Is acupunctuur aanvaardbaar voor een christen?

Van diverse kanten is mij gevraagd om in deze rubriek eens aandacht te besteden aan acupunctuur. Veel mensen vragen zich af of deze vanouds Chinese behandelmethode wel acceptabel is voor een christen, want acupunctuur is toch sterk verweven met de oosterse, heidense filosofie? Kun je zelfs zo ver gaan, datje de acupunctuur bestempelt als een occulte geneeswijze? Voordat ik op deze vragen een antwoord zal proberen te geven, wil ik, misschien wel voor veel lezers ten overvloede, in het kort de achtergronden van de acupunctuur belichten. Acupunctuur is een onderdeel van de oosterse geneeskunde. Het woord is afgeleid van het Latijnse acus (=naald) en pungere (=steken). Door het insteken van naalden op bepaalde punten in de huid tracht men het zogenaamde energetische evenwicht van de mens te beïnvloeden. De traditionele Chinese geneeskunde benadert de mens en zijn ziekten anders dan de westerse geneeskunde. De oosterse filosofie gaat ervan uit, dat er banden bestaan tussen de mens, de hemel en de aarde, en dat energetische krachten in de kosmos invloed uitoefenen op het menselijk organisme.

Eenheid
De Chinezen beschouwen de yin-yangwet als een der belangrijkste natuurwetten. Deze wet zegt dat er van alle verschijnselen in de natuur een tegenpool is, bij voorbeeld hemel en aarde, licht en donker, man en vrouw. Hoewel de verschijnselen tegengesteld zijn, vormen ze toch een eenheid, ze vullen elkaar aan. Ook binnen de mens, die gezien wordt als een microkosmos binnen de macrokosmos, is er een voortdurende wisselwerking tussen yin en yang. Men spreekt van yin- en yangorganen, die elkaar beïnvloeden. Wanneer deze tegenpolen in harmonie zijn, is de mens gezond. Verstoring van het evenwicht betekent ziekte. Anders gezegd: de energieverdeling tussen yin en yang is bij ziekte gestoord. Deze energie stroomt via een ingewikkeld stelsel van kanalen door het lichaam. Deze kanalen worden meridianen genoemd. Er zijn 12 hoofdmeridianen, die elk in verbinding staan met een belangrijk orgaan, waarnaar de meridiaan ook genoemd is. Via de meridianen stroomt dus energie door alle organen en weefsels van het lichaam. Bij een storing in het energieevenwicht kan men gebruik maken van bepaalde punten op de meridianen (de zgn. acupunctuurpunten) om het evenwicht weer te herstellen. Dit kan bereikt worden door het insteken van naalden. Om de acupunctuurpunten extra te stimuleren, kan men moxakruid verwarmen, direct op de huid of op een naald. Verder speelt de polsdiagnose in de Chinese geneeskunde een belangrijke rol. Door het voelen van de pols kan men de energietoestand in het lichaam beoordelen. Ook gaat de klassieke acupuncturist ervan uit, dat de organen onderling elkaar stimuleren of remmen, zoals ook de vijf elementen elkaar beïnvloeden. In de Chinese wereldbeschouwing zijn dat aarde, water, metaal, vuur en hout. De mens is één met de natuur, en dus staan ook de organen in nauwe relatie met de vijf elementen.

Wetenschappelijk onderzoek
Bovenstaande opvattingen zijn moeilijk in te passen in het westerse denkpatroon. De Chinese filosofie is op deze wijze zo intens vervlochten met de acupunctuur, dat deze geneeswijze voor de meeste westerse artsen onacceptabel is. Toch valt het niet te ontkennen, dat acupuntuurbehandeling in veel gevallen resultaat oplevert. En het is dan wel erg goedkoop om deze resultaten toe te schrijven aan suggestie, en er schouderophalend aan voorbij te gaan. Er wordt dan ook veel wetenschappelijk onderzoek gedaan om de acupunctuur meer aanvaardbaar te maken voor de moderne, westerse geneeskunde. Men legt zich hierbij vooral toe op het, met behulp van meetapparatuur, aantonen van de acupunctuurpunten op de meridianen. Nu zijn er aanwijzingen, dat de elektrische weerstand boven de acupunctuurpunten lager is dan die van de omgeving. Voor mensen met weinig ervaring is het daarom mogelijk om deze punten te localiseren met een puntzoeker, die een pieptoon laat horen op de plaats van verminderde weerstand. Enkele onderzoekers vonden op acupunctuurpunten een opvallende toename van zenuwuiteinden en veronderstellen op grond hiervan, dat er een relatie is tussen deze punten en het zenuwstelsel. Volgens de nieuwste onderzoekingen zou er op de acupunctuurpunten tien maal zoveel DNA (erfelijk materiaal) aanwezig zijn als op andere huidgebieden. Wat betreft de effecten van acupunctuur zijn de meningen sterk verdeeld; de resultaten van het wetenschappelijk onderzoek vallen (nog) niet overtuigend uit ten gunste van de acupunctuur, uitgezonderd als het gaat om het pijnstillende effect ervan. Vooren tegenstanders zijn het er wel over eens dat verschillende soorten pijn heel goed reageren op een behandeling met acupunctuur.

Wie beoefent het?
Maar nu terug naar de vraag: is acupunctuur geoorloofd voor een christen? De ervaring leert dat acupunctuur (evenals andere vormen van alternatieve geneeskunde) nogal eens beoefend wordt door mensen die het rationalisme en materialisme van de moderne geneeskunde beu zijn en ter vervanging van het door hen afgeschreven christendom hun heil zoeken in de mystiek van de oosterse filosofieën, die er zonder uitzondering van uitgaan dat de mens iets goddelijks in zich heeft en een eenheid vormt met de eveneens goddelijke kosmos. Deze denkwijze staat bekend als het pantheïsme. Het zal duidelijk zijn, dat deze gedachte in lijnrechte tegenstelling staat met de bijbelse openbaring, dat er een persoonlijk God is, Die Zijn door de zondeval gebroken schepping onderhoudt en bestuurt. In het alternatieve veld bestaat er altijd het gevaar, dat we onder invloed raken van het oosterse, pantheïstische denken. Occulte belasting via alternatieve genezers is zeker niet denkbeeldig, zoals o.a. door dr. W. J. Ouweneel in zijn bekende boek'' Het domein van de slang" is beschreven. Nu zijn er ook artsen en fysiotherapeuten die acupunctuur toepassen zonder aanhanger te zijn van de oosterse filosofieën. In een dergelijke situatie ben ik niet zo bang voor bovengenoemde gevaren. We moeten ervoor oppassen dat we verschijnselen die we met de huidige stand van de wetenschap niet kunnen verklaren, gaan bestempelen als occult.

Pijnstillend effect
De Chinezen verklaren de effecten van acupunctuur vanuit hun eigen heidense wereldbeschouwing en maken van de geneeskunde haast een religieus systeem. In de natuurwetenschap, waarop de westerse geneeskunde is gebaseerd, is er geen sprake van zo' n vergaande vermenging met religieuze opvattingen. Wellicht is het binnen niet al te lange tijd mogelijk de effecten van acupunctuur te verklaren vanuit een natuurwetenschappelijk model, zodat voor de uitleg van de waargenomen verschijnselen niet meer gevlucht hoeft te worden in allerlei dwaze filosofische gedachtenspinsels. Op het gebied van de pijnstilling heeft de acupunctuur al een min of meer vaste plaats verworven binnen de reguliere geneeskunde. Dit heeft te maken met het feit dat het pijnstillende effect van de acupunctuur verklaard lijkt te kunnen worden met het natuurwetenschappelijk denkmodel. Op grond van bovenstaande overwegingen lijkt het me onjuist te stellen dat een christen geen gebruik mag maken van acupunctuur. Wèl moet daarbij als voorwaarde gesteld worden, dat een dergelijke behandeling niet plaatsheeft binnen een duistere (occulte), magische setting en niet uitgevoerd wordt door genezers die er alleriei heidens-mystieke ideeën op na houden en die hun opvattingen integreren in de behandeling. Dan zou het middel wel eens erger kunnen zijn dan de kwaal.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen