Oude legertransportmiddelen in het George Marshall Museum

J. de Groot (78), de oprichter en eigenaar van het museum, was vroeger directeur van het omvangrijke constructiebedrijf Grootint. De nog vitaal ogende zakenman vertelt in de bibliotheek van het museum over zijn hobby, die langzamerhand op eenzelfde manier uit de hand lijkt te lopen als zijn van oorsprong bescheiden onderneming.
„Het ontstaan van dit museum heeft alles te maken met het ontstaan van mijn bedrijf in 1948. Een jaar na de start kocht ik een auto met een hefboom erop, die we vervolgens hebben omgebouwd. Daardoor konden we er hoogten van twaalf tot veertien meter mee bereiken; dat was toen uniek in Nederland en het bood ons grote voordelen. Die kraan hebben we de jaren erna verder ontwikkeld, waardoor het bedrijf in snel tempo groeide.
Kort voor ik in 1988 met pensioen ging, heb ik mijn schoonzoon gevraagd om naar zon kraan op zoek te gaan. Hij heeft er één gevonden en nadat ik afscheid had genomen als directeur, ben ik hem gaan opknappen. Verder bracht ik ook een aantal voertuigen van net na de oorlog weer in goede staat.
Op een gegeven moment besloot ik de collectie ook voor het publiek open te stellen en van deze verzameling een museum te maken. Het bestuur zei tegen me: Dat wordt dan zeker het Jaap de Groot-museum, maar dat wilde ik niet. Ik heb het vernoemd naar George Marshall omdat die zeer belangrijk is geweest voor de bevrijding en wederopbouw van Nederland en heel West-Europa.

Marshall Foundation
Marshall was tijdens de Tweede Wereldoorlog Chef Staf van het Amerikaanse leger. Na de oorlog lanceerde hij zijn bekende plan, dat Europa er economisch weer bovenop hielp. Zijn verdiensten leverden hem in 1953 de Nobelprijs voor de vrede op.
Voordat De Groot het museum naar Marshall vernoemde, vroeg hij eerst toestemming in Amerika. „In de staat Virginia bestaat de George C. Marshall Foundation. Hier is sinds 1964 een museum (annex archief en bibliotheek) gevestigd dat de herinnering aan Marshall levend houdt. De stichting vond het geen enkel bezwaar dat wij het museum deze naam wilden geven en heeft onze activiteiten sindsdien met belangstelling gevolgd.
Vier jaar geleden werd de openingsplechtigheid uitgevoerd door de toenmalige bevelhebber van de Nato. Op dit moment heeft het museum vier monteurs en één secretaresse fulltime in dienst.

Transportmuseum
De museumvoertuigen zien er aan de buitenkant piekfijn uit, maar ook van binnen is alles helemaal in orde. De Groot: „Al het materieel dat hier binnenkomt, wordt tot het laatste boutje gedemonteerd. Kapotte onderdelen worden weggegooid en vervangen, want wat hier staat moet 100 procent goed zijn. Ieder voertuig in dit museum is rijklaar. Wij zeggen altijd: Als je er een accu en een jerrycan met brandstof bij plaatst, dan moet het binnen een kwartier kunnen lopen. Toen het museum de afgelopen winter een paar maanden dicht was, hebben we op die manier verschillende voertuigen verplaatst.
Het Marshallmuseum koopt zijn spullen bij Defensie; verder worden er regelmatig spullen aangeboden vanuit Amerika. De museumdirecteur schat de waarde van zijn collectie op zon 10 tot 20 miljoen gulden. Het grootste deel ervan heeft hij zelf gefinancierd.
Hoewel de Tweede Wereldoorlog in het Marshallmuseum een grote rol speelt, benadrukt De Groot dat het geen oorlogsmuseum is. „Wij zijn een transportmuseum. Alles staat op wielen. Wij laten alle voertuigen zien die gebruikt zijn om Europa te bevrijden. Het museum geeft een duidelijk beeld van de transportcapaciteit van het Amerikaanse leger.

Red-Ball-systeem
Het museum wordt gevormd door vier voormalige fabriekshallen, die vol staan met zon 130 voertuigen. Motoren, tanks, tractoren, amfibievoertuigen, kranen, alles staat ordelijk langs de wanden opgesteld. De informatiedesks voor de voertuigen geven wat technische informatie; wie meer wil weten kan bij de receptie terecht voor een catalogus. Op de achtergrond klinken Engelstalige soldatenliedjes; qua inhoud niet altijd gepast, maar in deze omgeving wel toepasselijk.
Vooral de George C. Marshall Memorial Hall is bijzonder mooi ingericht. Aan de muur hangt een groot portret van de generaal zelf. Een loopbrug voert langs allerhande soorten jeeps. Zij brengen het gigantische Red-Ball-systeem in beeld dat de geallieerden gebruikten om hun troepen van goederen te voorzien. Op een houten schot dat dwars door de hal loopt, is een aantal voorgevels geschilderd, die een sfeervolle bijdrage leveren aan het geheel. In een van de hoeken van deze hal bevindt zich een veldkeuken. Daar krijgt een als soldaat aangeklede pop voedsel toegereikt van zijn collega. Over zijn schouders hangt een geweer. Dat is overigens onklaar gemaakt, evenals de andere wapens en granaten uit de collectie.
Centraal in de derde hal staat een pontonbrug met een enorme kraanwagen. Twee plaatsen ernaast bevindt zich een amfibievoertuig van minstens 10 meter lang, 3 meter hoog en met enorme rupsbanden. Volgens het informatiebordje haalt het een vaarsnelheid van 12 kilometer per uur. De klep staat open en een zware truck is er half uitgereden. Om het gevaarte van boven te bekijken, kan de bezoeker een trap op. Daar bevindt zich een knop; als die wordt ingedrukt, klinken de geluiden die gepaard gaan met het lossen van het gevaarte: zwaar motorgeronk en getoeter.

Speelzaal
Bezoekers die zijn uitgekeken op de museumcollectie kunnen terecht in de filmzaal. Daar zijn verschillende videos te zien. Op dit moment draait er een documentaire die een indrukwekkend verslag geeft van de invasie in Normandië. Aan de hand van authentiek filmmateriaal wordt de loop van de geschiedenis nauwkeurig gevolgd. Zowel geallieerde als Duitse soldaten komen aan het woord, waaruit duidelijk blijkt dat aan beide fronten zwaar werd geleden. Sommige beelden tonen dood en verderf onverbloemd, en zijn daarom wellicht minder geschikt voor de jongere jeugd.
De filmzaal dient tevens als restaurant. Aan de wanden hangt een fotocollage van het leven van generaal Marshall. In de museumhallen zelf hangen toepasselijke fotos van de bevrijding en ouderwetse posters die jongelui oproepen zich aan te melden als militair.
Kinderen komen vooral aan hun trekken in de speciaal voor hen ingerichte speelzaal. Volgens de borden aan de muren mogen ze deze spullen gerust aanraken. Een krat in de hoek bevat uniformen, helmen en speelgoedwapens. Uitgedost als soldaat kunnen ze naar hartelust klauteren op en in vrachtwagens, jeeps, pontons en zelfs op een kleine tank. „Op woensdagmiddag is het hier een kabaal van jewelste, zegt De Groot. „De ouders vinden het prima, want die kunnen ondertussen rustig rondkijken.
Aan welk voertuig uit zijn collectie is de museumdirecteur het meest gehecht? „Ze zijn allemaal mooi, vindt hij, „maar het meest ben ik gehecht aan die eerste kraan. Terugkijkend kun je zien dat de groei van mijn bedrijf daarmee is begonnen. Mijn hele geschiedenis is ermee verweven.

Informatie
Het George Marshall Museum, Noordweg 15a, 3336 LH Zwijndrecht is van woensdag tot zaterdag open van 10.00 uur tot 16.00 uur. Het museum is van 1 december tot 15 februari gesloten.
Volwassenen betalen ƒ 7,50, kinderen ƒ 5,-. Museumjaarkaart, CJP-pas en 65-pluskaart zijn niet geldig. Groepsbezoeken op afspraak. Voor nadere informatie, tel. 078-6205880.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen