Bos, hei en historie in de Friese Wouden

Het gebied waarin we gaan rondtoéren heeft veel overeenkomst met het Drentse landschap, waarvan het dan ook een uitloper is. Onze trip beginnen we in Noordwolde, dat met nog 25 dorpen behoort tot de gemeente Weststellingwerf, die grenst aan Drenthe en Overijssel. Noordwolde is in de 17e eeuw ontstaan als een van de vele veenkolonies. Het is nu onder meer bekend door de rotanindustrie, die is voortgekomen uit het rietvlechtwerk dat als huisnijverheid vroeger veel werd gedaan. Hier staat dan ook het Rotancentrum (Manauplein 1). Het museum geeft een overzicht van de gereedschappen die werden gebruikt en de producten die werden gemaakt, zowel van riet alS-Van rotan. In hetzelfde gebouw kunnen we ook een bezoek brengen aan het bijenteeltmuseum. Vrijwel in het centrum staat de mooie korenmolen met zijn toepasselijke naam "Windlust". De molen dateert uit 1859 en is in 1961 vakkundig gerestaureerd. We gaan nu langs Boyl en zien daar onze eerste "Kerktoren der armen" op deze tocht, namelijk een klokkenstoel. Deze houten stellages werden vroeger bij de kerk op het kerkhof gebouwd, als een toren voor het budget van de gemeente te duur was. Ze komen het meest voor in deze omgeving en ook in de zuidwesthoek van Friesland. Esloo, ons volgende dorp, is gelegen aan de rand van een bosrijk gebied. Ook hier zien we weer een Idokkenstoel. Dichtbij de buurtschap Tronde ontspringt het riviertje de Linde, dat verderop wordt gekanaliseerd en uitmondt in de Kuinder of de Friese naam Tjonger. In deze omgeving is ook nog een paaltsjasker aanwezig. Dat is een kleine molen, gebouwd om water uit een drassig gebied te malen. Hij staat bij de Stobbepoel, in een prachtig natuurgebied.

Appelscha
Een plaats met een ruim aanbod voor de natuurliefhebber en enkele leuke attracties voor jong en oud is Appelscha. Op weg ernaartoe passeren we eerst OudAppelscha, waar we onze derde klokkenstoel zien. Hiervan is iets meer te vertellen. In 1781 is de toren, vermoedelijk wegens bouwvalligheid, afgebroken en heeft men voor de klok die erin hing een klokkenstoel gebouwd. Ook hier was een nieuwe toren te duur. In de loop der jaren is hij gerestaureerd en een aantal jaren terug werd hij geheel vernieuwd. De klok die in de stoel hangt heeft een randschrift, dat luidt: „In die Eer Godes ende doe goede Sancte Nicolas waern ie ghemaekt in den jaere MCCCCXXXV John. van Bomen". Hiermee behoort hij thuis in de rij van de oudste klokken die er in ons land zijn. Het gewicht is ongeveer 400 kg. In de boswachterij Appelscha ligt een groot stuifzandgebied, de "Kale Duinen". Het vroegere veendorp kan nu bogen op zo'n 4000 ha bos met heidevelden, mooie vennen en het al genoemde stuifzandgebied. Wandelaars en fietsers kunnen hier alle richtingen uit. Voor jongeren is het attractiepark Duinen Zathe aan de Boerestreek 13 een must. Het is geopend van eind maart tot eind oktober, van 9.30 tot 17.00 uur, in het hoogseizoen tot 18.00 uur. Het Miniatuurpark Appelscha ligt hiernaast. Op een terrein van 1,7 ha zijn de bekendste gebouwen uit Friesland, Groningen en Drente op schaal precies nagebouwd en in een zo natuurlijk mogelijke omgeving geplaatst. Vooral de ouderen zullen hiervan genieten, maar de treinen en auto's die er rondrijden, zijn weer grote aantrekkingspunten voor de jeugd. De openingstijden zijn gelijk aan die van het attractiepark terwijl er voor de toegang tot beide parken een combinatiekaart verkrijgbaar is.

Voor kinderen die graag naar een dierentuin willen, is aan de Wester Es 42 het mini-dierenpark "De Kameleon" aanwezig. In de zomermaanden is het dagelijks geopend van 10.0018.00 uur.

Oosterwolde
Oosterwolde is de hoofdplaats van de gemeente Ooststellingwerf Door de aanleg van de Opsterlandse Compagnonsvaart ontwikkelde de plaats zich van een onbelangrijke buurtschap tot een centrumplaats. In 1735 werd de Hervormde kerk gebouwd op de plaats van de vorige kerk. In het interieur staat onder meer een zandstenen doopvont uit de I4e eeuw, een herenbank uit de 17e en een orgel uit de 19e eeuw. Dat orgel, maar inzonderheid de kast ervan, schijnt vervaardigd te zijn door de plaatselijke timmerman, die echter onbekend wens te blijven. Toen de dominee in de dienst ter gelegenheid van de ingebruikname van het orgel toch zijn naam noemde, liep hij kwaad de kerk uit, laadde zijn bezittingen op een wagen en vertrok diezelfde dag met onbekende bestemming uit het dorp, aldus het verhaal. Opvallend is de windhond als windwijzer op het kerkdak. Naast de kerk staat een zogenoemde dubbele klokkenstoel (twee klokken naast elkaar onder één dak). Om zoveel mogelijk van het landschap te genieten, gaan we niet over de hoofdweg naar Oldeberkoop, ons volgende doel, maar nemen we de landelijke weg over Makkinga. Hier laat korenmolen "De Weijert" meestal op zaterdagmorgen zijn wieken gaan. Bij voldoende bezoekers wordt er een film over het maalproces en de restauratie van deze molen gedraaid. Maar waar in Nederland komt het nog voor dat er in een dorp geen verkeersborden aanwezig zijn? Vermoedelijk is Makkinga in dit geval uniek!

Oldeberkoop
De laatste plaats die we aandoen is Oldeberkoop. Het heeft een centrum dat overeenkomt met dat van veel Drentse brinkdorpen. Het dorp is al heel oud: in een stuk uit het jaar 1228 wordt al gesproken van Brokope. Het ligt tussen de Kuinder en de Linde. Toen deze riviertjes nog niet gekanaliseerd waren, lag Oldeberkoop soms als een eiland omringd in het water. In het verleden stond hier ook een molen, maar die is in de vorige eeuw afgebroken. Alleen het oude molenaarshuis uit 1759 staat er nog zeer pittoresk aan de Molenhoek nr. 13. Nog een monument uit het verleden is de Bekhofschans, waar in 1672 bloedig werd gevochten tegen de Franse, Keulse en Münsterse troepen. Een aantal jaren terug heeft men een kanon uit die tijd gevonden en die staat nu als een trouwe wachter op een affuit aan de rand van het dorp. Een houten duiventil uit de 17e eeuw staat in het centrum, terwijl er bij de kerk een moderne versie van de "koe der armen" staat: een standbeeld van een geit. Zoals veel voorkomt in Friesland heeft het romaans-gotische kerkgebouw ook hier een toren met een zadeldak. Van Oldeberkoop gaan we weer naar Noordwolde, het begin- en eindpunt van onze rondrit.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen