Vogels en spreekwoorden

De Projectgroep interreligieuze dialoog (PID) is tot de volgende conclusie gekomen: De vogel blijkt godsdienstpedagogisch een prachtig beeld om het besef over te dragen, dat mensen hun eigen mogelijkheden kunnen gebruiken, op hun eigen vleugels kunnen vliegen. Dat nu is geen opzienbarende conclusie, want de volksmond (dat is een of andere grappenmaker, die iets bedenkt dat door vele anderen wordt overgenomen) zegt al eeuwen: God geeft de ganzen de kost, maar ze moeten hem plukken. Of, ' zoals in Vlaanderen: God spijst de vogels, maar zij moeten erom vliegen. Of ook wel: God geeft iedere vogel zijn voedsel, maar Hij brengt het niet in zijn nest. Allemaal grappig bedoelde - aanvullingen op: „Aanschouwt de vogelen des hemels, dat zij niet zaaien, noch maaien noch verzamelen in de schuren, en uw hemelse Vader voedt ze nochtans."

Bidt en werkt
In hoeverre dit nu godsdienstpedagogisch verantwoord is laat ik maar aan de PID over, maar het lijkt me inderdaad geen slecht voorbeeld, als ik zie hoe een paartje koolmeesjes in mijn tuin af en aan vliegt om hun jongen te spijzigen. Dat is hard werken! Werken ja, en dan moet ik ook aan een ander gezegde denken: Ora etlabora. Bidt en werkt, ook al heel oud, daarom zei ik het eerst in het Latijn. Ook hier hebben de Vlamingen een variant op: God is een goede werkman maar Hij wil dat men Hem helpe. Of: Doe uw best, God doet de rest. Een der bekendste Geuzenliederen zegt het zo: Help uzelf, zo helpt u God/Uit der tirannen band en slot/Benauwde Nederlanden! Maar terug naar de vogels: er zijn veel spreekwoorden en gezegden waarin vogels voorkomen. Maar hier blijkt dat spreekwoorden, hoe waar soms ook, toch niet voor alle tijden gelden. Ik denk nu aan: Beter één vogel in de hand dan tien in de lucht. Naar zijn betekenis volkomen waar: wat men heeft is meer waard dan schone beloften van nog meer. Maar in deze tijd zien velen die levende vogel toch liever in de lucht dan dood in een of andere hand. Dit beeld is dus niet zo best meer. Ook het gezegde: Ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is, is niet helemaal juist. Guido Gezelle zegt het zuiverder: ieder vogelke zingt zijn eigen vooizeke. Eigenlijk zouden we moeten zeggen: ieder vogeltje eet zoals het gebekt is, want de snavel is zodanig gevormd dat het beestje zijn voedsel kan bemachtigen en verwerken. Insektenetende vogels hebben een priemsnavel om de insekten uit spleten en kieren te kunnen halen en zaadeters een dikke, stevige snavel om de pitten stuk te kunnen bijten. Flamingo's, kluten, wulpen, lepelaars, scholeksters hebben allemaal verschillend gevormde snavels om hen in staat te stellen op hun bijzondere manier aan voedsel te komen. Zo vrij als een vogeltje in de lucht. Jaja, maar vogelvrij verklaard worden is toch wel heel iets anders. Om niet al te somber te eindigen, zal ik het over de betekenis van dit laatste maar niet hebben, maar u ziet wel dat alles betrekkelijk is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen