Hoe ontstond de storm van de rampnacht in februari 1953?

In de avond en nacht van 31 januari 1953, nu 40 jaar geleden, werd met name het zuidwestelijke deel van Nederland door een ramp van ongekende omvang getroffen. In deze bijdrage wil ik stilstaan bij de meteorologische factoren die tot deze ramp hebben geleid. Elke storm wordt veroorzaakt door een depressie. Depressies die wat de veiligheid van de kust betreft argwaan wekken, zijn in activiteit toenemende (jonge) depressies van IJsland op weg naar de Duitse Bocht of Sleeswijk-Holstein, die een noordwesterstorm aan onze kust veroorzaken. Dit nu was op 31 januari 1953 het geval. Het had echter nog erger kunnen zijn, want er waren een aantal gunstige factoren. Zo waren de rivierstanden niet extreem hoog: een maand eerder was het Rijnwater bij Lobith ruim 4,5 meter hoger geweest. Ook het moment van het hoogtepunt van de storm en het tijdstip van de vloed vielen niet precies samen. Uit de grafiek, waarin recentere stormen (12 november 1972, 3 april 1973, 3 januari 1976, 1 februari 1983, 16 oktober 1987 en 25 januari 1990) zijn vergeleken, blijkt ook dat de kracht van de storm niet buitengewoon hoog is geweest.

Springvloed
Maar er waren ook omstandigheden die meewerkten aan de omvang van de ramp. Het was wèl springvloed die zaterdag (1 a 2 dagen na volle en nieuwe maan), en dat betekent, nog afgezien van een eventuele storm, extra hoog water. Ook was het zo dat het gehele Noordzeegebied in het stormveld lag, zodat het water over een groot gebied werd opgestuwd. De storm had ook een buitengewone tijdsduur: maar liefst 23 uren beukte de storm op de kust, terwijl een gemiddelde storm 14 uren duurt. Die tamelijk ongebruikelijke lengte had te maken met de treksnelheid van de depressie. Rond de middag van 31 januari lag de depressie bij Engeland, twaalf uur later was ze bij de Duitse Bocht gearriveerd. Daarmee kan deze depressie wat snelheid betreft tot de categorie "langzaam" worden gerekend. Tegelijk bouwde zich westelijk van Ierland een krachtig hogedrukgebied op, waardoor een groot luchtdrukverval ontstond, en dus: storm.

Storm op oceaan
Ten slotte is ook een belangrijk gegeven of vóór het losbarsten van een gevaarlijke noordwesterstorm, er gedurende enkele dagen op de Atlantische Oceaan een zuidwesterstorm heeft gewoed. Het water wordt dan door de wind in de nauwe opening van Het Kanaal bij Frankrijk richting Noordzee geperst, en kan bij een direct daaropvolgende noordwesterstorm niet snel genoeg terugstromen. Het opgehoopte Noordzeewater zoekt dan een uitweg naar de Lage Landen. i< />

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen