zijn Woord zo ernstig waarschuwt om Zijn eer niet aan een ander te geven. Daar Hij een jaloers God is op Zijn eer, zal Hij dit niet onschuldig houden. Een aangrijpend voorbeeld ter waarschuwing geeft ons in dit verband de geschiedenis van Herodes die zich Goddelijke eer liet welgevallen en daarom als straf van God van de wormen gegeten werd en stierf (Hand. 12:22-23)!

Wanneer wij belangstellend de sportwedstrijden volgen, sportverslagen lezen enz., dan komen wij als vanzelf ook in die sfeer van mensverheerlijking en mensvergoding terecht. Het is bijna vanzelfsprekend dat we dan daaraan ook mee zullen doen. In ieder geval bren-

gen we onszelf zo moedwillig in grote verleiding om meegezogen te worden in het bedrijven van deze ernstige zonde. Hoe nodig is het dan toch dat we van het sportgebeuren in onze dagen geheel afstand houden!

Weerzinwekkend gedrag

In de (top)sport zien we dat fans of supporters heel intensief en fanatiek het verloop van de wedstrijden volgen. Bij voetbal is dit nog erger dan bij andere sporten. Maakt de eigen ploeg een doelpunt, dan springt en zingt en juicht men zo hard als men maar kan. Maar... is dit een zingen in God verblijd, aan Hem gewijd, van 's Heeren wegen (Ps. 138:3)? Het is haast profaan om deze vraag te stellen, want we voelen allen wel aan dat het daar ver van af is; men vindt namelijk zijn vermaak buiten God, in het aardse, in het wereldse!

Dit komt des te sterker naar voren als een wedstrijd een ongunstig verloop heeft of een ongunstige wending neemt. Dan resulteert het sport(club)fanatisme al snel in het uitbraken van scheld- en schuttingwoorden, in grof vloeken, in agressie, in vandalisme. Niet zelden gaan de supporters van de elkaar bestrijdende ploegen elkaar persoonlijk te lijf. De politie moet dan alle (man)krachten inzetten om de mensenmassa weer tot bedaren te brengen. Van verbroedering in de sport is echt geen sprake. Integendeel! Er hangt een sfeer van eerzucht en oorlogszucht, die niet beperkt blijft tot het stadion, maar door radio en televisie tegelijkertijd naar de huiskamers geëxporteerd wordt. Ook daar reageert men zich af en rollen de scheldwoorden en vloeken uit de mond als een wedstrijd niet naar wens verloopt! Onlangs leidde het verlies van het Nederlands elftal op diverse plaatsen in ons land zelfs tot incidenten op straat waarbij de politie moest ingrijpen.

Mogen we ons nu vrijwillig in zulk een sfeer begeven en ons daarmee verenigen? Bedenk, er is geen zonde die God meer vertoornt dan de lastering van Zijn Naam! En Gods Woord schaart afgoderij, venijngeving, vijandschappen, twisten, afgunstigheden, toorn, gekijf tweedracht, (...) nijd, moord, dronkenschappen, brasserijen en dergelijke onder de werken des vleses, waarvan de apostel zegt dat zij die zulke dingen doen, het Koninkrijk Gods niet zullen beërven. De vrucht des Geestes daarentegen is: liefde, blijdschap, vrede, lankmoedigheid, goedertierenheid, goedheid, geloof, zachtmoedigheid, matigheid. Tegen de zodanigen is de wet niet (Gal. 5: 20-23)! Het als fan of supporter volgen van het sportgebeuren in onze dagen is dus geen vrijblijvende zaak! Daar vooral het wedstrijd- en competitie-element in de sport de mensen tot de genoemde werken des vleses aanport en juist dit element in de topsport zonder meer de spil is waar alles om draait, kunnen we moeilijk volhouden dat we de zonden haten en daarvan vlieden - zo kenmerkend voor het leven der genade! - als wij bewust de door velen zo belangrijk geachte sportwedstrijden met belangstelling volgen. Het dienen van God en het dienen van wereld kan ook in dezen niet tezamen gaan. Daarom: Zo dan de HEERE God is, volgt Hem na, en zo het Baal is, volgt hem na (1 Kon. 18:21)!

Een opgeklopte sfeer

Commercie, horeca en media spelen telkens heel handig op het genoemde sportfanatisme in. Hun activiteiten geven aan dit fanatisme een sterke impuls. Zo zorgde de commercie ervoor dat juist vóór en tijdens het EK veel producten en levensmiddelen in een oranjekleur of een oranjejasje verkrijgbaar waren. Middelen tot versiering van huizen, straten enz. waren eveneens ruim voorhanden, vanzelf alles in het oranje. En op tal van feestenavonden kon men de wedstrijden via speciaal daarvoor geplaatste grote schermen 'live' volgen, zodat men ook op die avonden niets van het sportgebeuren behoefde te missen. Om dezelfde reden werden zelfs tot in de Tweede Kamer toe vergaderingen verzet. Dit alles bij elkaar zorgde voor een zeer opgeklopte sfeer alsof er wezenlijke (lands)belangen op het spel stonden. Maar niets was minder waar! Nuchter beschouwd, werd al deze ophef gemaakt voor... elf mensen die achter een bal aanhollen! Wie dit geen sportverdwazing noemt, moet toch wel ziende blind zijn!

Mede door commercie en media zijn grote (internationale) sportevenementen massale volksvermaken geworden, waarbij een abnormaal grote belangstelling uitgaat naar de spelers, die een abnormaal hoog salaris opstrijken. Zij zijn 'onze' nationale goden! In de voetbalwereld wel aangeduid als 'de goden van de grasmat' ! Wat een goddeloosheid toch! Hiermee mogen we ons niet verenigen. Dat doen we wel als we het sportgebeuren met belangstelling en vermaak volgen!

Schrikkelijke zondagsontheiliging

Grote sportevenementen duren vaak enkele weken en omvatten daardoor ook een of meer zondagen. Onderscheid tussen zon- en werkdag maakt men tijdens die evenementen niet. Op de dag des Heeren sport men evenzo goed als op andere dagen. Men stelt zich ook op zondag in dienst van koning 'Sport', terwijl de Heere wil dat wij Zijn dag heiligen, dat wij Zijn dag in Zijn dienst besteden! Het hele sportgebeuren op zondag is feitelijk één brok zondagsontheiliging. Indien 's Heeren dag ons werkelijk lief geworden is, dan verdriet de ontheiliging van Zijn lieve dag ons! Dan kunnen en willen we vanzelf ook 's maandags de sportverslagen van zondag niet lezen. Alleen al vanwege het punt van zondagsontheiliging is het op zijn plaats om ons van dergelijke sportevenementen als het Europees Kampioenschap voetbal, de Tour de France en de Olympische Spelen geheel afzijdig te houden en niet mee te praten en te lachen als anderen in ons bijzijn daarover vol enthousiasme spreken.

Vervanging

Sport is in het leven voor de moderne mens niet zelden een vervanging van de religie geworden. Naar aanleiding van de Europese Kampioenschappen van vier jaar geleden schreef ds. C. Sonnevelt in het RD van 3 juni 2000 dat er een ontzaglijke leegte gekomen is in onze samenleving. "De dingen waar een mens vroeger bij leefde, ze zijn er niet meer. Kerk en godsdienst zijn weggevallen. (...) Maar zie, nu blijkt dat een mens toch niet zonder godsdienst leven kan. Nu moet de voetbal het lege hart komen vervullen. Men zoekt een surrogaat, een vervanging, een nieuwe godsdienst. Geen kerk, maar een stadion. Geen psalmen, maar clubliederen. Geen apostelen, maar idolen (het woord betekent eigenlijk: afgoden!). Een mens wil wat beleven. Als hij niet enthousiast kan zijn voor de dienst des Heeren (en-thou-siasme betekent letterlijk: in God zijn), dan maar voor iets anders...!". Dan maar sport als religie! De moderne mens zoekt zo troost en vermaak waar het niet te vinden is! Hoe arm is zijn leven en zijn toekomst! En onze toekomst?

Ten besluite

We willen in aansluiting op het bovenstaande eindigen met een in dit verband treffend citaat uit de rede die ds. P. Zandt in 1960 op de partijdag van de SGP gehouden heeft. Hij zei toen onder andere:

"In de pers, tot in de Christelijke toe, worden degenen, die bij een voetbalwedstrijd uitmunten, op de wijze der heidenen met allerlei lof overladen, zodat hierop tenslotte van toepassing is de uitspraak van Tertullianus: 'Paganos agirnus christiani dum sumus': wij heten Christenen, maar handelen als de heidenen. Dit vermaak, dat dan als een onschuldig vermaak wordt voorgesteld, zelfs van Christelijke zijde wordt aangeprezen, is het allesbehalve. In de Christelijke lektuur van het eerste tijdperk, en ook in die uit de bloeitijd der Reformatie wordt aan de behandeling van sport en spelen de vraag verbonden, waar nu eigenlijk het vermaak van een mens in gelegen is, en geschreven, dat alleen dat vermaak Christelijk en Gode welgevallig kan geheten worden, dat de apostel Paulus kende, waarvan hij getuigde: 'Want ik heb een vermaak in de wet Gods'. Meet daar nu eens bij af het vermaak - iemands lust is iemands leven, zegt het spreekwoord - dat duizenden en nog eens duizenden in het voetbalspel hebben, en wat blijft er dan van het vermaak in Gods wet over? Er is een lied van Augustinus, waarin hem gevraagd wordt waarin hij vermaak heeft, en daarin worden hem allerlei voor de natuurlijke mens hoogst begeerlijke zaken voorgesteld; maar op de voorstelling van deze zaken antwoordt hij keer op keer: Ik vind er geen vermaak in, want ik vind er Jezus niet in. Dat is waar Christelijk vermaak" 2> !

Noten:

1) Zie meer over sport in het door drs. P.H. op 't Hof geschreven en in twee afleveringen gepubliceerde artikel "Sport geen probleem", te vinden in: In het Spoor van okt. 2000 en febr. 2001 2) P. Zandt, Hoort de roede, dl. 3, 1984, p. 141-142

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen