Lijfwacht voor dag en nacht

Even is het droog deze zaterdagmorgen in Heusden. Langzaam rijdt een Jaguar het historische centrum van het stadje binnen. Voor de deur van een restaurant stopt het voertuig. Drie mannen in donkere kleding stappen als eersten uit. Ze verkennen de omgeving. De kortgeknipte heren turen met strakke blikken in de nauwe straatjes. In hun oor een microfoontje van de mobiele telefoon.
De kust is veilig, de vip (very important person = belangrijk persoon) kan komen. De eigenaar van de Jaguar stapt uit en wandelt naar de ingang van het restaurant. Twee bodyguards in zijn kielzog. Binnen prikken ze met elkaar een vorkje.

Moord
Bestuurders van grote bedrijven, multimiljonairs en filmsterren hebben één ding gemeen: ze durven niet meer alleen de straat op. Steeds vaker laten ze zich vergezellen door een of meer lijfwachten.
De vraag naar persoonsbeveiliging steeg de afgelopen jaren explosief. Zeker na de brute moord op Pim Fortuyn zat de schrik er goed in. Recente gebeurtenissen, zoals de ontvoering van het rijkeluiszoontje Reinier Terwindt en de aanval op Roel Pieper, waren voor veel rijken reden om actie te ondernemen.
Hun vermogen net als Dagobert Duck verborgen houden lukt niet. Iedereen, dus ook een crimineel, kan jaarlijks in de Quote 500 zien welke hoeveelheid geld ze bezitten. Oude en nieuwe rijken door elkaar.
De angst legt René S. Hamelers, oprichter en directeur van het Nederlands Opleidings Bureau (NOB) in Maastricht, geen windeieren. Zijn bureau verzorgt opleidingen tot rechercheur, beveiligingsmedewerker en bodyguard.
Het woord bodyguard klinkt „beladen, een beetje plakkerig, zegt Hamelers in zijn pand op een bedrijventerreintje aan de rand van Maastricht. Daarom spreekt hij liever van persoonsbeveiligers.
Per jaar leidt het NOB 24 persoonsbeveiligers op. Dat gebeurt in groepjes van acht tot tien man, dat als team samenwerkt. Bijna alleen mannen. Tot nu toe leidde het NOB één vrouw op tot lijfwacht.
De „verschrikkelijk zware opleiding duurt een jaar en bestaat uit theorie en praktijk. De oefening beschreven aan het begin van dit artikel hoort bij die praktijk. „Op locatie met een echte vip in- en uitstappen oefenen. Of een wandeling door het stadje.

Paardenstaart
Het uiterlijk is van groot belang voor een lijfwacht. „De directeur van een groot bedrijf is iemand die strak in het pak de halve wereld afreist. Die wil een normaal iemand naast zich hebben. Een vent die er netjes uitziet. Niet iemand met een stuk ijzerdraad in zijn oor of neus. Of wapperend met lang haar. Zon vent met een paardenstaart geeft direct de bijsmaak van een horecaportier.
Verder moet de aspirant-bodyguard „alles goed op een rijtje hebben. Hij of zij spreekt meerdere talen, heeft geen strafblad en beschikt over, zoals Hamelers het uitdrukt, een stukje ruggengraat. „Geen nerveus type, moet zelf beslissingen kunnen nemen, moet mee kunnen praten. En niet alleen maar over het weer.
Daarbij moet hij zich thuisvoelen in een omgeving waar hij niet dagelijks komt. „Een vip gaat ook wel eens eten. Dat doet hij niet in een hamburgertent. Je zit naast die vent aan tafel in het Amstelhotel. Iemand die dat niet gewend is, valt plat.
Aan mannen en vrouwen van het type rambo heeft Hamelers geen behoefte. Ook niet aan lieden die veel televisie en films kijken en een baantje met mooie vrouwen, scheurende autos en knallende pistolen wel wat lijkt.
„Bewapende particuliere lijfwachten mag niet in Nederland, aldus Hamelers. „Dat hoeft ook niet. Voorbereiden, goed kijken, ongemerkt je werk doen, dat is de kracht. De echte bodyguard gaat op in zijn vip. Als je ze ziet lopen, denk je dat het twee vrienden zijn van elkaar. Je vraagt je af wie van de twee de baas is.

Fiets
Eigenlijk is persoonsbeveiliging on-Nederlands. In dit land woont de premier in een keurige twee-onder-een-kapper en laat de baas van Ahold zelf zijn hond uit. En komt de minister van justitie gewoon op de fiets naar het Binnenhof.
Of is het: kwam? Want niet alleen in de particuliere sector is meer oog voor beveiliging. Na de aanslagen van 11 september en zeker na de moord op Pim Fortuyn op 6 mei 2002 is de overheid politici actiever gaan bewaken.
Pal na de politieke moord kregen alle lijsttrekkers bescherming. Het regende bedreigingen. De opgestapte PvdA-lijsttrekker Melkert kreeg een doorgeladen pistool opgestuurd. Het gezin van Paul Rosenmöller van GroenLinks werd met de dood bedreigd.
Ook Bas van der Vlies, de voorman van de SGP, moest eraan geloven. Hij en zijn gezin werden 24 uur per dag in de gaten gehouden. In het Reformatorisch Dagblad van 14 mei 2002 zei hij daarover: „De agenten registreerden alle bezoekers en hun autokentekens; ze schreven op wanneer ik, of een van de gezinsleden, wegging en terugkwam, zelfs nog wanneer mijn vrouw de post uit de brievenbus haalde. Toch vond ik het niet bedreigend of vervelend. Ze probeerden er zo te zijn alsof ze er niet waren. De politiemensen waren vriendelijk en correct.
Van der Vlies ervoer het als heel bijzonder om op Hemelvaartsdag onder begeleiding in Maartensdijk naar de kerk te gaan. „Het is maar enkele stappen lopen. Maar ze gingen wel mee. Een politieauto reed schuin achter me, een rechercheur in burger liep mee de kerk in.

BMW
Volgens René Hamelers is de verzwaarde beveiliging van politici verleden tijd. Alleen Balkenende („de politie rijdt nog wel eens een rondje door Capelle aan den IJssel), een paar ministers en een enkel kamerlid zoals de VVDer Hirsi Ali zouden nog persoonlijke bewakers hebben. „Het past niet bij het imago van Nederland. De minister die op de fiets naar zijn werk komt, dat is toch veel mooier dan in een gepantserde BMW?
Hij verbaast zich over de woning van de minister-president. Enkele maanden geleden pakte de politie een man op die met een mes onderweg was naar het huis van Balkenende in Capelle aan den IJssel. Hij vroeg de weg aan een voorbijganger, die vervolgens alarm sloeg. „Ongelofelijk. Die man moeten ze op een andere plek laten wonen. Zon gewoon huis is toch niet te beveiligen?
De bewaking van politici is werk voor de Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging (DKDB). De club telt ruim 200 mensen en is onderdeel van het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD).
De dienst is zwaar belast. Niet alleen politici, maar ook het Koninklijk Huis en diplomaten vragen bescherming. Zo schijnt de Amerikaanse ambassadeur in Nederland uit angst voor terreuraanslagen permanent door vijf man te worden omringd.
Toch heeft Hamelers, ex-agent van binnen- en buitenlandse inlichtingendiensten, zijn twijfels over de beveiliging door de overheid. „Wat is vandaag de dag nog de politie? Het zijn ordehandhavers met een zak patat in de hand een sjekkie achter de oren. De overheid creëert situaties waarin belangrijke mensen door derden beveiligd moeten worden.
De moord op Fortuyn is volgens Hamelers de schuld van de overheid. „Als Pim goede bodyguards had gehad, was hij niet op 6 mei 2002 op het Mediapark in Hilversum doodgeschoten. De overheid wist dat er spanningen waren, men wist dat Fortuyn werd bedreigd. Let wel: een kogel houd je niet tegen, maar je kunt je wel zo goed mogelijk beveiligen.

Kaf
Hoeveel persoonsbeveiligers er precies in Nederland rondlopen, is onbekend. Er zijn enkele tientallen bedrijven die een opleiding tot lijfwacht aanbieden. Daarbij is er veel kaf onder het koren. Het Ministerie van Justitie voorziet malafide bedrijven van een keurmerk. Hamelers: „Er zal een goed gevestigde orde van persoonsbeveiligers overblijven.
Na de opleiding bij het NOB in Maastricht komen bodyguards in dienst van een bedrijf of een gefortuneerde persoon. „Persoonsbeveiliging is een dure grap, de kosten lopen hoog op. Een vip houdt niet op bij acht uur per dag werken. Een van onze klanten vloog, toen het nog kon, regelmatig met de Concorde op en neer naar New York. Dan ging de persoonsbeveiliger uiteraard mee.
Echt belangrijke lieden hebben aan één beveiliger niet genoeg. „De bekende violist Andre Rieu bijvoorbeeld heeft heel wat mensen rondlopen. Niet dat er ooit iets is gebeurd. Maar hij weet dat hij niet op de politie hoeft te rekenen.
Een van de nieuwe klanten van de NOB is een „grote Limburgse bakker. De man woont met zijn vrouw in België. Zoals zoveel rijke Nederlanders. Een jaar geleden kreeg hij bij thuiskomst een kalasjnikov tegen zijn hoofd gedrukt. Een overval. Twee bewakingshonden werden voor zijn ogen doodgeknald.
Hamelers: „De man en zijn vrouw zijn maanden volledig onderuit geweest. Wij hebben zes maanden lang, 24 uur per dag, er mensen op gehad. Binnen en buiten het pand in België werd de bakker in de gaten gehouden. Als ze op pad gingen, werd alles volledig voorbereid. Dat stelde ze gerust.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen