Cholesterol: wat is dat eigenlijk?

Cholesterol is een vetachtige stof, die nodig is voor een aantal lichaamsfuncties. Het wordt gemaakt door de lever, maar ook via de voeding krijgen we cholesterol binnen. Nu is het al langere tijd bekend, dat te veel cholesterol in het bloed een schadelijke werking heeft op de wanden van de bloedvaten. Dit proces heet atherosclerose, in de volksmond 'aderverkalking' genoemd. Het gevolg hiervan is vernauwing van de bloedvaten. Vitale organen zoals hart en hersenen kunnen hierdoor verstoken blijven van voldoende bloedtoevoer met alle gevolgen van dien, zoals hartinfarct en beroerte. Hoe hoger het cholesterolgehalte in het bloed, hoe groter de kans op hart- en vaatziekten. Een teveel aan cholesterol is overigens slechts één van de risicofactoren voor het krijgen van deze aandoeningen. Andere zijn: te hoge bloeddruk, te weinig lichaamsbeweging en roken. Combinaties van deze factoren leveren een extra vergroot risico op. debevolkingblijft groeien en gemiddeld ouder wordt, is het totaal aantal personen dat aan een hartinfarct overlijdt, nog steeds zeer hoog. In 1984 zijn als gevolg daarvan zo'n 25.000 mannen en vrouwen overleden. Door het verbeteren van eet- en leefgewoonten kunnen we er zelf aan meewerken om de kans op hart- en vaatziekten kleiner te maken. De laatste jaren is er dan ook een intensieve campagne gevoerd om de mensen hiervan te overtuigen. Er is gelukkig een daling te bespeuren in de sterfte aan hart- en vaatziekten, hoewel ze toch nog steeds de belangrijkste doodsoorzaak vormen.

Gezond eten
Gezonde bloedvaten hebben een gladde, elastische wand. Het bloed, dat voedingsstoffen en zuurstof bevat, kan onbelemmerd naar alle delen van het lichaam stromen. Doordat zich vetachtige stoffen (hoofdzakelijk bestaande uit cholesterol) afzetten tegen de vaatwand, ontstaan er vernauwingen en worden de vaten minder elastisch. In het begin van dit proces merken we niets. Als er klachten ontstaan van bijvoorbeeld pijn op de borst door vernauwing van de kransslagaders rond het hart (angina pectoris), is er sprake van een vergevorderd stadium, wat al kan voorkomen op 30-jarige leeftijd! Het tempo van de atherosclerose ('aderverkalking') kan gedrukt worden door een gezonde eet- en leefwijze, waartoe ook een beperking van de consumptie van cholesterol behoort. We kunnen dit bereiken door minder produkten te eten waar veel cholesterol in zit, zoals eieren, schaalen schelpdieren en orgaanvlees.

Onverzadigde vetten
Verder is het heel belangrijk om de consumptie van verzadigde (voornamelijk dierlijke) vetten te verminderen, want deze vetten verhogen sterk het cholesterolgehalte in het bloed. Deze vetten zijn meestal onzichtbaar verwerkt in voedingsmiddelen als gebak, koekjes, slagroom, cake, volle melk, kaas, boter en margarine. Daarentegen verlagen meervoudig onverzadigde vetten, zoals iinolzuur, het cholesterolgehalte. Linolzuur komt voor inzonnebloempitten, sojabonen en maïs. In de winkel kunt u produkten kopen, die linolzuurrijkzijn. Dit is op de verpakking aangegeven. Vaak wordt in dit verband gesproken van dieetprodukten. Als u wilt weten of het cholesterolgehalte bij u in het bloed normaal of verhoogd is, kan dit gemakkelijk nagegaan worden door middel van een bloedonderzoek in het laboratorium. Als grens worden waarden aangehouden van 6 a 7 mmol/liter (mmol/lt is de eenheid waarin het gehalte wordt uitgedrukt). Tegenwoordig wordt ook onderzocht in welke 'verpakking' het cholesterol in het bloed circuleert. Er zijn namelijk twee soorten 'pakkefles', die een verschillende dichtheid hebben, een lage (afgekort: LDL) en een hoge dichtheid (HDL). LDL-'pakketjes' hebben de eigenschap cholesterol af te zetten in de bloedvatwant en HDL-'pakketjes' juist om cholesterol op te ruimen. Jammer genoeg bevat het bloed veel meer LDL dan HDL. Nu kunnen we deze verhouding gunstiger maken door meer onverzadigde vetten te eten.

Spelregels
Verantwoorde eetgewoonten vormen dus een goede basis om hart- en vaatziekten te voorkomen. Het Vooriichtingsbureau voor de Voeding heeft adviezen over gezond eten samengevat in zeven 'spelregels'. Hier volgen ze:
• Eet gevarieerd, zodat u alle voedingsstoffen binnenkrijgt, zoals eiwitten, vitamines, mineralen en voedingsvezel.
•Wees matig met vet en zorg voor voldoende linolzuur. Kies halfvolle melk, karnemelk, mager vlees. Maak geen gewoonte van vetrijke tussendoortjes, zoals worst, gebak, pinda's en kaas.
• Beperk cholesterolgebruik. Eet niet meer dan 2 a 3 eieren per week en niet meer dan één keer per twee weken lever, niertjes, mosselen of garnalen.
• Eet voedingsvezel. Dit is de verzamelnaam voor de onverteerbare stoffen in de voeding, vooral voorkomend in bruinbrood en volkorenbrood, peulvruchten, groente en fruit.
•Vermijd te veel suiker.
•Wees matig met alcohol.
•Wees zuinig met zout.
Er bestaat een gratis boekje dat tips en recepten bevat voor gezonde produkten. U kunt dit per briefkaart aanvragen bij: Becel" Koken naarhartewens", postbus 744,4870 CB Etten-Leur.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen