Klein Bylaer, een fraai coulisselandschap bij Barneveld

Midden in een landbouwgebied in de Gelderse Vallei ligt een van de weinige overgebleven stukjes coulisselandschap. (In een coulisselandschap worden weiden of akkers begrensd door bossen, hagen of struiken.) Vanaf de Kallenbroekerweg lijkt het alsof je door een bos rijdt, maar achter de coulissen (schermen) van eikenbomen, houtwallen en struikgewas bevinden zich akkers, weilanden en heidevelden. Het gebied wordt doorsneden door de Kleine Barneveldse Beek en heeft zijn huidige naam te danken aan de boerderij Klein Bylaer.
Tot eind 2002 heette dit natuurgebied Erica-Noord. De naam Erica had betrekking op de dopheide (Erica tetralix), die hier veel voorkomt. In 1981 heeft Het Geldersch Landschap het gebied gekocht van de erven Van Hoogstraten-De Geer. Officieel heet het gebied waarin Erica-Noord ligt al meer dan 200 jaar Bylaer. In het verleden is het terrein waarschijnlijk door de vorige eigenaar Erica-Noord genoemd. Toen Het Geldersch Landschap een kleine twee jaar geleden verscheidene terreinen in de omgeving van Erica verkreeg, vond men het een goed moment om de oorspronkelijke naam weer in te voeren. In het omliggende gebied treffen we ook de namen Groot Bylaer en Bylaer aan.

Kikkergekwaak
Klein Bylaer is zeer gevarieerd en goed te verkennen tijdens een wandeling vanaf de parkeerplaats aan de Kallenbroekerweg. Daarvandaan loopt een pad door het bos, dat al snel overgaat in heide. Vanaf het pad zijn links en rechts twee vennen te zien. Het water is schoon en trekt vele vogelsoorten aan, zoals knobbelzwanen, blauwe reigers, grauwe ganzen, eenden, meerkoeten en ijsvogels. De ijsvogel broedt in de oevers van de Kleine Barneveldse Beek en komt af en toe een visje vangen in het stilstaande water van de vennen. Ook de wielewaal wordt wel eens gesignaleerd in de boomtoppen rondom het water. Het landgoed is een goed leefgebied voor reeën. In de schemering zijn ze regelmatig te zien langs de bosranden.
Van de kleinere dieren vallen in het voorjaar en de zomer vooral de enorme aantallen kikkers op. Op warme dagen klinkt er een voortdurend kwaakconcert. In de buurt van water komt ook de levendbarende of kleine hagedis voor. Hij heeft minder warmte nodig dan andere hagedissen, maar is vaak zonnebadend aan te treffen op een boomstronk of op het vlonderpad dat langs een van de vennen is aangelegd. In tegenstelling tot de zandhagedis, die eieren legt, brengt de kleine hagedis, afhankelijk van de weersgesteldheid, tussen april en juni drie tot tien volgroeide jongen ter wereld.
In de buurt van water leven ook veel libellen. Libellen behoren tot de mooiste en opvallendste insecten in de vrije natuur. We onderscheiden de juffers en de echte libellen. Juffers hebben in rust de vleugels langs het lichaam, echte libellen hebben in rust de vleugels opzij staan. Libellen en juffers zijn echte luchtpiraten, die hun prooi meestal in de vlucht grijpen.

Zonnedauw
Na een schoonmaakbeurt en het afplaggen van de heide zijn enkele jaren geleden een paar zeldzame planten ontkiemd, zoals moeraswolfsklauw en zonnedauw. Zonnedauw is een vleesetend plantje, dat in ons land voorkomt in veenachtige gebieden en vochtige heide. Het plantje dankt zijn naam aan het feit dat de dauwdruppeltjes aan het eind van sprietjes van het blad ook aanwezig zijn als de zon schijnt. Dat komt omdat het geen echte dauw is, maar een kleefstof om insecten te vangen. Als een klein handje buigt het blaadje om het insect heen, dat daarna door speciale verteringssappen wordt afgebroken. Door deze bijvoeding kan zonnedauw op zeer voedselarme grond leven. Andere opvallende bloeiende planten die hier voorkomen, zijn waterdrieblad, waterviolier en klokjesgentiaan.

Sneeuw en ijs
Klein Bylaer is ook en vooral in de winter de moeite waard. Als het echt wintert, met vorst en sneeuw, is het prachtig om de bevroren vennen te zien liggen, met besneeuwde stengels die boven het zwarte ijs uitsteken. Of de grote grove dennen die op de heide staan en met hun besneeuwde takken zo fraai afsteken tegen een blauwe lucht. Het duurt nog een paar maanden voor er weer kans is op sneeuw, maar houd Klein Bylaer in uw achterhoofd voor een mooie winterwandeling.

Informatie
Landschap Klein Bylaer is vrij toegankelijk. Het natuurgebied is te verkennen vanaf de parkeerplaats aan de Kallenbroekerweg. Deze weg begint aan de westkant van Barneveld, loopt onder de snelweg naar Ede door en eindigt in Kallenbroek. Ten zuiden van deze weg loopt de Kleine Barneveldse Beek.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen