Wat is de ziekte van Hodgkin?

Allereerst enkele algemene opmerkingen. Kanker is een ziekte waarbij cellen zich ongeremd gaan delen en een gezwel vormen. De cellen dringen het omringende weefsel binnen en richten daar ook schade aan. Bovendien kunnen ze losraken en zich door het hele lichaam verspreiden. Dit uitzaaien (metastaseren in medische taal) heeft plaats via bloeden lymfevaten.

Wat bloedvaten zijn weet iedereen. Het lymfestelsel is veel minder bekend. Lymfe is weefselvocht, dat onder meer afvalstoffen bevat. Via de lymfevaten wordt dit vocht afgevoerd naar de bloedvaten. Voordat lymfe in het bloed komt, passeert het een of meer lymfeklieren. Dit zijn zuiveringsstations, waar ziekteverwekkers onschadelijk worden gemaakt en afvalstoffen gefilterd.

Anti-infectie
Lymfeklieren bevinden zich door het hele hchaam (zie de tekening): in de hals, de oksels, de liezen, in de buik en bij de longen. Iedereen heeft wel eens opgezette, pijnlijke lymfeklieren als gevolg van infecties. Bij kinderen zie je bijv. vaak opgezette klieren in de hals door frequente verkoudheden. Bij geïnfecteerde wondjes aan het been of de voet zijn de klieren in de lies pijnlijk en groot.

Hetzelfde geldt voor de klieren in de oksel bij wondjes aan de arm of de hand. Het lymfeweefsel in de klieren wordt bij infecties groter om het lichaam beter te kunnen verdedigen tegen vreemde indringers. Hier bevinden zich de lymfocyten, cellen die afweerstoffen produceren. Bekende organen waar ook veel lymfeweefsel aanwezig is zijn de neus- en keelamandelen en de milt.

Abnormale groei
Vergrote lymfeklieren zijn dus vaak het gevolg van onschuldige infecties. Soms echter is er een ernstige aandoening in het spel. Een voorbeeld hiervan is de ziekte van Hodgkin. Door een abnormale celgroei worden de lymfeklieren groter, het lymfeweefsel is ziek en kan zijn werk niet goed meer doen, waardoor de patiënt vatbaarder voor infecties wordt. De ziekte van Hodgkin is een vorm van lymfeklierkanker.

De vergrote klieren, die meestal niet pijnlijk zijn, zijn gemakkelijk te voelen in de hals of de liezen en oksels. De kankercellen kunnen vanuit één klier verspreid worden via de lymfekanalen en zich op die manier door het hele lichaam uitzaaien. Er zijn ook algemene ziekteverschijnselen, zoals koorts, nachtelijk transpireren, jeuk, gewichtsverlies en vermoeidheid.

Om met zekerheid de diagnose te kunnen stellen, is nader onderzoek van een lymfeklier nodig. Onder verdoving wordt zo'n klier verwijderd door een chirurg en onder de microscoop bekeken. Is de diagnose eenmaal gesteld, dan is het voor de verdere behandeling erg belangrijk in welk stadium de ziekte zich bevindt.

Modern onderzoek
Er zijn vier stadia:
I - De ziekte beperkt zich tot één lymfekliergebied, bijv. de hals.
II - De ziekte bevindt zich in meer kliergebieden, maar wél aan dezelfde kant van het middenrif.
III - De ziekte heeft zich uitgebreid tot kliergebieden aan weerskanten van het middenrif, soms ook tot in de milt.
IV - De ziekte heeft ook andere organen aangetast, zoals de longen, de lever en het beenmerg.

Om erachter te komen in welk stadium de ziekte is, kan gebruik gemaakt worden van diverse moderne onderzoekstechnieken. Een voorbeelden hiervan is de lymfografie, waarbij contrastvloeistof in de lymfevaten gebracht wordt en met behulp van röntgenfoto's de klieren zichtbaar gemaakt worden. Dan is er nog de CT-scan, een röntgentechniek waarmee met behulp van een computer zeer gedetailleerde opnames gemaakt kunnen worden van de lymfeklieren, maar ook van de lever en de milt.

Ten slotte is er de echografie, een onderzoek met geluidsgolven, die weerkaatst worden door de inwendige organen en zichtbaar worden op een beeldscherm. Soms is het nodig om een buikoperatie te doen om weefsel weg te nemen van bij voorbeeld lever of milt.

Drie kwart geneest
Zoals gezegd is de behandeling van de ziekte van Hodgkin afhankelijk van het stadium waarin de ziekte verkeert. Er zijn twee behandelingsmogelijkheden: bestraling en een behandeling met celdelingremmende middelen, de zogenaamde cytostatica. Bestraling wordt toegepast bij patiënten in stadium I en II, cytostatica worden gegeven bij patiënten in stadium III en IV. Een combinatie van beide behandelingen is ook mogelijk.

De kans op genezing van de ziekte van Hodgkin is (menselijkerwijs gesproken) ook weer afhankelijk van het stadium. In stadium I is deze kans 90-95 procent. Het gemiddelde genezingspercentage, ongeacht het stadium, is ongeveer 75. Het vervelende is, dat de ziekte na de eerste behandeling kan terugkeren. Daarom moet de patiënt vele jaren onder specialistische controle blijven.

Het spreekt vanzelf dat de intensieve kuren, in het bijzonder de cytostatische, veel bijwerkingen hebben, zoals haaruitval, misselijkheid en diarree. Gelukkig zijn de nare bijverschijnselen van tijdelijke aard. Wel kan er, zowel bij mannen als vrouwen, een blijvende stoornis in de vruchtbaarheid optreden. Een ingrijpende zaak, aangezien het vrijwel altijd om jonge mensen gaat.

Contact met mede-patiënten kan tot steun zijn. Daarom is er een Hodgkin-contactgroep opgericht. Voor nadere informatie kunt u schrijven naar het Voorlichtingscentrum van de Nederlandse Kankerbestrijding, Sophialaan 8, 1075 BR Amsterdam.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen