Roomboter

Wij Nederlanders eten niet zoveel roomboter. Zoals u ongetwijfeld weet, is niet alleen de smaak dubbel 20 lekker als van margarine, maar ook de prijs dubbel zo hoog. Het is dan ook niet verwonderlijk, dat de EG een boterberg kent. Boterbereiding is al eeuwen oud. De Sumeriërs verstonden duizenden jaren voor Christus al de kunst van de boterbereiding. De Grieken en Romeinen echter verafschuwden roomboter. Dat was voedsel voor de barbaren! Ze verwerkten het slechts in zalven. In de middeleeuwen werden de rollen weer omgedraaid; slechts de elite kon zich de boter veroorloven. Tijdens de 12e en 13e eeuw nam de boterbereiding een grote vlucht. Tegelijkertijd nam ook het aantal vervalsingen toe. Kwaliteitscontrole was nu nodig.

Controle
De controle en keuring in onze tijd wordt uitgevoerd door het Centraal Orgaan Zuivelcontrole (COZ). Onder meer in het landbouwkwaliteitsbesluit boterprodukten zijn voorschriften vastgelegd over zaken als grondstoffen, kwaliteit, keuring, verpakking en etikettering. Zo moet het vetgehalte van ongezouten boter tussen de 82% en 90% bedragen. Het vochtgehalte moet minstens 10% en mag hoogstens 16% zijn. Immers, hoe meer water, hoe minder,,echte boter". In principe worden uit alle partijen boter monsters getrokken en gekeurd voordat een partij in de handel wordt gebracht. Bij deze keuring worden de monsters ingedeeld in kwaliteitsklassen. Als twee opeenvolgende monsters van dezelfde fabriek bij de keuring in de hoogste kwaliteitsklasse vallen, mag de fabrikant het merk dat bij deze klasse hoort, het exportkwaliteitsmerk, voeren. Dit merk is blauw en gaat vergezeld met de aanduiding ,,Extra Kwaliteit Holland". Meer dan 95% van de Nederlandse boter is voorzien van dit merk.

Toevoegingen
De kleurstoffen B-caroteen (E 160a), bixineen norbixine (160b) mogen toegevoegd worden. Dit zijn zgn. carotenoïden. Caroteen is een kleurstof die in grote hoeveelheden geïsoleerd wordt uit worteltjes en in ons lichaam kan worden omgezet tot vitamine A. Caroteen komt ook van nature (dus nog niet toegevoegd) voor in roomboter van nature geler dan in de windoordat het in gras aanwezig is. In de zomer als de koe veel gras eet, is de boter van nature geler dan de winter. Maar omdat wij Westerse consumenten nu eenmaal altijd eenzelfde produkt wensen te kopen, accepteren we die natuurlijke kleurverschillen niet. Om die reden is besloten aan de winterboter kleurstoffen toe te voegen.

Houdbaarheid
Op de verpakking van roomboter staat een termijn van houdbaarheid. Dit betekent dat het produkt tot en met deze datum nog dezelfde eigenschappen heeft als tijdens de aankoop. Na deze datum gaat de kwaliteit langzaam achteruit. Roomboter kan men het beste bewaren op een donkere koele plaats (5-8°C), bij voorkeur in de koelkast. Roomboter uit de koelkast moet men eerst op kamertemperatuur laten komen. Hij smeert dan makkelijker. In de diepvries is ongezouten roomboter ± 6 maanden houdbaar. Roomboter die verpakt is in aluminiumfolie kan in deze verpakking worden ingevroren. Koelhuisboter (kerstboter) kan men beter niet meer invriezen, omdat deze al diepgevroren is geweest. Het proces van invriezen, ontdooien en vervolgens weer invriezen versnelt het rans worden. Wil men koelhuisboter toch invriezen dan kan men dit het beste doen bij een temperatuur van tenminste -15"C. Men^ kan de boter dan nog ± 2 maanden bewaren.

Waar of niet?
1. „Roomboter bevat meer vet dan dieetmargarine en gewone margarine". Dit is niet waar. Ze bevatten alle drie minstens 80% vet.
2. „Roomboter is lichter verteerbaar dan andere vetten". Dit is wel waar. Roomboter bevat zgn. korte-keten-vetzuren. (Elkvetmolecule bevat drie vetzuren, de lengte van deze vetzuren is afhankelijk van het soort vet). Door de korteketen-vetzuren wordt het iets sneller en vollediger door de darmwand in het bloed opgenomen dan andere vetten, zoals rundvet en plantaardige oliën en vetten. Of dit in de praktijk bij consumptie een merkbare rol speelt valt moelijk te zeggen.
3. „Roomboter is een natuurlijk produkt". Er worden inderdaad geen,, natuurvreemde" stoffen toegevoegd zoals bij margarine en halvarine (conserveermiddelen, geur- en smaakstoffen). CarotenoVden zijn ook van nature in de boter te vinden, dus niet vreemd. Als,,natuurlijk" op die manier wordt uitgelegd is deze opvatting waar.

Verschuiving
Volgens de huidige voedingsinzichten wordt aanbevolen om minder dierlij ke produkten en minder vet te eten, dus een verschuiving naar energie-arme plantaardige levensmiddelen. Gebruik van veel verzadigde (meestal dierlijke) vetten zou de kans op hart- en vaatziekten vergroten. Nog belangrijker dan het soort vet echter is het minder vet eten. Consumptie van minder vet is een veel betere manier om de kans op hart- en vaatziekten te verminderen. Indien in de voeding hierop de nadruk ligt, kunt u gerust roomboter gebruiken. Het blijft echter zinvol om in dat geval de roomboter af en toe eens te verwisselen voor een produkt met plantaardige vetten (plantaardige margarine).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen