Schimmen in het duister

Knaagdieren kunnen de oogst nogal wat schade toebrengen. Begrijpelijk dat veel boeren en landbouwers in hun nopjes zijn met een uil op het erf. Een volwassen kerkuil verslindt per nacht met gemak een stuk of tien muizen. En als ze jongen te voeren hebben het dubbele. Dat tikt aan. Dankzij het werk van deze vrijwilligers blijft de schade binnen de perken.

Hapklare brokken
Het doen en laten van uilen is in de eerste plaats gericht op jagen om te overleven. Als de kans zich voordoet, maken ze ook korte metten met jonge haasjes, insecten, kikkers en mollen. Gemeenschappelijk kenmerk van alle uilen is dat ze eruitzien om te knuffelen. Maar dat is schone schijn. Alles aan hen is 'scherp', gehoor, zicht, snavels en klauwen. Loerend naar prooien kunnen ze de kop 270 graden draaien zonder hun lijf te verroeren. Ze zijn gespitst op het minste en geringste geritsel en de kleinste beweging. De ietwat slordige rafelrandjes van hun prachtige verenkleed zorgen ervoor dat ze onhoorbaar vliegen. Volkomen geruisloos en trefzeker slaan ze toe. Het slachtoffer is al gegrepen voor het er erg in heeft. Zit een dier eenmaal in de ijzeren greep van klauwen en snavel, dan is vluchten uitgesloten. Een muis gaat in zijn geheel over de tong, terwijl forsere dieren eerst in hapklare brokken gescheurd worden. Alles wat niet verteert -haren, nagels, botten en tanden- wordt later uitgebraakt als samengeklonterde ballen.

Nijpend probleem
Kerkuilen gebruiken hun braakballen vaak als nest voor de eieren. Velduilen stellen iets meer eisen aan de kraamkamer. Ze broeden in verlaten nesten van eksters en andere vogels. Ransuilen nestelen meestal in bomen maar wij zagen er een die met haar kroost op de grond in een kuiltje lag. Bos- en steenuilen zijn holenbroeders. Gebrek aan natuurlijke holten als huisvesting is een nijpend probleem. Gelukkig zijn uilen er gemakkelijk toe over te halen een alternatieve nestkast te betrekken. Ook in de nok van een schuur of zolder vestigen ze zich probleemloos. Mits de behuizing aan bepaalde veiligheidseisen voldoet en rust gegarandeerd is. Als u buiten woont, is de kans groot dat zich uilen in de buurt ophouden. Vanwege de overdaad aan voedsel zoeken ze steeds vaker de rand van de stad op. Als u deze dieren een warm hart toedraagt, is het te overwegen een uilenkast te plaatsen. Met een beetje handigheid timmert u zo'n onderkomen zelf in elkaar. Bij de Vogelbescherming in Zeist en bij plaatselijke vogelwerkgroepen kunt u hierover informatie krijgen. U moet er trouwens niet vreemd van opkijken als later blijkt dat een andere vogel of eekhoorn de kast gekraakt heeft.

Onder de knie
Nadat een uilenpaar het eens geworden is, broedt het vrouwtje de eieren uit. De eieren worden met tussenpozen van een of twee dagen gelegd. Vandaar dat in een nest de leeftijd van de kuikens verschilt. Het mannetje brengt de aanstaande moeder steeds verse prooien. Zodra het eerste uilskuiken geboren is, verhoogt vader de jachtdruk. Met de bengelende prooi in zijn bek strijkt hij neer op een tak vlak bij het nest en maakt hij zachte geluidjes. Voor moeder het sein om haar kroost even te verlaten om de prooi in ontvangst te nemen. Als de kuikens nog klein zijn, fileert ze het vlees in kleine stukjes voor ze hen ermee voert. In de loop van enkele weken maakt het dons plaats voor een heus verenpak en krijgen de gezichtjes de volwassen vorm en uitdrukking. Na vier tot zes weken beginnen de vlieglessen en verkent de nieuwe generatie het gebied in de buurt van het nest. Ook leren ze van hun ouders hoe ze prooien moeten vangen, wie hun vijanden zijn en verdedigingstechnieken. Als de jonge uilen dat allemaal onder de knie hebben, worden ze geacht een eigen stek te veroveren. Niet goedschiks, dan met harde hand. De ouders hebben hun taak volbracht.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen