De puinhopen van Babel

De wind huilt over de kale heuvels van wat eens de wereldstad Babel was. De puinhopen van stadsmuren, tempels, straten en paleizen worden afgewisseld door doornen en distels. Het Godsoordeel over deze wondermooie stad uit de oudheid is tot in de details vervuld. De onherbergzame resten van Babel zijn de speelplaats voor ongedierte geworden nadat de HEERE de ooit zo trotse beschaving ,, heeft uitgevaagd met een bezem des verderfs" (Jes. 14:23). Babel ligt ongeveer 90 kilometer ten zuiden van de Iraakse hoofdstad Bagdad. Door de Golfoorlog heeft Irak een buitenlandse schuld van 75 miljard dollar; harde valuta zijn dus zeer schaars. De rekenmeesters van Bagdad hebben besloten om door het toerisme de inkomsten wat te vergroten. Maar het loopt nog niet storm met die "camera-dieren". Irak staat bepaald niet bekend als een aantrekkelijk vakantieland. Zelfs de lokkende roep van Babel brengt geen massa's naar de Eufraat.

Moddersteen
Het is een eigenaardige ervaring om over de bergen puin van Babel te wandelen. Overal ligt de grond bezaaid met oude potscherven, verbrokkelde stenen en felblauw geglazuurde stenen, die ooit de sierlaag over veel gebouwen vormden. Dat van het oude Babel zo weinig over is, mag geen verbazing wekken. Bij de bouw van die glorieuze wereldstad werden modderstenen gebruikt, die door eeuwen weer en wind tot modderbergen zijn veranderd. Het is in feite verbazend dat sommige gebouwen nog enigszins bewaard zijn. Grote delen van de oude noordelijke toegangspoort van Babel staan nog overeind. Deze Isjtar Poort, genoemd naar de moedergodin die in de stad werd vereerd, heeft niets van haar oorspronkelijke blauwe schoonheid. Wel zijn de reliëfs op de muren van moddersteen nog duidelijk zichtbaar. Wie in de oudheid door deze poort de stad inkwam, moet onder de indruk zijn gekomen van de verering van de god Mardoek. In de Isjtar Poort wordt hij afgebeeld als een draak met een slangekop. Naast Isjtar was Mardoek de populairste god van de stad. Reeds onder Hammoerabi werd Mardoek als de " heer van de stad" beschouwd.

Nebukadnezar
Koning Hammoerabi was de eerste die Babyion tot een machtige stad maakte. Hij regeerde van 17921750 V. Chr. en bracht heel Mesopotamië onder zijn scepter. Zijn faam is vooral gebaseerd op een wetboek dat hij samenstelde. Hoewel Amnesty Intemational die wetten nu zal afdoen als barbaars, moet Hammoerabi voor zijn tijd een "verlichte" heerser zijn geweest. Het was onder koning Nebukadnezar Il (605-562 V. Chr.) dat Babel haar grootste bloeiperiode bereikte. Steden werden herbouwd. kanalen voor de irrigatie van het land gerepareerd, en de wetenschap bloeide als nooit tevoren. Nebukadnezar stamde uit de Arabische Kilde stam, die bekend stond om zijn kennis. In het Westen is de naam van die stam tot "Chaldeeën" verbasterd. Wat nu nog resteert van Babel dateert uit de tijd van Nebukadnezar. Zijn bouwnijverheid is opvallend. Samen met zij n vader Nabopolassar bouwde hij in Babel drie paleizen, acht stadspoorten en ongeveer zestig tempels. Daarnaast liet Nebukadnezar een 18 kilometer lange dubbele muur optrekken met rondom een gracht.

Hangende tuinen
Het meest illustere project van Nebukadnezar was de bouw van de Hangende Tuinen. Volgens de traditie had zijn vrouw Amuhear zo'n heimwee naar de groene heuvels van haar geboorteland Medie, dat Nebukadnezar deze kunstmatige bloeiende berg midden in de stad liet aanleggen. De Grieken beschouwden deze 90 meter hoge, terrasvormige tuinen als één van de zeven wereldwonderen. Nog steeds weet niemand hoe de Babyloniërs in staat waren om het water van de Eufraat naar de hoogste terrassen te leiden. De Iraakse president Saddam Hoessein heeft zelfs miljoen dollar beloofd aan wie het raadsel kan oplossen. Vanaf de Isjtar Poort lopen de oude resten van de processieweg naar de tempel van Mardoek. Over deze anderhalve kilometer lange straat leidde Nebukadnezar na elke veldtocht meutes krijgsgevangenen naar Mardoeks tempel. Moest die stadsgod immers niet op de hoogte worden gesteld van de grote daden van de heerser van de stad? Vooral in zijn eerste regeringsjaar liep Nebukadnezar herhaaldelijk in processie naar"zijn" Mardoek. Wel zorgde hij dat de tempelpriesters eerst nauwkeurig gewag maakten van zijn roemrijke overwinning van het jaar daarvoor. Mardoek moest immers weten wat voor vlees hij in de kuip had als Nebukadnezar zijn tempel bezocht?

Daniël
Die roemrijke overwinning van Nebukadnezar was de nederlaag die hij de legers van Farao Necho toebracht bij het plaatsje Karchemis, aan de bovenloop van de Eurfraat, op de Turks-Syrische grens. Door deze overwinning maakte Nebukadnezar een eind aan de macht van Egypte in het Midden-Oosten. De hele regio kwam nu onder het toezicht van Babel. Ook de kleine Joodse staat rond Jeruzalem werd onderworpen. Koning Jojakim moest voortaan schatting betalen aan Babel, terwijl een groep adellijke jongens naar die wereldstad werd meegenomen als gijzelaars. Onder hen was de veelbelovende Daniël. Toen de vrome Daniël door de Isjtar Poort werd meegenomen over de processieweg naar de tempel van Mardoek en de afgoderij zag, moet die hem geweldig hebben tegengestaan. De cultuur van Babel was door-en-door vervuld van magie, zodat Babel zelfs in de 20e eeuw nog het symbool is van occultisme.

Tempelgoud
Door de Isjtar Poort en over de processieweg kwamen acht jaar na Daniël ongeveer 10.000 vaklui uit Juda. Koning Jojakim had besloten geen schatting meer te betalen en hoopte op steun van Egypte. In maart 597 V. Chr. kwam Nebukadnezar zijn geld dus zelf ophalen; alle goud en zilver van de tempel werd naar Babel gesleept. Jojakim stierf vlak voordat Jeruzalem werd ingenomen. Zijn zoon Jojakin werd mee naar Babel genomen. In Babel zijn in scripties in spijkerschrift over deze Jojakin gevonden. De vaklui die mee werden genomen naar Babei hebben vast een grote rol gespeeld in de opbouw van de stad.

Wegvoering
Aan geld was in Babel geen gebrek, omdat de verslagen volkjes in het MiddenOosten jaarlijks grote bedragen aan de heersers leverden. Zo verrijkte de metropool zich ten koste van de afhankelijke buurtstaten. Als Jeruzalem in 586 v. Chr. opnieuw weigert om schatting te betalen, is het gedaan met de stad. Landvoogd Zedekia wordt verblind en naar Babel gevoerd. Met hem werden alle bekwame Joodse mannen meegenomen, zodat in Juda alleen een groep arme boeren en herders overbleef. De tempel en het paleis werden verwoest. De Joden hadden het niet slecht in Babel. Natuurlijk, ze misten de tempel en mochten niet naar hun eigen land terugkeren. Maar in het internationale Babel konden ze goed carrière maken. Ze hadden vrijheid van godsdienst, kregen stukken land toegewezen en gingen een voorname rol spelen in de handel. Veel Joden waren diep bedroefd. Door de ballingschap en de verwoesting van de tempel in Jeruzalem dachten velen dat God hun voorgoed had verlaten. Niets bleek minderwaar. toen het volk onder de Perzische koning Cyrus naar Juda kon terugkeren. Daar werd ten slotte ook de Messias geboren.

Teleurstellend
Met de imponerende godsdienst van Mardoek liep het totaal anders. De processieweg brengt ons naar zij n tempel en naar de door Nebukadnezar herbouwde toren van Babel, die ook aan Mardoek was gewijd. De processieweg eindigt in een kale steppe. Overal verspreid liggen potscherven en brokken steen, restanten van de trotse stad. Alleen dank zij een paar vriendelijke Islamitische vrouwen die het graf van een sji'itische heilige bewaken, kom ik op het spoor van de resten van de toren van Babel. Heel teleurstellend is dat enkel de fundamenten over zijn van deze eens zo beroemde toren. Het oppervlak van dat fundament is een hectare, wat aangeeft dat de toren ooit grote hoogte moet hebben bereikt. Van Mardoeks tempel vind ik helemaal niets. Die ooit zo "machtige" god heeft zijn dienaren blijkbaar niet overieefd. Afgoden teren op de steun die mensen hun geven. In dat opzicht was Nebukadnezar een ideale onderdaan van Mardoek. Zelfs Nebukadnezar moet de indruk hebben gehad dat Mardoek meer van hem afhankelijk was dan omgekeerd. Toen de vorst op het dak van zijn paleis naast de Isjtar Poort wandelde, riep hij: ,,Is dit niet het grote Babel dat ik gebouwd heb?" Daarbij beklemtoonde Nebukadnezar vooral zijn eigen eer en verdiensten.

Herbouw Babel
Het paleis van Nebukadnezar is de afgelopen jaren herbouwd door president Saddam Hoessein van Irak, geheel in de oorspronkelijke staat. Het enige dat ontbreekt is het dak. Ongeveer 500 kamertjes, vijf grote zalen en de troonzaal laten iets zien van de macht van de vorst uit de oudheid. Het hele complex heeft een oppervlak van ruim vijf hectare. Ook een paar tempels, een stuk van de processieweg en een deel van de poort van Isjtar zijn onder Saddam Hoessein herbouwd. Ondanks de armoede van zijn land na de slopende oorlog tegen Iran, heeft de Iraakse president tientallen miljoenen dollars in de "herbouw van Babel" gestoken. Voor Irak is de (gedeeltelijke) herbouw van Babel een symbool bij uitstek van verzet tegen Iran. Met het eerste Babel was het gedaan na de verovering door de Perzische koning Cyrus in 539 V. Chr.,,Babel zal niet nog eens branden", waarschuwde Saddam Hoessein de moderne Perzen van Teheran onlangs. Maar Saddam Hoessein ziet méér overeenkomsten tussen zijn Irak en het Babel van Nebukadnezar. Hij beschouwt zichzelf als één van de belangrijkste verdedigers van de rechten van de Palestijnen, en heeft dus een broertje dood aan Israël. Dat Syrië tot de aartsvijanden van Irak hoort. maakt de vergelijking tussen Bagdad en Babel enkel mooier.

Historie herschreven
President Saddam Hoessein ziet zichzelf graag als een "moderne Nebukadnezar" die leiding geeft aan de Arabische wereld. In het toeristische winkeltje bij Babel liggen een paar historische boekjes over Babel en Nebukadnezar die de geschiedenis zo herschrijven dat elke lezer meteen aan Saddam Hoessein en de Iraakse strijd tegen Iran en Israël moet denken. Voorin een boekje over Nebukadnezar staat een foto van Saddam Hoessein. In een publikatie over Babels geschiedenis staat: ,,Babyion begon in politieke macht af te nemen toen de Perzen met Joodse hulp in staat waren om het te overheersen." Kort voordat deze woorden in 1987 werden geschreven, werd bekend dat Israël had bemiddeld tussen Washington en Teheran om Iran aan wapens tegen Irak te helpen. Langs de weg van Bagdad naar Babel staan grote billboards met Saddam Hoessein daarop afgebeeld. Vlak bij Babel staat een bord met Nebukadnezar op diens strijdwagen. In het profiel van het gezicht van Nebukadnezar is ook het gezicht van Saddam Hoessein geschilderd. Een nieuwe Nebukadnezar die het land herbouwt en de eerste viool in de regio wil spelen. is opgestaan. Toen Nebukadnezar op zijn paleis pochte over zijn macht, sloeg God hem met krankzinnigheid. Pas toen hij tot de erkenning kwam dat het koningsschap der mensen in de handen van de God van hemel en aarde is, kreeg hij zijn verstand terug. Naar de persoonscultus rond de Iraakse president te oordelen heeft Saddam Hoessein die les nog niet geleerd.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen