Wat zijn verschijnselen van hersenschudding?

D eze keer is er een vraag over hersenschudding en de gevolgen ervan. Een Terdegelezer die mij over dit onderwerp een brief schreef, werci vorig jaar door een auto geschept en in bewusteloze toestand per ambulance naar een ziekenhuis gebracht. Daar werd behalve een aantal kneuzingen ook een hersenschudding geconstateerd. Sinds het ongeval zijn z'n reuk en smaak grotendeels weg en bestaan er klachten van duizeligheid. Hij vraagt zich af of deze klachten blijvend zijn of in de loop van de tijd zullen verdwijnen. Allereerst enkele algemene opmerkingen. Men spreekt vaneen (lichte) hersenschudding als iemand direct na het ongeval bewusteloos is geraakt, maar binnen een kwartier weer bij bewustzijn is. Vlak na het ongeval is er ook een inprentingsstoornis, die binnen een uur voorbij is. Doorgaans is er ook een geheugenveriies, dat een tijd beslaat tot enige minuten vóór het ongeluk, zodat het slachtoffer zich de toedracht niet meer weet te herinneren. Waneer de arts bij de patiënt arriveert, is de bewusteloosheid in geval van een lichte hersenschudding dus meestal voorbij, maar zijn er wèl inprentingsstoornissen, waardoor de patiënt steeds dezelfde vragen stelt: ,,Waarbenik, wat is er gebeurd?" Ook kunnen er klachten zijn van misselijkheiden braken, maar deze kunnen ook ontbreken.

Beschadiging
De briefschrijver werd in bewusteloze toestand naar het ziekenhuis vervoerd en zal dus ongetwijfeld meer dan een lichte hersenschudding gehad hebben, aangezien de bewusteloosheid langer dan een kwartier geduurd moet hebben. Daarbij zijn er bovendien restverschijnselen in de zin van reuk- en smaakverlies, die duiden op een beschadiging van de desbetreffende hersenzenuwen. Ook de nog steeds aanwezige duizeligheid wijst op een opgetreden beschadiging, mogelijk van het evenwichtsorgaan. Ik ben bang dat deze klachten van blijvende aard zullen zijn en dat de briefschrijver,,ermee zal moeten leren leven." De diagnose hersenschudding wordt overigens soms erg lichtvaardig gesteld. Voorwaarden voor de diagnose zijn bewusteloosheid en geheugenverlies. Als hiervan geen sprake is, is er ook geen hersenschudding. Braken na een ongeval zegt op zich niets, zeker niet bij kinderen, die heel gemakkelijk na een klap op of tegen het hoofd kunnen gaan spugen. Soms kunnen getuigen van het ongeluk belangrijke informatie verschaffen omtrent het al of niet aanwezig geweest zijn van bewusteloosheid en de duur ervan.

Hoofdpijn
Hoofdpijn is altijd een belangrijk verschijnsel, dat optreedt vlak na een ongeval met het hoofd. Drie kwart van de mensen klaagt erover. Een kleiner percentage (15%) houdt zelfs tot enkele maanden daarna hoofdpijn. Hoe de hoofdpijn precies ontstaat is niet duidelijk. Wel staat vast dat er geen verband is tussen de ernst van het ongeval en de duur van de hoofdpijn. Het eigenaardige is dat de hoofdpijn in het begin hevig is, na een paar dagen verdwijnt en weer terugkomt als de patiënt het werk wil hervatten. De opnieuw optredende hoofdpijn lijkt te maken te hebben met (onbewuste) angst voor het niet-aankunnen van het werk en angst voor terugkerende klachten. Heel vaak heeft iemand ook hoofdpijn als er problemen zijn bij het afwikkelen van verzekeringsperikelen. Er bestaat een hardnekkig volksgeloof, dat bij een hersenschudding zes weken gerust dient te worden om latere hoofdpijn te voorkomen. Uit onderzoek blijkt hier echter niets van, integendeel zelfs; langdurige bedrust kan juist hoofdpijn veroorzaken! Het is dus belangrijk om niet langer dan enkele dagen tot een week bedrust te houden en daarna afhankelijk van de hoofdpijn geleidelijk meer uit bed te komen. Hoe strikt de bedrust moet zijn, is niet goed te zeggen. Het is onduidelijk of strikte bedrust het herstel bevordert. Bij kinderen is trouwens een streng regime onmogelijk, tenzij ze zich echt ziek voelen. In de meeste gevallen is er binnen 14 dagen volledig herstel.

Whiplash-letsel
In het kader van dit artikel wil ik als mogelijke oorzaak van hoofdpijn na een ongeval nog noemen het zogenaamde whiplash-letsel, dat optreedt door plotseling naar voren schieten van het hoofd, gevolgd door achterover klappen, bij voorbeeld bij een aanrijding van achteren (o.a. in een file!). Het lijkt me haast onnodig te zeggen, dat een veiligheidsgordel en goede hoofdsteunen de gevolgen van zo'n aanrijding kunnen beperken. De hoofdpijn begint meestal pas de dag daarna en is het gevolg van overmatige spierspanning in het nekgebied. Spierontspannende en pijnstillende middelen, eventueel gecombineerd met lichte massage door een fysiotherapeut, zijn in deze situatie de aangewezen behandeling. Als er bij zo'n whiplash-letsel pijnen en tintelingen optreden in armen en benen, dan wijst dit op een kneuzing van het ruggemerg ter hoogte van de nekwervelkolom. Deze aandoening maakt een langere bedrust noodzakelijk. Natuuriijk kunnen er ook fracturen van de nekwervels zijn, die behandeld moeten worden in een ziekenhuis. Vaak zal er dus een röntgenfoto gemaakt moeten worden om wervelfracturen uit te sluiten.

Overbezorgd
De meeste patiënten met een hersenschudding kunnen het werk na enkele weken hervatten. Wel kunnen er nog lichte klachten zijn van snelle geestelijke en lichamelijke vermoeidheid, die echter na enkele maanden verdwijnen. Langer durende klachten wijzen meestal op een stress-situatie, die versterkt kan worden door een overbezorgde omgeving. Omgekeerd kunnen de klachten ook gebagatelliseerd worden, waardoor de patiënt zich miskend voelt. Bepaalde persoonlijkheidskenmerken zijn ongetwijfeld van belang in dezen. In deze omstandigheden is het optreden van een huisarts belangrijk. Hij kan door een attente begeleiding vanaf het eerste begin het herstel bespoedigen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen