Respect bij een begrafenis

Je moet eerbied tonen voor de dode en denken aan het verdriet van de mensen in de rouwstoet, vertelde mijn meester vroeger. O ja, hij was ook in andere opzichten wel een beetje een ouderwetse meester, maar hij bracht ons in ieder geval bij dat dood en rouw dingen zijn waar een mens wel eens bij stil mag staan. Dat besef zijn we in onze tijd goeddeels kwijt geraakt. Ook in de kringen die we aanduiden als de gereformeerde gezindte zijn de rouwgebruiken anders geworden. De rouwkleding is door velen afgeschaft. Het "in de rouw zijn" is in vele gevallen niet meer iets wat naar buiten toe blijkt. Ik zal niet zeggen dat alles in dit opzicht een gemis is. Maar wel wil ik op deze plaats signaleren, dat er hoe langer hoe meer een houding van onverschilligheid tegenover de dood lijkt gekomen te zijn. Wie stapt er nog van zijn fiets af als er een rouwstoet passeert? We hebben allemaal zoveel haast dat we niet eens meer een ogenblik kunnen pauzeren om na te denken over de dood die weer toegeslagen heeft en die tot alle mensen is doorgegaan. En voor het verdriet van medemensen hebben we ook geen begrip meer. Wie staat er nog stil bij de dood?

Camouflage
Het zal wel samenhangen met het feit dat alles haast heeft en dat begrafenissen in vele gevallen ook aan een tijdslimiet gebonden zijn. Tenminste, dat is in grote steden meer en meer het geval. Want na die ene begrafenis volgt er op dezelfde begraafplaats een tweede en de rouwstoeten moeten elkaar niet in de weg lopen. Het zal ook wel te maken hebben met de camouflage van de dood, die in vele gevallen volop aan de gang is. We moeten van de dood liefst niets meer merken. Dan hoeven we er ook niet meer aan te dneken. Maar welke factoren er ook een rol spelen, ik meen dat we iets wezenlijks kwijtraken als we eerbied en ontzag in de nabijheid van de dood kwijt raken. We ontdoen onszelf ook van een door God geboden gelegenheid om ons de dingen "in het hart te leggen", zoals we dat lezen in Pred. 7:2. Het is een teken van deze tijd, dat het meer en meer in onbruik raakt om in ieder geval op de dag van de begrafenis gepaste kleding dragen. Ook bij begrafenissen in onze kringen behoef je niet eens meer verbaasd te staan als je allerlei bonte kledingstukken ziet, die eerder geschikt lijken om op een wandeltocht door de bossen gedragen te worden dan bij de teraardebestelling van een medemens. Zou het echt waar zijn, dat velen geen geld meer wensen uit te geven voor stemmige kleding? „Ach", zo wordt wel gezegd, „de dode merkt er toch niets meer van."

Nieuwtjes uitwisselen
Wat mijns inziens ook zeer storend is, is dat degenen die achter de baar aangaan onderweg naar het graf of terug naar de aula soms allerlei nieuwtjes menen te moeten uitwisselen om tegelijk op die manier zichzelf en elkaar ook nog een keer de gelegenheid te ontnemen om eens ernstig na te denken over de vraag „Waar zult gij zijn in de eeuwigheid?" Ik herinner me een begrafenis te hebben meegemaakt waarbij de stoet in plechtig stilzwijgen de gang naar het kerkhof maakte. Er was namens de familie met klem om deze stilte verzocht... Zou zo'n verzoek eigenlijk niet altijd op zijn plaats zijn? Alleen, het is te vrezen, dat als dit gewoonte zou worden, er dan toch ook wel weer zullen zijn die dan nog zoveel te vertellen denken te hebben, dat ze er niet mee wachten kunnen. En wat er dan soms na de begrafenis gebeurt, als de familie weer terug is in de aula of in een zaal bij de kerk... Waar de gesprekken dan soms al weer over gaan... De dood lijkt al lang weer vergeten en dat „de levenden weten, dat zij sterven zullen" (Pred. 9:5) blijkt nergens uit.

Respect
Waar pleit ik dan voor? Voor respect voor de dode. Voor respect voor de rouwdragenden, die soms pijnlijk getroffen worden als zij in hun soms heel grote verdriet geconfronteerd worden met een houding die van weinig piëteit getuigt. Ik pleit voor dezelfde dingen die mijn schoolmeester ons als kinderen zocht bij te brengen. Het kan voor niemand kwaad om eens stil te staan bij de werkelijkheid dat het de mensen gezet is eenmaal te sterven en daarna het oordeel. Opdat we zouden haast maken om geborgen te zijn voordat onze sterfdag komt. Tenslotte is ons leven toch voorbereidingstijd, of niet? En zouden we in die tijd dan niet met name gebruik maken van die momenten waarop de werkelijkheid van ons vergankelijke bestaan zo duidelijk voor ons staat? Om het te zoeken bij Hem die gezegd heeft: Ik ben de Opstanding en het Leven.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen