Biologisch zaad voor bloemen- en groentetuin

In het oude veenkoloniale landschap van Kielwindeweer staat de boerderij die Chris en Harry in 1974 betrokken. De grote, erachter liggende tuin ziet eruit om door een ringetje te halen. Rij na rij staan er bedden vol kleurige bloemen en bloeiende groenten. Een geurig veld voor vlinders, hommels en bijen. De tuin oogt als een bont openluchtboeket waarin bosliefjes, lavendel en pronkers worden gekweekt om het zaad.
Toen Harry en Chris destijds in Wageningen studeerden, legden ze al de kiem voor De Bolster. In hun volkstuin wilden zij tuinieren met biologisch zaad. „Vergif op planten spuiten was voor ons uit den boze. Daar krijg je allerlei ziekten van. Tijdens onze studie werden namelijk de gevolgen duidelijk van het beruchte DDT-vergif, dat in die tijd speelde. Helaas was biologisch zaad in ons land niet te krijgen, legt Harry uit. „We moesten ervoor naar Zwitserland. Gaandeweg bleek dat biologisch zaad alléén geen garantie gaf om ziekten en verminderde opbrengst te voorkomen. Succesvol verbouwen zit m grotendeels in de optimale gezondheid van de grond. Dit betekent absoluut geen gebruik van kunstmest, noch van chemische bestrijdingsmiddelen. De planten moeten de nodige bouwstoffen uit de bodem halen. We betrekken stalmest van een biologisch veebedrijf. Voorts verrijken we onze compost met bentoniet en kalk. Zo zijn we destijds begonnen en zo doen we het nog. Met zeer gemotiveerde medewerkers.
Wil je biologische landbouw voeren, dan moeten alle omstandigheden gunstig zijn. Ook bij ons. We zitten hier op niet vruchtbare, afgegraven veengrond. Het gevolg is een beperking in het assortiment. Van planten die wij niet kunnen kweken, kopen we zaad bij andere biologische bedrijven, om toch te kunnen leveren.

Bloemenmengsels
In de tuin is er volop werk aan de winkel. Diverse bladgroenten zijn doorgeschoten en dragen prachtige bloemen. Een meisje oogst zaad van schorseneren. Zorgvuldig plukt ze zaadje voor zaadje van de pluizige bollen, die glinsteren in de zon. De groenten zouden in de siertuin beslist een aanwinst kunnen zijn. Het is heerlijk om te lopen langs bloembedden met hoog opgaande heemst, mottenkruid en riddersporen. Tonkinstokken en touw zorgen ervoor dat de wind geen vat op ze krijgt. Schilderachtig zijn de kleurvlakken gevormd door juffertje in t groen en lieflijke hemelroosjes en goudsbloemen.
„Alleen de mooiste en sterkste planten komen in aanmerking voor het eigen zaaizaad, zegt Chris, die destijds plantenveredeling studeerde. „Wat bloemen betreft, kiezen we voor soorten die we zelf mooi vinden. Zowel van de één-, twee- en meerjarigen als van bloemen die andere planten in sier- en moestuin kunnen ondersteunen. Bijvoorbeeld goudsbloemen en afrikaantjes, wijst ze.
„Van wilde bloemen zaaien we diverse soorten. Vooral die waar vlinders en bijen wat aan hebben. De laatste jaren zijn bloemenmengsels heel gewild. We maken diverse mengsels. Van laag tot hoog. Vorig jaar bevatten de zakjes o.a. reseda, korenbloemen, klaprozen, margrieten, koekoeksbloemen en slangenkruid. Ze ogen heel landelijk. Een tuin die nog maar pas beplant is, krijgt met éénjarigen veel meer volume, tipt Chris.
„Overigens kun je ook groenbemesters zaaien. Goed voor de bodem en de bloemen tonen heel leuk. Wil je bij een net opgeleverde tuin eerst de bodem verbeteren, zaai dan eens Phacelia (bijenvoer). Een snelle groeier met mooie lavendelkleurige bloemen. Aan het einde van de herfst werk je de plantresten onder. Dan kun je in het voorjaar aan de slag.

Oogsten
In de oogsttijd wordt veelal twee keer per dag geoogst. „Een aantal gewassen moet je zowat per stuk oogsten, zoals oranje havikskruid. Zaak is er op tijd bij te zijn, anders bestaat de kans dat de zaden weg waaien, lacht Harry. „Gelukkig zijn niet alle bloemen en groenten tegelijk rijp. Maar een goede kwaliteit en een flinke opbrengst bereik je alleen door constant alert te zijn. Met name wildachtige bloemen als kamille laten hun zaad snel vallen. Ertegenover staat dat we Monardas in één keer kunnen oogsten. Je moet er bij zijn voordat schimmels en vocht toeslaan. Alle zaden laten we narijpen. Hiervoor gebruiken we de kas.
Het drogen van zaden gebeurt op verschillende manieren: op doek, op gaas, in bakjes, ondersteboven of staande, afhankelijk van het soort gewas. Daarna schonen we het zaad. Dat wil zeggen dat alle ongerechtigheden verwijderd worden. Dat kan door erop te slaan, door de wind, door zeven en wannen. Tip voor de lezers die zelf zaad winnen: Zaden moeten in rust zijn. Wisselende temperaturen, vocht en uitdroging zorgen voor onrust in het zaad.
Chris controleert de kiemkracht van diverse zaden in een speciaal ingerichte ruimte. Onder invloed van licht, warmte en vocht is het kiemproces op gang gekomen. Interessant is te zien hoe piepkleine zaadjes bezig zijn om uit te groeien en straks pimpernel of bloemkool worden. „De kiemkracht van de zaden wordt niet alleen door ons gecontroleerd, maar ook door de Nederlandse Algemene Keuringsdienst Tuinbouw, waar wij bij aangesloten zijn, zegt Chris. „Deze bekijkt tevens de rasechtheid en raszuiverheid.

Tuinzadengids
Terdegelezers kunnen gratis de De Bolster Tuinzadengids 2002 aanvragen. Informatie: De Bolster, P. Venemakade 61, 9605 PL Kielwindeweer, tel. 0598 - 49 15 34, www.bolster.nl, e-mail: bdzaden@bolster.nl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen