Zakenvrouw op een Heerlijkheid

Verstild ligt Mariënwaerdt in de kom van het riviertje de Linge bij Beesd. Ruim negenhonderd hectare natuur- en landbouwgebied, in een harmonieuze afwisseling van houtpercelen, akkers, boomgaarden en weilanden. Doorsneden door smalle dijkjes en sfeervolle lanen. Twee wandelaars genieten zwijgend van het lichtspel tussen de najaarszon en de herfsttooi van de oude hoogstam-appelbomen aan de Appeldijk. Een eenzame duif stijgt verschrikt op uit het kreupelhout en wiekt weg over de donkerbruine klei.
De woning van baron Frans van Verschuer en zijn echtgenote Nathalie van Verschuer-des Tombe (35) gaat vrijwel geheel schuil achter geboomte. Het kapitale pand aan de Biersteeg werd in de jaren twintig gebouwd in opdracht van baron Wolter van Verschuer. „Toen de grootvader van Frans burgemeester van Beesd werd, is hij in een ambtswoning getrokken, vertelt Nathalie, „maar na verloop van tijd wilde hij terug naar het landgoed. Zijn twee ongetrouwde zusters uit Arnhem, die s zomers in het grote huis woonden, vonden dat best, op voorwaarde dat hij voor een eigen onderkomen zorgde.
De uit Amsterdam afkomstige zakenvrouw, telg uit een hugenotengeslacht, weet inmiddels meer van de historie van haar schoonfamilie dan van de geschiedenis van de Des Tombes. „Er worden hier vaak rondleidingen gegeven, vandaar. Eerst deed mijn schoonmoeder dat alleen; toen het drukker werd, ben ik haar erbij gaan helpen. Nu is dat werk overgenomen door gidsen.

Heerlijkheid
Met 350 hectare natuurgebied en 550 hectare landbouwgrond, drie landhuizen en zeventien boerderijen, waaronder veertien monumentale hofsteden, behoort Mariënwaerdt tot de grotere particuliere landgoederen van Nederland. De geschiedenis van de Heerlijkheid gaat terug tot 1129, toen in de bocht van de Linge bij Beesd een Norbertijner abdij werd gesticht. De hoofdgebouwen ervan waren te vinden aan t Klooster, op de plaats waar nu Huis Mariënwaerdt staat, de woning van baron en barones Otto en Cathrien van Verschuer.
Sinds 1734 is het landgoed in handen van de bekende Betuwse familie. In 1995 deed Nathalie haar intrede op de Heerlijkheid, door haar huwelijk met baron Frans van Verschuer. Daarmee verkreeg ze tegelijk de titel van barones. Een bijzondere betekenis kent ze er niet aan toe. „Ik gebruik hem zelden. De jonge generatie hecht niet meer zo aan de adellijke titel en een vast adellijk vriendenkringetje. Wel heeft Frans veel contacten met jongens die iets op een landgoed doen. Door alles wat je gemeen hebt, kun je daar heel leuk mee communiceren. Mijn ervaring is dat het vaak leuke mensen zijn, zonder poeha. Het runnen van een landgoed lijkt iets verhevens, maar dat is absoluut niet het geval. Het is vooral een kwestie van hard werken

Gemoedelijkheid
De overgang van hectisch Amsterdam naar het landelijke Mariënwaerdt ervoer de nieuwe bewoonster niet als dramatisch. „Op het eerste gezicht leven we hier in een uithoek, maar bekijk je het wat ruimer, dan wonen we heel centraal. Met veertig minuten ben ik in Amsterdam, met drie kwartier in Den Haag en in Rotterdam.
Bovendien zijn we zo druk met van alles en nog wat, dat ik geen seconde de tijd heb om me af te vragen of ik wel voldoende vertier om me heen heb. Als ik mezelf eens een middag rust gun, kan ik met volle teugen genieten van de natuur. Hoewel ik in Den Haag ben opgegroeid en jaren in Amsterdam heb gewoond, heb ik me nooit echt een stadsmens gevoeld. De rust en de ruimte hier vind ik heerlijk.
Wel kostte het enige tijd om te wennen aan het gemoedelijke van een Betuws dorp. „In de stad leef je heel anoniem. Ik kende in Amsterdam zelfs mn buren niet. Hier word je in de supermarkt door iedereen begroet, ook door mensen van wie je niet eens de naam weet. Dat is in het begin een rare ervaring. Aan de andere kant geeft het een heel beschermd gevoel.

Zakenvrouw
Door de komst van Nathalie ging al spoedig een andere wind op het landgoed waaien. De echtgenote van baron Frans, die een business-school in België en Zwitserland volgde, kwam met allerlei ideeën voor nieuwe economische activiteiten, om de kosten van de Heerlijkheid te kunnen dekken.
„De verschillende generaties Van Verschuer hebben eigen agrarische bedrijfstakken opgezet. Opa Wolter begon kort na de oorlog een fruitbedrijf. Mijn schoonvader heeft een akkerbouwbedrijf gesticht. Frans is een melkveebedrijf begonnen en heeft de andere twee bedrijfstakken daarmee samengevoegd. Sinds drie jaar is hij aan het overschakelen op biologische bedrijfsvoering, met alle zorgen die dat geeft. De landbouw is sowieso een sector waar het rendement al jaren onder de maat is. Zeker in het fruit en de akkerbouw.
In overleg met haar man zette de jonge barones een punt achter haar loopbaan in de textiel. Frans zag voor zijn vrouw een taak op het landgoed. „Ik vind het een uitdaging om nieuwe activiteiten op te zetten. Dat is ook een noodzaak, willen we als particulier landgoed kunnen voortbestaan. Gelukkig leveren de nevenactiviteiten een goede bijdrage aan het totale bedrijfsresultaat, zodat we nu minder afhankelijk zijn van die landbouw. Omdat de appels weinig opleverden, zijn we daarmee gestopt. Met de peren gaan we door zolang de prijs goed blijft.

Landgoedwinkel
In 1994 organiseerden Frans en Nathalie van Verschuer hun eerste landgoedfair, geschoeid op Engelse leest. Het evenement trok zevenduizend bezoekers, afgelopen jaar waren het er 40.000. Ook openden ze een kleinschalig winkeltje, waarvan de omzet aanvankelijk rond de 25 gulden per dag schommelde. „Die werd meteen meegenomen door de vrouw die in de winkel stond. We kwamen al snel tot het inzicht dat we moesten kiezen tussen stoppen of de zaak veel groter opzetten. Het is het laatste geworden. We hebben het oude koetshuis omgevormd tot landgoedwinkel, die tegelijk het belangrijkste afzetkanaal voor de eigen producten moest worden. We verkopen daar nu het vlees van onze Angus-koeien, vacuüm verpakt en diepgevroren. In het seizoen bieden we ook wild aan. Mijn schoonmoeder bakt walnotentaarten met noten van het landgoed. Daarnaast verkopen we een uitgebreid assortiment landgoeddelicatessen, zoals jams en chutneys.
Aanvankelijk was de landgoedwinkel puur een familiegebeuren. „Mijn schoonmoeder maakte jam, mijn schoonzus Lotje verschillende soorten chutney. Tot in de late uurtjes zaten we potten te vullen. Heel leuk, maar op den duur was het niet meer te doen. De winkel ging steeds beter lopen. Naast een vaste bedrijfsleider hebben we een levensmiddelentechnoloog aangetrokken, voor de grootschalige productie van jam, chutneys en sauzen. Een paar dames helpen met het vullen en stickeren van de potten.
We zijn nu van dinsdag tot zaterdag geopend. De klanten komen uit een wijde omgeving. Ze combineren het bezoek aan de winkel meestal met een wandeling over het landgoed. Een deel van de biologische melk willen we gaan verwerken tot landgoedkazen, die worden toegevoegd aan de eigen-productenlijn. Daarnaast leveren we aan zon honderd delicatessenwinkels.

Meelmengsels
De meelmengsels van de landgoedwinkel komen uit België, de klassieke kleding wordt in Nederland gefabriceerd, het keramiek in Polen. Voor de liefhebbers van creatieve activiteiten organiseert Mariënwaerdt regelmatig cursussen en workshops. Zo leert meesterkok Jos van Grunsven de fijne kneepjes van het koken met landgoedproducten.
De aansturing van het geheel is in handen van Nathalie. „Mijn man en ik hebben een vennootschap onder firma. Frans is echt een ondernemer, die het aandurft om nieuwe dingen meteen groot op te zetten. Ik probeer ze vervolgens aan de man te brengen. De commerciële kant en de pr van het bedrijf vallen onder mijn verantwoordelijkheid. Frans richt zich vooral op het agrarisch bedrijf, het natuurbeheer, het onderhoud van de gebouwen en alle logistieke en technische voorbereidingen voor de evenementen op het landgoed. We vullen elkaar heel goed aan. In de vakanties gaan we vaak naar Engeland, om andere fairs te bezoeken. Je bent eigenlijk altijd met zon landgoed bezig.
Voor de organisatie van de fair is een vaste kracht in dienst genomen. Dit jaar wordt voor het eerst een extra Kerstfair georganiseerd. Om de opstal van het landgoed rendabeler te maken, zijn twee vloedschuren en een oude hooiberg omgevormd tot moderne accommodatieruimten voor conferenties, diners en partijen. De Hoge Schuur in het bos wordt er binnenkort aan toegevoegd. „We zijn net terug uit Zuid-Italië, waar we stoelen voor De Hoge Schuur hebben gekocht.

Huurders
Voor de vrijkomende pachtboerderijen zoekt het ondernemende echtpaar huurders met een bedrijf dat bij het landgoed past. „We hebben nu iemand die gespecialiseerd is in Italiaanse meubelen. De oude deel heeft hij als toonzaal ingericht. Een andere boerderij wordt gehuurd door een aannemer. In hofstede De Neust, aan de Appeldijk, is Lotje van Verschuer met Bed & Breakfast begonnen. Zelf bewoont ze het huis, in de deel zijn zes mooie kamers gemaakt, met een gezamenlijke huiskamer en een open keuken.
Voor de administratieve en praktische uitvoering van alle activiteiten heeft Mariënwaerdt inmiddels acht werknemers in dienst. Het kantoorpersoneel is in de ruime woning aan de Biersteeg ondergebracht. Baron Otto van Verschuer en zijn echtgenote, nog steeds de eigenaren van het landgoed, fungeren als raad van commissarissen. „We overleggen heel veel met hen, omdat we het belangrijk vinden dat ze zich kunnen vinden in wat wij doen. Daar zijn ze gelukkig heel flexibel in. Ze geven ons alle ruimte.
Momenteel liggen er plannen voor de verbouwing van een hofstede tot multifunctioneel landgoedcentrum annex landgoedwinkel en pannekoekenhuis. Als startpunt en finish voor een verkenning van de Heerlijkheid. De meeste wegen over het landgoed worden in de toekomst waarschijnlijk afgesloten voor gemotoriseerd verkeer, zodat bezoekers in alle rust kunnen genieten van de natuur. Op termijn wil Nathalie fietsen en kanos gaan verhuren. Het oude koetshuis, waarin nu de landgoedwinkel is ondergebracht, moet dè trouwlocatie van Geldermalsen worden.

Rustig blijven
Ondanks de veelheid aan activiteiten, maakt de charmante barones allerminst een gestresste indruk. „Belangrijk is dat je zelf rustig blijft, lacht ze. „Het is hier altijd heel druk. Ik kan geen stap buiten de deur zetten, of ik kom wel iemand tegen die een vraag stelt. Daar moet je je niet door op laten jagen.
Naast alle zakelijke besognes heeft ze de zorg voor een jong gezin. „Ik werk drie dagen in de week, de rest van de tijd ben ik met de kinderen bezig. Daar kan ik gelukkig heel goed een scheiding in aanbrengen. De dagen waarop ik niet voor het landgoed bezig ben, besteed ik ook werkelijk aan de kinderen. Frans is altijd met Mariënwaerdt bezig, maar ik kan me er heel goed voor afsluiten. Misschien dankzij de wetenschap dat hij er altijd met zijn hoofd bij blijft.
Alsof ze niets te doen had, werd Nathalie van Verschuer ook nog eens gevraagd als voorzitter van de Vereniging Gastvrije Nederlandse Landgoederen en Kastelen. „Het bestuur was van mening dat ik, gezien alle activiteiten op ons landgoed, actief leiding aan die club zou kunnen geven. Ik heb er goed over nagedacht, omdat het veel tijd vergt, maar het is ook wel weer interessant.
Voor de Historische Vereniging Gelre verzorgt de duizendpoot van Mariënwaerdt de pr. Op zondag leidt ze de kindernevendienst in de Hervormde kerk van Beesd. „Dat vind ik ook heel leuk om te doen. Je bent dan op een totaal andere manier bezig. Natuurlijk, soms zou ik wel eens rustig in een eigen wereldje willen zitten. Zo nu en dan gaan we er bewust een weekje met de kinderen tussenuit, om even afstand te nemen. Maar als we dan terugkomen, ben ik toch weer blij dat ik hier dit werk mag doen. Ik ben echt van Mariënwaerdt gaan houden.

Op vrijdag 13 en zaterdag 14 december wordt op landgoed Mariënwaerdt, achter Beesd, voor de tweede keer dit jaar een landgoedfair gehouden. Pakweg dertig standhouders verkopen hun waar in de schuren van de oude boerderijen aan t Klooster. Een van de ruimten is gereserveerd voor creatieve workshops, zoals het maken van kaarsen en kerstdecoraties. De ruimte tussen de boerderijen en de hooibergen wordt opgevuld met een vijf meter hoog decor van Oudhollandse gevelhuisjes. Over t Klooster rijden trekpaarden met arrensleeën. Op wieltjes, zodat het ontbreken van sneeuw geen problemen hoeft op te leveren. De fair is open van 12.00 tot 20.00 uur. De entree bedraagt 8 euro, voor kinderen tot 12 jaar is de toegang gratis.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen