Wat is de oorzaak van duizeligheid?

Duizeligheid is een klacht die bijzonder vaak voorkomt. Als huisarts wordje er vrijwel dagelijks mee geconfronteerd. Evenals koorts en hoofdpijn is het niet zozeer een ziekte, maar een symptoom van iets dat in het lichaam niet goed werkt. Duizeligheid kan vele oorzaken hebben. Het kan daarom soms een hele puzzel zijn om erachter te komen, wat er precies aan de hand is. Daarbij komt nog, dat niet iedereen hetzelfde bedoelt met de klacht duizeligheid. De een verstaat eronder: een zweverig gevoel, licht in het hoofd zijn of onvast op de benen staan. Een ander vindt zich pas duizelig, als hij rondtolt en de hele wereld lijkt te draaien.

Evenwicht
Duizeligheid kan in aanvallen komen die zich heel onverwacht kunnen voordoen ("evenwichtsstoornissen"), maar kan ook vrijwel continu aanwezig zijn. We kunnen ons evenwicht bewaren dank zij een ingewikkeld samenspel tussen het evenwichtsorgaan, dat gelegen is in het binnenoor, de hersenen, het ruggemerg, de ogen en de zintuigjes, die het gevoel in spieren en gewrichten reDe zogenaamde draaiduizeligheid is meestal een gevolg van een aandoening in het evenwichtsorgaan, dat in het binnenoor zetelt. (Illustr uit "Atlas van het menselijk lichaam", uitg. Lekturama.) gistreren. Als er in dit systeem iets mis gaat, kan dit klachten van duizeligheid geven. Nu is de typische draaiduizeligheid meestal een gevolg van een aandoening in het evenwichtsorgaan zelf, zoals een infectie (bijv. griep) of bloeding. Er kan ook sprake zijn van de ziekte van Menière, waarbij er in het evenwichtsorgaan (waarschijnlijk) een te hoge druk heerst, waarvan niet duidelijk is hoe dit dan weer ontstaat. Deze ziekte treedt op bij aanvallen (bijv. om de paar maanden) en gaat behalve met duizeligheid, gepaard metoorsuizen, misselijkheid en braken en gehoorverlies.

Hyperventilatie
Een gevoel van zweverigheid, onvastheid is meestal het gevolg van aandoeningen die niet gelegen zijn in het evenwichtsorgaan. In de praktijk komen deze klachten heel vaak voor bij mensen die oververmoeid zijn, onder stress leven en daardoor gespannen zijn. Duizeligheid is dan in het algemeen niet de enige klacht waarmee ze naar de dokter gaan. ledere huisarts heeft vele patiënten in zijn praktijk die een combinatie hebben van duizeligheid, chronische vermoeidheid, pijn op de borst, hartkloppingen en nervositeit, een symptomencomplex dat bekend staat als hyperventilatie, waarbij een te snelle en te diepe ademhaling verantwoordelijk is voor een zeer uiteenlopend en vaak ook beangstigend klachtenpatroon.

Bejaarden
Duizeligheid is vooral ook een klacht die erg vaak voorkomt bij bejaarde mensen. Er is dan sprake van een verminderde bloedstroom naar de hersenen door verkalking van de bloedvaten. Ook kunnen belangrijke slagaders in de hals ingeklemd worden door slijtage van de nekwervels. In deze laatste situatie ontstaan de klachten vooral bij het plotseling draaien van het hoofd of bij het te snel overeind komen vanuit liggende naar zittende of staande houding. Men kan dan zelfs flauw vallen, wat met name 's nachts nogal eens gebeurt bij noodzakelijk toiletbezoek. Daarbij komt nog, dat ' s nachts de bloeddruk lager is dan overdag, waardoor de kans op problemen extra groot is. Een te trage, zwakke of onregelmatige hartactie is ook een beruchte oorzaak van duizeligheid bij oudere mensen. Door de falende pompwerking van het hart is de bloedtoevoer naar de hersenen onvoldoende.

Geruststelling
Als jonge mensen klagen over duizeligheid bij het overeind komen, waarbij het dan zwart wordt voor hun ogen, heeft dat meestal niets te betekenen. Een enkele maal kan er sprake zijn van bloedarmoede, vooral bij meisjes, of een erg lage bloeddruk, maar in het algemeen wordt er bij het lichamelijk onderzoek niets gevonden. Aangenomen wordt dat in deze gevallen de bloeddruk daalt ten gevolge van de veranderde lichaamshouding en zich niet snel genoeg kan aanpassen door een verminderde spanning op de bloedvaten. Een soortgelijke situatie doet zich voor bij jonge meisjes die nogal eens flauwvallen. Ook hier is geruststelling op z' n plaats. Na verloop van tijd gaan deze klachten vanzelf over. Overigens komt in deze leeftijdscategorie het hyperventilatiesyndroom erg veel voor. Een belangrijk deel van de duizeligheidsklachten kan hiermee verklaard worden. Omdat er veel oorzaken zijn van duizeligheid, is een goed medisch onderzoek noodzakelijk. Soms is de diagnose makkelijk te stellen, als de arts maar goed luistert naar het verhaal dat de patiënt hem vertelt. Een enkele keer is een zeer specialistisch onderzoek nodig om de functie van het evenwichtsorgaan te testen.

Leefregels
De behandeling van duizeligheid is uiteraard afhankelijk van de oorzaak. In een aantal gevallen kunnen geneesmiddelen enige verlichting geven. Helaas werken ze vaak enigszins versuffend. Bij lichte duizeligheid is er meestal geen reden om medicijnen voor te schrijven. Leefregels kunnen van belang zijn bij het voorkomen van klachten, zoals niet te snel overeind komen en zorgen voor voldoende ontspanning en nachtrust. Zolang er duizeligheidsklachten zijn, moet het besturen van auto's en het werken op bijv. ladders vermeden worden. Er kunnen zich anders levensgevaarlijke situaties voordoen! Ten slotte zij nog vermeld, dat van een aantal geneesmiddelen bekend is dat ze duizeligheid kunnen veroorzaken. Vertel daarom altijd aan de arts welke geneesmiddelen u gebruikt. In de meeste gevallen is de huisarts hier wel van op de hoogte. Naar aanleiding van het artikel over te natte en droge ogen werd ik attent gemaakt op het bestaan van het produkt Lacrisert, dat goede resultaten zou geven bij te droge ogen. Uit het door mij bij de fabrikant aangevraagde documentatiemateriaal blijkt dat Lacrisert een oogstaafje van 3 V2 mm lang is, oplosbaar in water en gemaakt van hyprolose, een stof die de traanfilm verdikt en beschermend werkt op het oog. Het staafje wordt in de ruimte tussen het onderste ooglid en de oogbol aangebracht met een speciale applicator. De patiënt kan deze handeling gemakkelijk na enige instructie zelf uitvoeren. Meestal is eenmaal-daagse toediening voldoende. Mensen die klachten van te droge ogen hebben en weinig baat vinden bij de 'normale kunsttranen' zouden dit middel eens kunnen proberen. Bijwerkingen zijn er weinig. Het meest komt wazig zien voor, wat overigens van voorbijgaande aard is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen