De minst onnatuurlijke dierentuin ligt in Emmen

Dierentuinen van traditionele vorm beginnen uit de tijd te raken, passen niet meer bij onze opvattingen. Zeker, men kan daar allerlei uitheemse dieren zien, dat is waar, maar soms in situaties die bedroevend zijn. Opgesloten in kooien of andere veel te kleine leefruimten en daardoor gedoemd tot inactiviteit en een tegennatuurlijke levenswijze. Daar wil men allang van af. Algemeen is de wens om te komen tot betere leefomstandigheden in een zo natuurlijk mogelijke omgeving. Voor de dieren, maar ook voor het publiek dat dan een beter beeld krijgt van hun leven. Men wil de parken aantrekkelijker maken, mede door een bredere voorlichting. Zodat men er meer kan dan alleen maar „dieren bekijken". Die ontwikkeling is nog niet zo lang en niet overal aan de gang. Het Noorder Dierenpark in Emmen is wel zo'n moderne en vooruitstrevende tuin. Het park bestaat precies vijftig jaar. De eerste veertig was het een dierentuin zoals alle andere. Dieren achter tralies in een onnatuuriijke omgeving, bewonderd door publiek dat niet beter wist of het kon niet anders.

Jaloers
Het kan echter wèl, zoals in Emmen te zien valt. In de laatste tien jaar is daar hard gewerkt aan vernieuwing en verbetering. Met een resultaat waarop vele directies van andere dierenparken jaloers zijn en wat ze zeker in een of andere vorm gaan navolgen. Het park heeft een ingrijpende gedaanteverandering ondergaan. Het behoort nu zelfs tot de meest vooruitstrevende parken waar voor de nieuwste ideeën ruimte blijkt te zijn, hoewel de in het centrum van Emmen gelegen tuin geen uitbreidingsmogelijkheden heeft. Toch heeft een drastische aanpak het park een heel ander aanzien gegeven terwijl voor veel diergroepen de leefsituatie ingrijpend is verbeterd. Aan de vernieuwing wordt nog steeds gewerkt. Eind mei was een mijlpaal bereikt bij het openen van de vlindertuin, de grootste in de wereld, uniek voor ons land.

Kleuren en vormen
Op een bank in de weelderig begroeide vlindertuin vertelt drs. Landman over ,,zijn" vlinders. Het is nog niet druk maar dat verandert snel. Vochtige warmte hangt in een echt tropische sfeer. De mooi begroeide vijver wordt via aan- en afvoergoten, die als beekjes tussen de begroeiing stromen, op peil gehouden. Er zijn nog meer kleine vijvertjes en watervalletjes. Het geklater geeft een sfeer die erg goed past. Bloeiende planten, tropische vooral, maar ook wat inheemse, geven een bonte kleurenmengeling. Nog kleuriger zijn de vlinders, zoals wij ze meestal slechts kennen van plaatjes in boeken. Kleuren en vormen. . . wat een pracht! En het is echt levend; ze fladderen om ons heen op zoek naar voedsel, een partner of geschikte planten voor het afzetten van hun eitjes. Of ze zitten zomaar doodstil op een bloem, de lange roltong strekkend, tastend de bloembuis van een balsemientje in om de honing te zuigen. Dan weer vleugelklappend als om zich van beide kanten te laten bewonderen. Er strijkt een vlinder bij mij neer die lijkt op onze koninginnepage en ook tijgerkoninginnepage blijkt te heten. Roerloos zit het fraaie dier op een ficus. Een andere fladdert aan, gitzwart met gele vlekken op de vleugels in fel contrast. En weer een, zwart met diep fluwelig blauw, grillig van vleugelvorm. Een tropische rijkdom van kleuren en vormen die wonderlijk mooi is en niet kan worden beschreven. Die sinds kort voor het eerst in ons land kan worden gezien en beleefd en dan ook werkelijk een belevenis is.

Speciale voorzieningen
Bioloog Landman vertelt temidden van rondvliegende exotische vlinders, juweeltjes van de tropische natuur. Niet in een beperkte ruimte, want de vlindertuin heeft een oppervlakte van ruim 1000 vierkante meter. De hoogte varieert ongeveer van drie tot vijf meter. Het is een fraaie tropische tuin vol bloemen en kleuren; alleen daarvoor al een bezoek waard. Een omgeving waarin de grillige en kleurige vlinders goed passen. Die ook speciale voorzieningen vergt. Zo wordt getracht de luchtvochtigheid constant op 70% te houden. Dat is een ideale situatie voor tropische gewassen maar ook vereist voor de vlinders; beide moeten vooral tegen uitdroging beschermd worden. De temperatuur ligt tussen de 24 en 28 graden. In deze fraaie en doelmatig ingerichte leefruimte vliegen ongeveer duizend vlinders van zo'n 25 soorten. Die aantallen schommelen, zowel van soorten als individuen. Voor de aankleding zijn drie typen planten gekozen. Soorten die mooi zijn, voor het geheel onmisbaar, maar die de vlinders niets hebben te bieden. De tweede soort dient voor het afzetten van eifles, voedselplanten voor de rupsen dus. De derde soort planten heeft echte nectarbloemen en dient als voedselplanten voor de vlinders. Die komen oorspronkelijk uit Zuid-Oost Azië en Zuid-Amerika vooral. Ze worden daar betrokken van zogenaamde kweekboerderijen en in popstadium vervoerd. De doelstelling van de vlindertuin is om onafhankelijk van de landen van herkomst verder te gaan. Dus zelf vlinders kweken wat dan ook al volop aan de gang is. Waardoor dus niet meer dan strikt noodzakelijk vlinders uit de landen van herkomst worden weggehaald. Ik heb ze bezig gezien op sommige planten, de eitjes leggende vlinders. Ook heel wat vlindereitjes en jonge rupsjes erop ontdekt. De vlindertuin is echter niet de plaats waar de rupsen tot ontwikkeling mogen komen. Dus worden de eitjes zo secuur mogelijk verzameld en naar de kweekruimte in de kelder gebracht. Onvermijdelijk blijft er een aantal achter zodat ookjonge rupsjes worden verzameld en verwijderd. Er staan ook speciale planten waarop vele vlindersoorter graag hun eitjes afzetten. Vooral de passiebloem leent zich daarvoor goed en is een gewilde voedselplant voor rupsen.

Secuur werk
Dat die in een aparte kweekruimte worden geplaatst is vereist om de vlindertuin ongeschonden te laten en om het gehele proces van rups tot vlinder te kunnen begeleiden. Wijbren Landman heeft al ruim een jaar geëxperimenteerd in een kleine ruimte en daar ervaring opgedaan, maar verwacht nog wel boeiende verrassingen van het grote aantal vlinders in deze royale en natuurlijke leefruimte. Een deel van zijn tijd besteedt hij aan het bestuderen van hun gedrag, of ze tot paren komen, op welke planten ze hun eifles leggen, of ze bepaalde voorkeur hebben of ook afwijkend gedrag vertonen. Het is een aantrekkelijk aspect van een unieke taak. De rupsen vergen de meeste tijd en verzorging. Hygiëne is absoluut vereist waarvoor de kweekruimte dagelijks wordt schoongemaakt en ontsmet. Voedselplanten moeten worden vervangen voor verse, cocons van de wonderlijkste plaatsen gehaald en verzameld. Tot ze op uitkomen staan en gedeeltelijk naar de expositieruimte naast de vlindertuin gaan. Wat kunnen bezoekers daarvan zien? Op kleine schaal alles, want in genoemde expositieruimte worden rupsen en poppen getoond. Wie wat geluk heeft kan vlinders uit de pop zien komen of hun eerste vlucht de tuin in zien maken. En daar trekken ze steeds de meeste aandacht.

Biochron
Om in de vlindertuin te komen moet men door het Biochron, waarvan de tuin deel uitmaakt. Daar is ook het begin van een tocht door het park. Het is een museum over de geschiedenis van het leven op aarde. Daar kan men de ontwikkeling door de tijd heen volgen. Van het prille begin, de levenloze aarde, naar de eerste levensvormen, door de tijdperken van de primitieve soorten heen naar de komst van de mens. Wacht even, denkt u, dat is evolutietheorie. Inderdaad, het is een museum dat als enige ter wereld alleen de evolutie als thema heeft. En die wijzen wij op Bijbelse gronden af. Dus dan maar zonder daarnaar te kijken vlug er doorheen naar de vlindertuin? Het lijkt mij goed om van deze zaken en de opvattingen van de moderne wetenschapsmensen kennis te nemen. De jeugd wordt er immers op allerlei wijzen mee geconfronteerd, terwijl veel ouders er nauwelijks iets van afweten. Het is nuttig om te weten wat de kinderen wordt voorgehouden. En zijn er voor ons ook niet veel vragen en onbegrijpelijke zaken waarvoor we geen passende verklaring hebben? Evolutie-aanhangers hebben daarvoor hun theorieën ontwikkeld maar wij geloven dat voor Gods almacht niets te wonderiijk is. Wandel dus rustig eens door de geschiedenis van de tijd zoals die helaas steeds meer geloof en aanhangers vindt. Er worden niet alleen reconstructies van fossiele dieren getoond en uitsluitend theorieën verkondigd. Er is naar gestreefd om vooral door levende dieren en planten hun geschiedenis duidelijk te laten maken. Dat wordt getoond in zeven grote overdekte ruimten die de belangrijkste tijdvakken van de geschiedenis der aarde proberen aan te tonen. Het wordt genoemd
,, een ontdekkingstocht door 4600 miljoenjaar". Tja, wat moe ten wij dan, die geloven dat de aarde met al wat leeft en groeit ongeveer 6000 jaar geleden uit niets tevoorschijn werd geroepen? Beseffen dat er zonder schepping ook geen herschepping zou zijn! Er zijn ook andere, boeiende zaken in het Biochron. Zoals wat geologen uit de aarde hebben opgegraven, in steen opgesloten fossielen, nog levende zeebewoners, grillig en mysterieus. Wonderlijk zijn de levensvormen van heden en verleden waarvan vele vondsten het onweerlegbare bewijs vormen.

Toekomstbeeld
Laat ik nog wat verder het Noorder Dierenpark met u doorgaan. Buiten wat ik noemde is er nog veel meer te zien en het is niet moeilijk om daarmee een dag te vullen. Nog steeds zijn er echte ,,dierentuinsituaties" die voor sommige soorten, roofdieren bijvoorbeeld, niet gemakkelijk veel anders kunnen. Ook attracties die er echt bijhoren zoals de kinderboerderij en de speeltuin. De verbeteringen die de laatste tien jaar zijn doorgevoerd spreken echter het meest aan. Zoals de Afrikasavanne waar dieren uit Afrika gezamenlijk een grote leefruimte hebben. Ook de enorme Zuidamerikaanse doorioopvliegkooi en de uilenruïne bieden vogels in gevangenschap de grootst mogelijke vrijheid en de meest natuurlijke leefruimte. In het Afrikahuis wordt een stuk van dat werelddeel uitgebeeld in grote hoge kassen, weelderig begroeid waartussen honderden dieren uit het oerwoud leven. Tropische vogels vliegen vrij rond; er stromen beekjes waarin allerlei waterdieren zwemmen. Men kan er reuzeslangen van dichtbij zien zonder enig gevaar. Ook is er een museum volkenkunde waar elk jaar een Afrikaans volk speciale aandacht krijgt. Veel bezoek trekt ook het natuurhistorisch museum waar dit jaar het thema, .voortplanting'' aandacht heeft. Men kan dus gaan bekijken wat men verkiest en de keuze is groot. Het Noorder Dierenpark staat model voor,, Dierentuinen van de toekomst". Een groot deel van de gedachten daarover is reeds werkelijkheid geworden; daardoor trekt het park in Emmen sterk de aandacht. Nog altijd zijn daar dieren in gevangenschap, maar onvergelijkbaar beter dan in verouderde dierentuinen en in een leefsituatie die zo natuurgetrouw mogelijk is. Een bezoek waard.

Informatie
Het park ligt in het centrum, aan de Hoofdstraat, en is vanaf 9.00 uur open. Treinreizigers: NS-dagtocht 46, vijf minuten vanaf station Emmen. Entreeprijzen: volwassenen ƒ 11,50; kinderen tot 3 jaar gratis; 3 t/m 9 jaaren65-l-ƒ 9,50.Tel. 05910-18800.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen