Mollen : rusteloze onderkruipers

Regenwormen heeft de mol in voorraad. 

egenwormen heeft de mol in voorraad. Om ze vers te houden bijt hij ze de kop af, waardoor ze wel in leven blijven, maar niet weg kunnen.
Om deze lekkernij bij de hand te hebben heeft hij er een aparte ruimte voor gegraven. Bij gebrek aan regenwormen eet een mol ook torren, kevers, engerlingen, muizen en zelfs kikkers. Mollen kunnen maar een paar uur zonder eten, anders gaan ze dood. Per dag eet een mol twee maal zijn lichaamsgewicht. Eten, graven en rusten is zo'n beetje het dagelijkse patroon.

Het torpedo-achtige lichaam is geschapen om te graven. Via ingenieus gegraven gangenstelsels bereikt hij zijn nest, dat uit verschillende ruimten bestaat. Om te voorkomen dat-ie zand in z'n oogjes en oortjes krijgt, kan hij die afsluiten. De haartjes in zijn vacht staan als het ware rechtop, waardoor zand en grond geen houvast krijgen in z'n pels. Hij heeft er geen enkele moeite mee om in 't duister de weg te vinden, ondanks zijn piepkleine oogjes. Hoe mollen dat doen is niet bekend. Aangenomen wordt dat geur en hardheid van de grond een rol spelen, maar ook allerlei ondergrondse obstakels als waterlopen en zwerfkeien. Door de uitzonderlijke hoeveelheid tastzenuwen en -haren ontgaat hem geen enkele beweging. Zelfs de lichtste trilling merkt hij.

Krachtpatser
Het wonderlijke aan de fluweelzachte Talpa europea zijn de naar buiten staande 'handen' met heuse vingers. Die kan hij buigen, strekken, krommen en spreiden. Daarmee is hij in staat om supersnel ingewikkelde, ondergrondse gangenstelsels te graven op verschillende niveaus. Als je bij een verse molshoop staat, kan het goed zijn dat het beestje vijftig meter verder aan een volgende tunnel bezig is. Hij loopt net zo makkelijk vooruit als achteruit en haalt moeiteloos ruim acht kilometer per uur.
Als het moet gaan mollen te water, want ze kunnen goed zwemmen, maar normaal houden ze hun pels liever droog. Voor zo'n klein diertje is de mol beresterk. De krachtpatser tilt zelfs klinkers op van twintig maal zijn lichaamsgewicht. Mollen kunnen de oorzaak ervan zijn dat opritten en wegen verzakken, omdat er een hoofdgang onder loopt. Als het al lukt om de boosdoener te vangen en de schade hersteld is, wordt de hoofdgang in no time door een soortgenoot weer opengewroet.

Piekeren
„Dweilen met de kraan open", zegt Antonio Pot, uitvinder van de Podal mollenklem. „Het gedrag van mollen heb ik grondig bestudeerd en vastgelegd op videobanden. Jaren heb ik erover gedaan. Deels uit interesse, maar ook omdat de meeste mollenklemmen niet deugen. Ik piekerde me suf over de ideale klem. Na veel gepruts met tal van ontwerpen heb ik een paar jaar geleden de ideale klem ontworpen. Een klem die de mol in één klap doodt. Terdege beproefd in het veld."
In het veld tussen kersverse molshopen controleert Pot of de klemmen hun werk gedaan hebben. Bij de eerste de beste klem is het raak. Levenloos ligt een mol op z'n rug tussen het roestvrij staal. Het beestje wordt voer voor een overvliegende roofvogel. Verderop heeft Pot een leefval geplaatst. Zenuwachtig en opgewonden zoekt de gevangene de uitgang. Nadat Pot de val met een simpele beweging opent rent de gestresste mol pijlsnel de grond in. Geen haartje is hem gekrenkt.

Tunnel
„Zo hoort het ook. De leefval heb ik speciaal ontworpen voor milieubewuste mensen die weliswaar last van mollen hebben, maar voor wie hij mag blijven leven. Diervriendelijk. De geplaatste leefval moet je regelmatig controleren, want anders sterft het dier een afschuwelijke hongerdood. Ik waarschuw mensen altijd die hem in het bos of veld willen loslaten dat het beestje waarschijnlijk eerder thuis is dan zij", lacht Pot. „Gif raakt uit de mode. Met onze huidige kennis over bestrijdingsmiddelen zijn perfect werkende klemmen en vallen uitstekende alternatieven. Vergiftigde, langzaam kreperende mollen, muizen en ratten betekenen ook de dood van veel reigers, vossen, dassen en roofvogels. Dan zit het er dik in dat de ene plaag de andere uitlokt als we hun opruimers vergiftigen", legt de mollenkenner uit. „Dat neemt niet weg dat verzakte opritten knap hinderlijk zijn. Dat probleem heb ik ook bestudeerd. En opgelost. Met een speciaal ontworpen mollentunnel." Pot haalt een blauwe kunststof buis met gaatjes tevoorschijn. „Kijk, deze pijp moet deskundig onder de bestrating aangebracht worden. Bovendien is er een aantal voorwaarden waarmee bij plaatsing rekening gehouden moet worden. Mollen zijn namelijk bijzonder kiene beestjes. Ze lopen echt niet zomaar door een tunnel. Zodra ze op iets onbekends stuiten, graven ze er met een grote boog omheen."

Duel
„Mollen leven strikt solitair en hebben ieder hun eigen leefgebied. Buiten de paartijd moeten ze van soortgenoten niets hebben. Ze gaan elkaar uit de weg. Want een ontmoeting met een andere mol mondt uit in een duel op leven en dood. Dan gaat de mol echt uit z'n bol", weet de mollenvanger uit Dalfsen. „Daarom moet de diameter van de tunnel groot genoeg zijn, zodat twee mollen elkaar ruim kunnen passeren."
Vooral in het voorjaar, als mollenmannen op vrijersvoeten gaan, komen ze elkaar vaak ongewild tegen. Ze worden gelokt door de piepgeluidjes die de vrouwtjes uitzenden als ze een gezin willen stichten. De twee tot zeven babymollen worden al na een maand geboren in de speciale nestkamer die moeder mol gegraven heeft. Ze zoogt haar grut een week of vijf, waarna de pubers nog een tijdje in moeders gangenstelsel blijven om helemaal zelfstandig te worden. Daarna trekken ze eropuit om een eigen ondergronds bestaan op te bouwen. Dit is de meest kwetsbare periode voor de jonge mollen. In die tijd zie je in weilanden en bossen overal verse ritten en gangen. Veel onervaren dieren laten daarbij het leven in de maag van reigers en roofvogels. Dat spaart klemmen...

Antonio Pot uit Dalfsen geeft op verzoek voorlichting d.m.v videofilm, lezingen, documentatie en demonstraties in het veld, over het leven en vangen van mollen. Voor verenigingen, scholen, landbouwers en particulieren. Tel. 0529401597.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen