Postzegels voor de zending, wat gebeurt er mee?

„Postzegels kunt u zenden aan dhr. J. van Geest, Fregat 2,3904 SC Veenendaal' ', vermeldt het mededelingenbladvan de stichting reformatorische hulpactie Woord en Daad. De meeste mensen lezen daar overheen en sturen de postzegels naar het hoofdkantoor, waarvandaan de zegels dan alsnog naar Van Geest worden gestuurd. Wie het woonhuis aan Fregat nummer twee van buitenaf bekijkt, zal niet meteen op het idee komen dat hier intensief met postzegels wordt gewerkt. Hooguit heeft de vuilnisophaaldienst een vermoeden: prullenmanden vol afgekeurde zegels gaan wekelijks de deur uit. In de woonkamer zit de heer des huizes. Met een pincet vleit hij een postzegel behoedzaam in een album. Naast hem staat een prullenmand met uitpuilende inhoud. ,,Kijk, deze moet ik weggooien", de postzegelman houdt een buitenlandse zegel tussen het pincet geklemd. Mijn lekenoog ziet alleen dat alle tandjes er nog aan zitten. ,, Een vouw,'' wijst Van Geest. Een piepklein kreukeltje maakt de postzegel ongeschikt om in het album te worden gestoken.

Fijne afwekers
Van Geest is een volledig afgekeurde wao'er. Maar ,, hij kan niet stilzitten'' en in een week komt hii een week te kort, beweert hij: tien tot twaalf uur per dag is hij met plezier voor Woord en Daad bezig met postzegels. Dat hij het niet als werk ziet, vloeit waarschijnlijk voort uit het feit dat hij al op z'n achtste jaar een postzegelpassie kreeg. Overigens legt geen van zijn zes kinderen bijzondere belangstelling aan de dag voor postzegels. Van Geests zendings-postzegelarij begon een jaar of vijftien geleden. Voor de Belgische Evangelische Zending verwerkte hij de toegestuurde postzegels. ,,Toen kreeg ik hele verzamelingen, daar kreeg je veel geld voor. Dat is nu niet meer zo: als een verzameling een cataloguswaarde van duizend gulden heeft, ben ik blij als hij honderd gulden opbrengt.'' De BEZ 'doet' niet zo veel meer aan het verwerken van zegels en de heer Van Geest is inmiddels bijna tien jaar voor Woord en Daad bezig. Hoewel hij de afgelopen maanden niet zo veel zegels heeft binnengekregen, hoeft hij zijn dag niet in ledigheid door te brengen. Hij heeft zelfs hulp voor het afweken en uitzoeken van de zegels. ,,Ik heb twee heel fijne afwekers en twee heel fijne uitzoekers. Maarjemoeter al lang in zitten wil je dit kunnen doen en allemaal zien hoe het moet. De mensen helpen wel, maar ik moet het initiatief nemen tot het maken van pakketjes en dergelijke."

Puin
Van Geests werkkamer is boven. In hetslaapkamerfle struikel je bijna over de zakken en dozen met postzegels, terwijl op het bureau nog een stapel losse ligt en de kastplanken overvol zijn. De binnengekomen postzegels moeten eerst uitgezocht worden. ,,A1 de 70-centen", verklaart de wao' er de volgorde van het postzegelwerk, ,,gaan in een vuilniszak, dat is puin." Toch is het niet geheel nutteloos om deze zegels (en die van 55 en 65 cent) naar Veenendaal te sturen. ,,Van de gewone, aan alle vier zijden getand, heb ik er genoeg. Maar er zijn ook zegels die links, of rechts, of links en rechts, of rechts en boven niet getand zijn, enzovoort. Daarvan heb ik er niet genoeg. En die zitten tussen de gewone." Bovendien ontvangt Van Geest van een groothandelaar voor het 70-cents-puin zes gulden per kilo, niet contant maar in de vorm van bijzondere postzegels Met die aparte zegels legt hij verzamelingen aan, bij voorbeeld een album " Rusland". Als zo'n album compleet is, wordt het aangeboden via Woord en Daad. Tussen de zegels die op het Fregat in Veenendaal binnenkomen zitten soms ook aparte. ,,Maar vaak krijg je zegels die al zo uitgezocht zijn datje je afvraagt: waarom geven ze dit nog, dan is het alleen 70 cent.'' Uit de zak puin vist Van Geest een postzegel die bij het van de envelop afscheuren zelf ook is gescheurd. ,,Dat kan niet, ik vind het oneerlijk om die erbij te doen."

Kleur afgeven
Vervolgens worden de zegels gesorteerd op kleur in verband met het afweken. Leg j e namelij k zegels van verschillende kleuren bij elkaar in het water, dan bestaat de kans dat de een afgeeft op de ander. Uit een bakje water haalt Van Geest een afgeweekte zegel van zes gulden vijftig te voorschijn. ,,0, die kan ik weggooien. Kijk, op de plek waar de zegel was geplakt stond al een frankeerstempel en dat heeft rood afgegeven op de postzegel." Met een resoluut gebaar verfrommelt hij het papiertje en laat het in de ook hier goed gevulde prullenmand verdwijnen. Enveloppen met binnenvoering geven eveneens vaak af op de zegel; soms staat
eronder de postzegel iets geschreven wat bij het afweken kleur aan het gegomde papiertje geeft. De zegel is dan waardeloos. Als de postzegels zijn afgeweekt worden ze gesorteerd op groot formaat, klein formaat en buitenland. Gescheurde, gekreukte en door het afweken gekleurde gaan weg. Van Geest haalt een plastic zak "buitenland" te voorschijn. ,,Die moeten allemaal op land worden uitgezocht en per land in een boek worden gestoken. Uit boeken van verschillenden landen stel ik dan een album "wereld" samen. Dat brengt ongeveer 160 gulden op. Maar mensen die van plan waren een gift over te maken naar Woord en Daad en over de albums lezen, geven meestal iets meer voor zo'n boek, omdat het geld voor een goed doel is." Een album met bijzondere zegels en een cataloguswaarde van 675 gulden gaat ongeveer de helft daarvan opbrengen.

Pakketjes
De gewone zegels gaan met honderd tegelijk in speciale pakketjes, die Van Geest samenstelt. De materialen daarvoor krijgt hij  van de Veenendaalse middenstand. Omdat de winkeliers weten dat het voor een goed doel is, hoeft hij niets te betalen voor het karton, plastic, plakband, lijm, enz. De postzegels die voor zo' n pakketje bestemd zijn worden eerst verzameld in zakjes. Als in ieder zakje voldoende zit, maakt Van Geest de pakjes. Die worden vooral verkocht via scholen die een actie voor Woord en Daad houden. ,,De kinderen gaan dan op stap met een mand waarin een stukje zeep, kaarten, pennen, handdoeken, enzovoort zitten. Daargaan ook een paar pakketjes postzegels bij. Die worden verkocht voor vijf gulden. Voor zo' n bedrag moet j e natuurlijk niet veel verwachten, er zit van alles in, maar in de praktijk is het toch zo dat opa een pakje koopt voor Keesie, Klaasie en Jantje. Vooral naar de pakketjes met buitenlandse zegels is veel vraag. Als ik 't Lam —van de afdeling propaganda en voorlichting van Woord en Daad— bel en zeg: ik heb tien pakjes Engeland, zegt hij: ik kom ze gauw halen!" Van Geest doet al dit werk pro Deo, hij houdt er niets aan over. Dat hoeft ook niet, vindt hij. ,,'t Is allemaal geschonken spul, alles is voor een goed doel. De verkoop loopt helemaal via Gorinchem (waar het W&D-kantoor staat - AdB), ik verkoop zelf niets." Kopen doet de postzegelaar wel: ieder jaar de nieuwe catalogi. Van Triest in Ede geeft hem er korting op en schenkt lege albums, nieuwe en gebruikte.

Geen tijd
Op de vraag naar andere hobby's —Van Geest ziet de postzegelarij niet als werk- antwoordt hij aanvankelijk ontkennend. In de loop van het gesprek blijkt echter dat hij wel andere liefhebberijen heeft, maar zich nauwelijks tijd gunt om ermee bezig te zijn. Zegels van zes gulden vijftig, tegenwoordig zeven gulden, met allemaal verschillende poststempels verzamelen: Van Geest doet het wel, maar heeft niet eens tijd om ze af te weken, laat staan in een album te steken. Dus liggen ze in een sigarendoosje. Voor z' n vis-hobby is hij erg afhankelijk van het weer, terwijl bovendien z'n rug hem parten speelt bij het lange stilzitten. Verder is hij lid van een schietvereniging, al vraagt hij zich de laatste tijd af of dat nog wel kan, gezien het taalgebruik op de verenigingsbijeenkomsten. Ook ansichtkaarten met bijbelteksten hebben Van Geests belangstelling. Ze staan bijeen in een schoenendoos en moeten nog uitgezocht worden: uitsluitend kaarten met een tekst in de Statenvertaling zullen worden bewaard. Maar ook daar is geen tijd voor.

Kinderen op zolder
Naast postzegels zijn oude kaarten, dat wil zeggen van voor 1940, welkom op Fregat 2. ,,In het blad van Woord en Daad staat wel eens een oproep om oude kaarten te sturen. Veel mensen denken dat'' gebruikte kaarten" worden bedoeld. Dan krijgje kaarten met van harte beterschap, van harte gefeliciteerd, gelukkig nieuwjaar, enzovoort. Die bedoelen we dus niet. Kaarten van voor 1940 zijn soms wel zes, zeven gulden waard." Vaak vind je het niet leuk —ik neem mezelf maar als maatstaf- om meteen in de mooie kaarten die je ter gelegenheid van verjaardag of nieuwjaar ontving, te knippen. Dus laatje de postzegel maar zitten en bewaar je de kaarten. Na verloop van tijd gaan de kaarten echter alsnog richting oud papier, mèt de postzegels. Niet doen, vermaant Van Geest, eerst de postzegels eraf halen. ,, Weet je wat zo jammer is? Als vader of moeder is overieden en de kinderen komen bij het opruimen van de zolder een doos oude kaarten tegen, dan gooien ze die weg. Terwijl , zulke kaarten, van voor 1940, heel waardevol zijn. En ontzettend veel mensen hebben in de kast een postzegelverzameling liggen waar ze nooit iets mee doen. Die ligt te verroesten. Ja, een postzegel kan verroesten! Vorig jaar is er voor 8400 gulden verkocht aan kaarten en postzegels. Dat geld is hoofdzakelijk gebruikt voor christelijke lectuur. Ik zeg wel eens, het klinkt wat cru hoor: hoe veel kinderen liggen er bij u op zolder die bekeerd kunnen worden?"

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen