Brillen is huilen...

Een lezeres uit Voorthuizen stuurde mij een interessante en vaak amusante brief. Een poosje geleden plaatsten wij in deze rubriek gezinsstaaltjes en daar slopen ook wat uitdrukkingen binnen, die uit een bepaald dialect voortkwamen. Zo zegt men in de Zaanstreek als het haar in de war is, „hetzit in de t(w)ist". In Voorthuizen zeggen ze dan „erzitten muizenesten in". Ik citeer nu even die brief: „Dat betekent niet dat er een muisje in zit, want 'n muisje eet je op." (Een muisje rookvlees bijvoorbeid, zegtVanDale). Verder citerend: ,,Maaralsje muis (warm eten) eet, eet je geen ,,muuzen" natuurlijk. Wat een gemuis! Trouwens, gemuis kun je ook opvatten als afgeleid van het werkwoord muizen, wat prakken betekent." Terug naar VanDale: die kent dat laatste werkwoord niet, maar geeft wel als betekenis van muisje: (gew.) prakje. Denk nu niet dat een ,,broajer" (brader) iemand is die „muis" klaarmaakt, want dat is daar gewoon een leuke rakker. Als men daar ,,gewoon" praat is dat dialect. Mensen die ABN spreken praten „netjes' of „deftig".

Totaal anders
U weet natuurlijk wel wat het betekent als men zegt, dat iemand brilt. Maar als ze dat in Voorthuizen zeggen bedoelen ze niet, dat hij een bril draagt, maar dat hij. . . huilt. (Zou dat nou niet een klankvervorming van ,,brult" zijn?) U hebt inmiddels misschien al begrepen waarom ik die brief interessant vind. Binnen ons toch niet zo erg grote taalgebied is het blijkbaar mogelijk iets te zeggen dat in een ander deel van dat gebied iets totaal anders betekent. Briefschrijfster schrijft: ,,ik zou nog een heleboel voorbeelden kunnen noemen," maar ze doet het helaas niet.

Vermaeck
En hier, lezers, ligt weereen taak voor u, als u met mij erin geïnteresseerd bent. Als er bij u in de omgeving woorden gebezigd worden, die in het ABN of in een anderNederlands dialect iets geheel anders betekenen, stuurt u dan gerust een kaartje of briefje naar de redactie van „Terdege". Terleringheende vermaeck van uw medelezers en mij natuurlijk. ,, Vermaeck" ook, want het leukst zijn natuurlijk voorbeelden, die tot wat (onschuldige) verwarring zouden kunnen leiden. Voorbeeldje: in hetzuiden van ons land bedoelt men met,,oarig" niet dat iemand aardig is, maar een beetje vreemd. En in Voorthuizen zullen ze niet gauw,, moeke" tegen moederzeggen, want „moeken" betekent daar knoeien.
En (ik citeer nog een keer iets uit de brief) „als rasechte Nederlanders spreken we de n niet uit". Het woord is nu weer aan u!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen