Hans van Dam gaat als inseminator de boerderijen langs

Het boerenleven zit hem in het bloed. De nu 40-jange Hans van Dam groeide op in een boerengezin. Toen Hans veertien jaar was, hield zijn vader ermee op. Maar Hans was al snel op een ander boerenspul aan te treffen. „Het kunstmatig insemineren, kortweg KI genoemd, van koeien boeide me", zegt hij. „Dat beroep wilde ik ook wel." Hij ging naar de lagere en later de middelbare landbouwschool en volgde daarna een cursus inseminator. „Die cursus duurde een halfjaar. Je leert dan de theorie van het werk en de toepassing ervan in de praktijk. Wanneer je met je arm bij een koe naar binnen gaat, moet je weten wat je voelt en waar je moet zijn. Je oefent dat op beesten in het slachthuis. Vervolgens loop je een paar maanden mee met iemand die het vak kent. Je insemineert dan onder begeleiding."

Verzadigd
Hans van Dam werkt bij de Rundvee Organisatie (RO)mid-west, distrikt Zevenhuizen. Het hoofdkantoor is gevestigd in Lexmond. RO-mid-west, waarvan boeren lid kunnen zijn, doet niet alleen KI, maar ook melkcontrole en identificatie en registratie van dieren. 's Morgens gaat Hans van Dam om zeven uur van huis. Onderweg van Stolwijk naar Zevenhuizen gaat hij dan al ongeveer zeven boeren af om een koe kunstmatig te bevruchten. „Dat moet gebeuren de dag nadat zo'n beest tochtig is", aldus Hans. Vanaf Zevenhuizen krijgt hij dan nog eens 26 of 27 adressen op om hetzelfde ritueel te herhalen. Vanuit levensbeschouwelijk oogpunt heeft Hans geen problemen met KI, hoewel hij de levensovertuiging respecteert van iemand die KI principieel afwijst. „Ik veroordeel zo iemand beslist niet." Er zijn er ook die kiezen voor het eigen gemak. Wanneer in de winter de koeien op stal staan, is het makkelijker te insemineren. In de zomer, als de beesten toch in de wei lopen, laat men dan vaak de stier los." „In 65 procent van de gevallen lukt KI voor de eerste keer. In de rest van de gevallen komt het na drie of zes weken terug, zoals we dat noemen. Als het na negen of twaalf weken nog terugkomt, is er sprake van embryonale sterfte. Een andere oorzaak waardoor KI niet voor het eerst lukt, is dat de verhoogde melkproductie van een koe een bepaalde druk geeft op de vruchtbaarheid. Vroeger produceerde een koe 5000 liter melk per jaar, nu is dat al gauw 8000 tot 9000 liter."

Scannen
Hans van Dam toont zich zeer ingenomen met een nieuwe ontwikkeling: scannen op dracht. „Dertig dagen na inseminatie kun je door de koe van binnenuit te scannen zien of ze drachtig is. Dat is een nieuwe service van de Rundvee Organisatie. Scannen is begonnen in de regio Overijssel en wordt nu door andere regio's overgenomen. Medio 1999 zullen alle regio's zijn opgegaan in Holland Genetics."

Hou dit in de gaten
Het beroep van Hans is een van de vakken die je kunt gaan uitoefenen nadat je de beroepsopleiding voor Dierenverzorger hebt gevolgd. Deze opleidingen kunnen onder meer worden gevolgd op scholen in Barneveld en Maasland. Meer info kan worden verkregen bij de AOC-Raad (Agrarische opleidingscentra), postbus 458, 6710 BL in Ede, tel. 0318-640666. Bij deze instelling kun je trouwens ook terecht voor vragen omtrent het onvermijdelijke praktijkgedeelte. Hans zelf is het vak ingegaan na een specifieke cursus, maar hij had toen al een gerichte agrarische vakopleiding achter de rug. Bij de voortplantingstechniek kunstmatige inseminatie wordt het sperma van het mannelijk dier opgevangen en ingebracht in de schede van het vrouwtje. In diepgevroren toestand Is het sperma nagenoeg onbeperkt houdbaar, zodat toepassing niet afhankelijk is van tijd en plaats. De voornaamste redenen om KI toe te passen zijn: het voorkomen van besmetting, 'gebruiksgemak' en 'erfelijke vooruitgang'. Het is niet ondenkbaar dat je in dit vak ooit met een 'morele kwestie' wordt geconfronteerd. Technieken toegepast bij de genetisch gemanipuleerde stier Herman zijn immers nog steeds omstreden.

M.W. van de Loo, stafmedewerker RMU

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen