Pepperspray als vuurwapen

De politieagenten willen de woeste automobilist arresteren. De man is niet van plan mee te werken en loopt dreigend in de richting van de politieauto. Een van de agenten grijpt naar een spuitbusje aan zijn riem. Kort sproeit hij een nevel in het gezicht van de man. Die wankelt en grijpt naar zijn ogen. „Ik zie niks meer, gilt hij uit. Met gemak kunnen de agenten hem inrekenen.
De politie in Nederland heeft een nieuw wapen: pepperspray. De natuurzuivere spray, een mengsel van fijngemalen chilipepers, alcohol en water, blijkt een doeltreffend middel om iemand uit te schakelen. „Het werkt beter dan een pistool of een wapenstok, zegt een agent die het spul gebruikt.
In de jaren negentig kwam vanuit de politiewereld de behoefte aan opvulling van het gat tussen de wapenstok en het pistool op de zogenaamde geweldsladder. Al snel werd gedacht aan pepperspray, een wapen dat in de VS erg succesvol is. Na een proef in 2001 werd pepperspray per 1 januari 2002 toegevoegd aan het wapenarsenaal van de Nederlandse politie.
In maart van dit jaar bleek uit een evaluatie dat agenten gewapend met pepperspray gemakkelijker op gevaarlijke situaties afstappen. Het onderzoek werd uitgevoerd door O. Adang van de Nederlandse Politie Academie: „Agenten durven dankzij dit nieuwe wapen sneller veel grotere en sterkere verdachten dan zijzelf te arresteren. Ze grijpen minder vaak naar een vuurwapen. Nu de dienders zich veiliger voelen op straat, melden ze zich ook minder vaak ziek.
Uit het onderzoek blijkt verder dat driekwart van de verdachten weerloos wordt na een aanval met het gas, bij de rest heeft het middel gedeeltelijk of helemaal geen effect. Volgens een woordvoerder van het Ministerie van Binnenlandse Zaken moet het gebruik van pepperspray nog wel worden verbeterd. Nu komt het regelmatig voor dat politiemensen zichzelf of collegas met het prikkelende gas bespuiten.
Binnenkort zullen alle 25 politiekorpsen in Nederland zijn uitgerust met pepperspray.

Illegaal
Pepperspray valt officieel onder de wapenwet. Iemand die illegaal een busje pepperspray aanschaft, doet dat meestal om zich te kunnen verweren. Maar gebruik van het spul door straatovervallers, zoals onlangs in Eindhoven gebeurde, is volgens de politie evenmin uitzonderlijk.
„Je treft het nogal eens aan in damestasjes, zegt een woordvoerder van de regiopolitie. „Of bij een wegcontrole in een handschoenenkastje. Meestal wordt het gebruikt ter verdediging. Maar ieder wapen dat kan worden gebruikt om je te verweren, kan ook gebruikt worden om iemand aan te vallen. En dat gebeurt dus ook.
In Eindhoven werden begin april twee fietsers op vrijwel identieke wijze het slachtoffer van (een poging tot) straatroof. De rovers gebruikten pepperspray. Eerder bleken in Eindhoven een paar autoinbrekertjes het spul op zak te hebben. In Helmond spoot een vechtersbaas ermee en twee mensen gebruikten het om zich belagers van het lijf te houden.

Kortademigheid
Pepperspray is een gemeen goedje. Officieel heet het OCspray, wat staat voor Oleoresin Capsicum spray. De stof OC is een extract van de peperplant Capsicum Annurim. Dit extract komt voor in de bekende Fishermans Friendsnoepjes en Midalgan, een wrijfmiddel tegen stijve spieren.
Pepperspray zit in een klein busje, dat de agent in een speciale houder aan de gordel kan meegedragen. Het middel mag absoluut niet gebruikt worden tegen mensen die op het oog jonger zijn dan 12 en ouder dan 65 of zichtbaar zwanger zijn.
Als de verdachte in het gezicht wordt gespoten met een straal pepperspray, veroorzaakt dat flink ongemak. Hij zal de geïrriteerde ogen dichtknijpen en ze de eerste minuten niet meer kunnen openen. De gezichtshuid voelt branderig aan.
Hij of zij krijgt last van kortademigheid en meestal verliest de besproeide persoon ook voor korte tijd de controle over de lichaamsmotoriek.

Koud water
De politie zet pepperspray alleen in bij éénopéénconfrontaties en niet bij groepsgeweld. Bij de speciale politietraining wordt veel aandacht besteed aan de nazorg voor de verdachte die met pepperspray in aanraking is gekomen.
De training is nodig, want het gebruik van pepperspray is onderhevig aan veel regels. Het wanneer niet wordt vaker gebruikt dan het wanneer wel. Dat is uit voorzorg. De effecten van pepperspray zijn weliswaar uitvoerig getest en bij niemand is blijvend letsel geconstateerd, maar men wil geen risico nemen.
In de dienstauto zijn een spuitbus met een verkoelende vloeistof en natte handdoekjes aanwezig om een eerste verlichting van het akelige peppersprayeffect te kunnen bieden. Vervolgens wordt de verdachte meegenomen naar het politiebureau, waar hij of zij de gelegenheid krijgt de ogen flink met water te spoelen. Koud water is de beste remedie tegen het spul.
Huub Hermkens, projectleider pepperspray bij de politiekorpsen in Brabant, verwacht dat pepperspray in veel gevallen effectiever zal blijken dan het vuurwapen. „Als je iemand in een arm of been schiet, kan hij vaak nog functioneren. Met pepperspray maak je direct een eind aan het agressieve gedrag. Pepperspray voorkomt zo het vuurwapengebruik van de agent. Bovendien houdt de verdachte aan pepperspray geen blijvend letsel over.

Onder invloed
Pepperspray is geen wondermiddel, vindt ook de politie. Een van de nadelen is dat het spul van dichtbij, zon 3 tot 4 meter, moet worden gespoten, anders vervliegt het. Bij verdachten met een bivakmuts of een stevige bril op is het moeilijk te gebruiken. Hij of zij die snel de handen voor zijn gezicht doet, is ook minder vatbaar.
Bij mensen onder invloed van drank of drugs doet pepperspray weinig tot niets. „Ze zijn nauwelijks plat te krijgen, zegt een agent die ervaring heeft. Ook zijn er mensen bij wie het totaal niets doet. „Het werkt bij ongeveer 75 procent van de mensen. Bij de een heeft het sneller effect dan bij de ander.
Met vechtende honden heeft de politie in Apeldoorn ervaring. In een tuin waren twee honden tot bloedens toe aan het vechten. Iemand had al tevergeefs geprobeerd de hevig bloedende dieren met behulp van een bezemsteel uit elkaar te halen. Toen een agent pepperspray spoot, waren de beesten zo mak als een lammetje.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen