De kracht van een privé-kliniek

De ontvangstruimte van Klein Rosendael doet meer denken aan de lounge van een Bilderberghotel dan aan de wachtkamer van een ziekenhuis. Modieuze oranje zitjes op een houten onderstel, rond een brandende haard, doorkruisen elke associatie met een modern hospitaal. Liefhebbers van lezen kunnen zich terugtrekken in de bibliotheek, waar lambrizeringen de waardigheid van het pand accenturen. In het lectuurrek op de met leer ingelegde tafel domineren de bladen voor vermogend Nederland: Management Scope, Beleggers Belangen en Quote Personal Finance (het lekkerste blad over geld).
Wim Verheul heeft er geen belangstelling voor. Met zijn hoogbejaarde vader heeft hij plaatsgenomen naast de haard. De particuliere kliniek is voor hem bekend terrein. „Ik ben hier zelf nog niet zo lang terug geholpen. Dat is me zo goed bevallen dat ik mn vader geadviseerd heb ook naar Klein Rosendael te gaan. Angela Willems uit Arnhem volgde het voorbeeld van haar dochter. „Die heeft zich hier laten opereren vanwege de korte wachtlijst. In een gewoon ziekenhuis moet je vier, vijf maanden geduld hebben. Daar hebben wij geen zin in.

Persoonlijker
In de koffiekamer naast de operatieafdeling drinkt het operatiepersoneel een laatste kop koffie. Ageeth de Jong ontfermt zich in de voorbereidingskamer over de eerste patiënt van orthopedisch chirurg dr. George Homminga. Aan de hand van een door hemzelf ingevulde medische beoordelingslijst checkt de anaesthesie-assistente of er bijzonderheden zijn, wat zelden het geval is. „We krijgen hier uitsluitend mensen met een goede conditie.
Na een loopbaan van 25 jaar in reguliere ziekenhuizen, koos de anaesthesieverpleegkundige voor een parttime betrekking in Klein Rosendael. „Je moet hier niet meteen na je opleiding beginnen, maar voor mij is dit ideaal. Het grote voordeel van een privé kliniek is, dat je geen diensten hoeft te draaien. En de hele sfeer is persoonlijker, meer gericht op de patiënt.

Hernia
Iets voor negenen arriveert Homminga in de operatiekamer, waar de patiënt op de operatietafel is gepositioneerd. Een MRI-foto aan de lichtkast tegen de wand toont zijn hernia, een verharde uitstulping uit de tussenwervelschijf. Nadat de specialist met een operatiemesje op de bewuste plek een snee van nog geen twee centimeter heeft gemaakt, voert hij met behulp van röntgendoorlichting een metalen pen naar de wervelboog. Vervolgens duwt hij er een dun buisje overheen, waarna hij de pen verwijdert. Een handeling die hij herhaalt met steeds bredere schachten, tot een pijpje met een doorsnee van zestien millimeter, een zogenaamde tube, uit de rug omhoog steekt. Hij wordt gefixeerd met een flexibele metalen arm. In de tube past een scoop met ingebouwde mini-camera, die precies genoeg ruimte overlaat voor een langwerpige tang met aan de onderzijde een knabbelbek.
Terwijl een beeldscherm het weefsel voor de scoop sterk vergroot weergeeft, knabbelt de orthopeed, kijkend naar het scherm, met zijn tang langs de rand van de wervelboog richting de hernia. De assistente overhandigt hem zo nodig een nieuw instrument, waarna ze de stukjes weefsel uit de gebruikte tang verwijdert. Na een half uur opereren op de millimeter komt de hernia in beeld, op het scherm een duivenei, in werkelijkheid geen halve centimeter groot. Nadat hij de zenuw, zichtbaar als een witte streng, uiterst behoedzaam opzij heeft geduwd, voert Homminga de knabbeltang naar de uitstulping. Met elke hap verdwijnt een deel van de hernia, totdat er niets van over is. De rest van de operatie is kinderspel. De tube is in luttele seconden verwijderd. Wat resteert is een sneetje van anderhalve centimeter, dat wordt gedicht met enkele hechtingen en een pleister.

Minder sores
In de belendende operatiekamer plaatst plastisch chirurg Leo Peter van der Weij de laatste hechtingen na een Dupuytren-operatie bij Hein Demont. De verlittekende bindweefselplaat die uit de handpalm van zijn rechterhand is verwijderd, ligt in stukjes op het operatietafeltje.
Anaesthesioloog Theo Schulpen loopt tussen beide operatiekamers op en neer. Bij de start van de privé-kliniek, zes jaar geleden, besloot hij met vijf collegas uit het ziekenhuis Velp en het streekziekenhuis Zevenaar het initiatief te steunen. Met Velp sloot Klein Rosendael een officieel samenwerkingsverband. Bij complicaties worden patiënten in het reguliere hospitaal opgenomen, het operatie-instrumentarium van de particuliere kliniek wordt er gesteriliseerd.
Hoewel in Klein Rosendael relatief vaak tijdrovende vormen van locale verdoving worden toegepast, ervaart Schulpen zijn diensten er als minder zwaar dan in Velp en Zevenaar. „Je hebt hier minder sores aan je hoofd. Ziekenhuis Velp zit in een fusieproces. Dat betekent veel vergaderen en papieren rompslomp. De mensen van de administratie zijn daarvoor aangenomen, maar wij moeten het erbij doen. Verder heb je er je werk aan pijnpatiënten en de intensive care. Hier kun je alle aandacht geven aan de operatiepatiënten. Aan de andere kant zou ik geen zes weken achter elkaar in Klein Rosendael willen zitten. Wat hectiek is op zn tijd ook aardig.

Bureacratie
Anaesthesie-assistent Frans Hinskens (53) is dat stadium voorbij. „Als je jong bent vind je het prachtig wanneer je s nachts voor een keizersnee uit je bed wordt gebeld, maar voor mij hoeft dat niet meer. Hier wordt goed en efficiënt gewerkt, de meeste chirurgen opereren continue door, maar aan het eind van de middag is het echt gebeurd. Op mijn leeftijd is dat ideaal.
George Homminga ontvluchtte vooral de bureaucratie. Vijf jaar werkte de orthopeed als staflid in het universitaire Radboudziekenhuis in Nijmegen, waar hij in 1990 promoveerde op een dissertatie over kraakbeentransplantaties. Een jaar later ontving hij van de Nederlandse Orthopedische Vereniging de Mathijsenprijs 91, voor zijn baanbrekend onderzoek op het gebied van de kraakbeenpathologie. De onderscheiding hangt nu ingelijst in zn spreekkamer in Klein Rosendael, waar hij zes jaar geleden voor zichzelf begon.
„Zeker in een academisch ziekenhuis heb je weinig mogelijkheden om je eigen beleid uit te stippelen, motiveert de specialist. „Alles wordt van bovenaf opgelegd. Dat spreekt mij niet zo aan. Van vergaderen ben ik al helemaal geen liefhebber. Na mn basisopleiding heb ik drie jaar in een missieziekenhuis van Memisa in Afrika gewerkt. Dat past meer bij mij. Gewoon je vak uitoefenen. Dat kan ik hier ook weer.

Discectomie
Omdat privé-klinieken enkel operaties mogen verrichten die geen meerdaagse opname vereisen, houdt de orthopeed zich voornamelijk bezig met problemen aan knie en schouder. Zijn bekendheid dankt hij vooral aan de endoscopische herniaoperatie, die in Nederland vrijwel uitsluitend in Klein Rosendael wordt uitgevoerd. „De keuze voor een privé-kliniek bepaalt tegelijk je specialisatie. Ik moest me gaan toeleggen op minimaal mutilerende technieken (zo klein mogelijke verwonding -HdV). Verwijder je een hernia op de klassieke manier, dan ligt de patiënt minstens vijf dagen in het ziekenhuis. Zodra ik in de medische literatuur over de endoscopische discectomie las, dacht ik: Dit is wat ik zoek.
Bij collegas in Zwitserland en België maakt Homminga zich de techniek eigen en ging die vervolgens in Rozendaal toepassen. De achterliggende twee jaar hielp hij zon tweehonderd rugpatiënten in een dag van hun hernia af. Vanwege het groeiende werkaanbod trok hij vorig jaar een vrouwelijke collega aan. „Dokter Bouwmeester heeft dezelfde instelling als ik: op een prettige manier je vak uitoefenen, in een goed contact met de patiënt. Daar komt bij dat ze haar werk op een evenwichtige wijze wil combineren met de zorg voor haar gezin. In een gewoon ziekenhuis levert dat vrijwel altijd problemen met collegas en besturen op.

Argwanend
Belangrijkste reden om voor Klein Rosendael te kiezen, is voor veel patiënten de korte wachttijd. Voor ingenieur Aad van den Berg kwam daar de korte revalidatieperiode bij. De ondernemer uit Montfoort, eigenaar van een eenmansbedrijf, voelde er weinig voor om eerst maanden op een herniaoperatie te moeten wachten om vervolgens maanden kwijt te zijn aan het herstel van de gevolgen.
Een buurman attendeerde hem op de particuliere kliniek in Rozendaal. „Ik heb contact opgenomen en gevraagd naar de voor- en nadelen van de operatie. In het begin was ik nogal argwanend. Ze wisten enkel voordelen op te noemen. Een dag na de operatie weer naar huis? Dan denk je als leek: Waarom doen ze het dan in gewone ziekenhuizen niet op die manier?
Zijn huisarts raadde de alternatieve ingreep af. Een neurochirurg van het Hofpoortziekenhuis in Woerden oordeelde milder, maar was van mening dat lang niet elke hernia via een kijkoperatie valt te verwijderen. Van den Berg had al besloten zich klassiek te laten opereren, toen hij werd teruggebeld door Klein Rosendael. Een gesprek met de collega van Homminga veranderde zijn voornemen. „Het klonk allemaal zo aannemelijk, dat ik de knoop heb doorgehakt.

Prioriteiten
Maandag 30 oktober ging de ondernemer onder het mes. De volgende dag stapte hij uit bed, kleedde zich zonder hulp van derden aan en reisde naar Montfoort terug. „s Middags heb ik alweer een halve kilometer door de buurt gelopen. Een buurman die op de traditionele manier is geopereerd, kon zn ogen niet geloven.
Op een enthousiaste fax naar de huisarts en de neurochirurg kwam geen enkele reactie terug. Een dip, die overigens door Homminga was voorspeld, deed het optimisme van de ondernemer wat slinken. Van lange duur was de terugslag niet. „Half december, zes weken na de operatie, waren alle problemen voorbij. De pijn in mn been is verdwenen, een zware gereedschaptas til ik weer als vroeger.
Gezien de voordelen van het endoscopisch verwijderen van een hernia blijft het curieus dat dit in Nederland vrijwel nergens elders gebeurt. „Je moet niet alleen een specialist hebben die het ziet zitten en zich in het buitenland wil bekwamen, maar ook een ziekenhuisdirectie die er geld voor beschikbaar stelt, luidt de verklaring van Homminga. „Ik weet uit ervaring hoe het werkt. Als arts dien je een voorstel in, in de hoop dat het budget voor volgend jaar ruimte biedt. Worden de prioriteiten anders gelegd, dan ben je twee jaar verder. De directeur van deze kliniek zat aanvankelijk ook tegen de investering aan te hikken, maar in goed overleg zijn we er uit gekomen. Op mijn voorstel heeft hij het benodigde instrumentarium het eerste jaar geleasd.

Aanloopverliezen
De algemene leiding van de kliniek is in handen van W.Th.A.H. (Wim) Bouman, tevens mede-eigenaar van het medisch centrum. Vanuit een groothandel in houtprodukten voor de doe-het-zelfsector stapte hij de medische wereld in. Uit financiële overwegingen. „Ik meende met zon kliniek een goed rendement te kunnen behalen.
De particuliere kliniek werd ondergebracht in een fraaie villa in Rozendaal, eens eigendom van de familie Van Pallandt. Na een ingrijpende renovatie ging het bedrijf van start, maar het verwachte rendement bleef uit. In 97 zag Bouman zich genoopt de leiding van de toenmalige directeur over te nemen, om een commercieel debâcle af te wenden. „Wel heb ik bewust nog enig contact met mn oude bedrijf, om voeling te houden met de normále wereld.
Het abnormale van de medische sector ligt volgens de zakenman in de wirwar van overheidsregulering en wetgeving. „Als ik iets inkoop voor twee gulden, verkoop in het graag voor een rijksdaalder. Door de overheid word ik nu tot het omgekeerde gedwongen. Het gevolg is dat we aanloopverliezen van vele miljoenen hebben gehad. Na zes jaar heb ik nog geen dubbeltje rendement op het geïnvesteerde vermogen gezien. Dat is nooit de bedoeling geweest. Soms heb ik het gevoel dat ik tegen de bierkaai vecht, maar we houden vol. Een keer moet het gezond verstand zegevieren. De overheid draagt financieel nog geen vijftien procent aan de gezondheidszorg bij, maar heeft honderd procent zeggenschap. Als zakenman zeg ik: dat is volstrekt idioot.

Cosmetische chirurgie
De verdiensten van de particuliere kliniek komen voort uit het zogenaamde derde compartiment: ingrepen die de patiënt zelf moet betalen. Belangrijkste onderdeel daarvan is de esthetische plastische chirurgie, variërend van neuscorrectie tot borstversteviging.
Voor de orthopedie, onderdeel van de verzekerde zorg, moet de particuliere kliniek zich aan de vastgestelde tarieven houden. „Die zijn niet kostendekkend, verzekert Bouman. „Ziekenhuizen compenseren dat door de bijkomende inkomsten. Liggeld, bijdragen in de financiering, in de afschrijving, in de overhead-kosten, in de protheses, noem het hele abc maar op. Wij moeten alles van het CTG-tarief doen. Om uit de geldzorgen te komen, zijn we gedwongen cosmetische ingrepen aan borsten, billen en buiken uit te voeren. Terwijl we volgens mij een nuttige bijdrage aan de wachttijdproblematiek leveren. Een aantal orthopeden uit de omgeving komt patiënten hier opereren, omdat de wachttijd in het ziekenhuis waar ze werken naar hun zin te lang is.
De zakenman zag zich verplicht de verzekerde zorg onder te brengen in een stichting. De opbrengsten van de niet-verzekerde zorg vloeien in een BV. „We moeten een dubbele administratie bijhouden, met veel geschuif en gedoe. Inmiddels bespeurt de gefrustreerde ondernemer enig licht in de tunnel. Niet alleen werkgevers, maar ook de overheid krijgt oog voor de betekenis van particuliere klinieken. Onder verzekeraars groeit de bereidheid om de 9300 gulden die Klein Rosendael voor de endoscopische herniaoperatie vraagt, te vergoeden. Met uitzondering van de 650 gulden overnachtingskosten in het hotel op de eerste verdieping van de villa. Verzuimverzekeraars tonen zich nog gulhartiger. De omslag verbaast Bouman niet. „De traditionele ingreep kost 4500 gulden, maar dan hebben we het niet over de overige kosten. Minimaal zes dagen liggen á 1500 gulden per dag, fysiotherapie, je komt veel later aan het werk.
Sollicitanten
In tegenstelling tot de reguliere ziekenhuizen heeft Klein Rosendael van personeelstekort geen last. „We krijgen de ene sollicitant na de andere, meldt Bouman met enig leedvermaak. Lian te Witt, twintig uur per week werkzaam op de uitslaapkamer, koos voor de privé-kliniek vanwege de kleinschaligheid. En het feit dat Klein Rosendael op loopafstand van haar woning ligt. „Deze baan is heel goed te combineren met mn gezin. Minder gestrest, minder druk. En het contact met de collegas is door de beperkte omvang van het team heel persoonlijk. Zit je met ziekte van de kinderen, dan kun je altijd een collega bellen. In een ziekenhuis werk je volgens strakke roosters.
Hein Demont heeft de ogen alweer opgeslagen. Een vreemde omgeving is het voor hem niet. „Het is de vijfde keer dat ze deze operatie bij me hebben gedaan. De eerste twee keer ben ik in het Rijnstate-ziekenhuis in Arnhem geholpen, maar u kent de wachtlijsten. Mn huisarts adviseerde me het hier te proberen. Binnen twee weken was ik aan de beurt. De keer erop binnen twee dagen. Dat is het verschil. Mn verzekering had er ook geen moeite mee. Dan is de keus vlug gemaakt. Het bevalt me hier uitstekend.
Telefonisch
Voor dr. Homminga is een belangrijk pluspunt van de privé-kliniek dat hij zelf kan bepalen hoe veel tijd hij aan een patiënt besteed. „Voor een eerste gesprek met een patiënt trek ik twintig minuten uit. In het Radboud had ik daar twaalf minuten voor. Je moest je aanpassen aan de rest. Als je in een maatschap werkt, speelt dat nog sterker.
Ook in de nazorg stelt de orthopeed het belang van de patiënt centraal. „Soms vindt die het bezwaarlijk om voor een controlebezoek helemaal vanuit Groningen of Alkmaar naar Rozendaal te rijden. Meestal is dat ook niet nodig en is een telefonisch contact voldoende. Elke patiënt krijgt na vertrek het mobiele telefoonnummer van de arts die hem geopereerd heeft. Dat geeft mensen een veilig gevoel. De praktijk heeft geleerd dat er nooit misbruik van gemaakt wordt.
De extra tijd die hij in de begeleiding van patiënten steekt, wint de specialist dubbel en dwars terug door de minimale bureaucratie. „Collegas in gewone ziekenhuizen zitten avond aan avond te vergaderen. Dat heb ik altijd kolder gevonden. Je bent opgeleid als specialist, houd je daarmee bezig en laat het vergaderen over aan managers en boekhouders. Negen van de tien keer ging ik na zon vergaderavond weg met het gevoel dat niemand iets had gemist als ik afwezig was geweest.

Tevreden
In het orthopedische wereldje werd Homminga door zijn stap een paria. „Alle collegas zitten met wachtlijsten, maar als iemand er voor kiest zich hier te laten opereren, raken ze geïrriteerd. Ik kreeg een sporter uit Alkmaar, met een kapotte kruisband. Daar moest hij een jaar wachten, ik kon hem met twee weken helpen. Daar heeft hij voor gekozen. Toen hij het aan zn chirurg vertelde, werd die kwaad. Omgekeerd probeer ik de verhouding met collegas zo goed mogelijk te houden. Er is voldoende werk voor iedereen.
In het koppelen van privé-klinieken aan reguliere ziekenhuizen, een idee van minister Borst, ziet zowel Homminga als Bouman weinig heil. „Wanneer ziekenhuisbestuurders zich met onze organisatie gaan bemoeien, moet er weer veel vergaderd gaan worden, vreest Homminga. „Als particulieren tegen een concurrerend tarief goede zorg kunnen leveren, waarom zou je dat dan blokkeren? Onze klanten zijn bijzonder tevreden. Daar gaat het volgens mij om.

Adres: Rosendaalselaan 30, 6891 DG Rozendaal, tel. 026 - 36 20 680

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen