Baldadige trap heeft botbreuk tot gevolg

Mevrouw Andijk (ruim 60) zit in haar auto midden op een kruising. Ze had een snelrijdende tegenligger geen voorrang gegeven toen ze linksaf wilde slaan.. Boven een van haar ogen is een snijwond, zodat het geheel er nogal bloederig uitziet. Bij onderzoek blijkt haar heup erg pijnlijk. Ze is met haar knie heel hard tegen het opgeschoven dashboard gekomen.

Bewegen gaat niet, bij druk heeft ze pijn op de heupkop en tevens lijkt de knie van dit been wat korter. De conclusie is duidelijk: gebroken heup. Voor een vrouw op deze leeftijd betekent dat vrijwel zeker een "nieuwe" heupkop, omdat een breuk van de heupkop niet meer voldoende heelt.

Rineke is een jong meisje dat met fietsen gevallen is. Huilend is ze thuisgekomen en haar tranen stoppen niet. Ze gebruikt haar linkerarm niet. Ze kan er de "soep-eet-beweging" niet mee maken, en de arm is ook wat dik bij de pols. Op de spoedeisende hulp wordt door middel van een röntgenfoto een polsfractuur vastgesteld. Ze wordt behandeld met een gipsspalk.

Een barst
Cor, een stoere knaap van rond de zestien jaar. Last van z'n voet sinds gisteren. Wat is er gebeurd? Tja... ergens tegenaan geschopt... uit baldadigheid. Zijn dikke teen ziet er bij de basis pimpelpaars uit en is fors dik. Bovendien doet een en ander bij onderzoek ook flink pijn.

De foto geeft vier breuklijnen weer. Omdat het de grote teen betreft, krijgt hij toch gips. Bij de andere tenen wordt vrijwel nooit een gips gegeven. Deze worden vaak met tape aan de "buurman" vastgemaakt.

Diederik, een jongen van 12 jaar, was aan het gooien met een bal. Tijdens een forse worp deed zijn rechter onderarm plotseling erg pijn. Bij onderzoek is het duidelijk een gebroken onderarm. Hoe is dat nou mogelijk?

Bij navraag blijkt dat hij een kleine veertien dagen ervoor iemand met dezelfde arm een klap heeft gegeven. Dat deed toen ook wel zeer maar ging toch vanzelf weer over. Nu ligt de verklaring voor de hand. Hij heeft zich toen letterlijk een barst geslagen, die echter door het taaie botvlies op zijn plek bleef. De forse gooi was helaas sterker dan het botvlies en toen is het vlies geknapt.

Zetten
Een botbreuk kan op verschillende manieren ontstaan. Het gevolg is een onderbreking van voorheen één geheel vormende botstukken. Wanneer een botstuk door de huid steekt, wordt het gevaar van infectie erg groot. Dit zijn de zogeheten gecompliceerde breuken.

Een breuk heeft verschillende gevolgen. Een van de meest bekende is pijn. Tevens ontstaat er vaak een bloeding en daardoor een verdikking, soms een duidelijke verandering van stand. Nu moeten er verschillende dingen gebeuren om een en ander liefst net zo goed als voorheen weer aan elkaar te laten groeien.

Daarvoor is het noodzakelijk dat de botstukken goed tegen elkaar aan liggen. Soms is het daarom nodig om de breuk "te zetten". Als de juiste stand bereikt is, moet hij ook zo blijven. Dit verkrijg je door te immobiliseren, ofwel stil te houden. Nu lukt dit meestal niet vanzelf, zodat de hulp ingeroepen wordt van een spalk.

Tegenwoordig wordt gips gebruikt en lichtgewicht kunststof. Bij sommige gewrichten is immobiliseren niet mogelijk, of de juiste stand is van buitenaf niet goed te krijgen. Dan zit je vast aan een operatie. Schroeven, pennen, plaatjes, soms een hele stellage aan de buitenkant, enzovoorts.

Ik heb bij diverse van deze operaties geassisteerd; boren, schroeven en soms slaan met een hamer geeft een gevoel alsof je bij de timmerman bezig bent. Voor de pijn is het ook het beste dat de breuk geïmmobiliseerd wordt. De eerste hulp bij een botbreuk is dan ook altijd het stilhouden van de breuk.

Kinderen
Nog een paar woorden over botbreuken bij kinderen. Kinderen hebben in tegenstelling tot volwassenen een heel taai botvlies, dat het bot strak omhult. Nu komt het regelmatig voor dat bij een kind het bot breekt, maar niet van z'n plek verschuift door dit taaie vlies. In de natuur kun je hetzelfde zien bij het knakken van een groene twijg.

Zodoende wordt deze breuk ook de groene-twijgbreuk of greenstick breuk genoemd. Je hoeft er eigenlijk niets aan te doen, omdat er al een natuurlijke spalk aanwezig is. Echter, vallen kinderen binnen enkele weken opnieuw bijvoorbeeld op een arm met zo'n greenstick breuk, dan is de kans groot dat het helemaal doorbreekt (zie Diederik). Vandaar toch maar een spalk.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen